Neerlandia. Jaargang 56

[p. 8]

Emigratie

Meer bemoeienis met onze geëmigreerden!

Enkele opmerkingen over de organisatie

Zoals in het Mei-nummer reeds werd toegezegd, zullen thans enkele opmerkingen worden gemaakt over de organisatie, die tot stand moet komen om het in de voorgaande aritkelen beschrevene te verwezenlijken.

Het is echter niet nodig, dat onmiddellijk een grote of grootse organisatie in het leven wordt geroepen. Laten we toch zo klein en eenvoudig mogelijk beginnen. Er zijn al bureaux en diensten genoeg. En bovendien is onze deviezenpositie nog niet van die aard, dat groots in het buitenland zal kunnen worden gewerkt!

Wij zullen allereerst in Nederland moeten beginnen met de opbouw der organisatie.

Hierbij rijst in de eerste plaats de vraag:

Overheidsdienst of particulier initiatief?

Ontegenzeggelijk is de overheid in sterke mate betrokken bij de landverhuizing. Het schijnt daarom voor de hand te liggen, dat de gehele organisatie aan de overheid wordt overgelaten.

Daaraan zouden vele voordelen verbonden zijn.

De in de vorige artikelen genoemde contact-persoon zou dan contact-‘ambtenaar’ worden, waardoor deze bij het reizen naar en in het buitenland en bij het bezoek aan diplomatieke en consulaire posten vele faciliteiten zou kunnen genieten; het probleem van de financiering der organisatie zou zijn opgelost. Zo zouden er meer voordelen te noemen zijn.

Aan een overheidsdienst zijn ook nadelen verbonden.

Een overheidsdienst komt niet vlug tot stand, zodat wellicht nog jaren gewacht zou moeten worden, voor de organisatie zou kunnen werken; een overheidsdienst werkt niet altijd even soepel, terwijl daaraan tevens het gevaar zou kleven, dat de emigranten zich ver plicht zouden gevoelen om mede te werken, of juist tegenovergesteld, omdat het een overheidsdienst zou zijn, pertinent hun medewerking zouden weigeren.

Moet de organisatie dan geheel uitgaan van particulier initiatief?

Ook daaraan kleven bezwaren. Het ligt voor de hand, dat in zo'n geval de handel en industrie, speciaal zij, die op de export zijn aangewezen, belangrijke financiële bijdragen zouden moeten verlenen. Daardoor zouden de stamgenoten in den vreemde, en trouwens het buitenland zelf ook, licht de indruk kunnen krijgen, dat het hier alleen een groots opgezette reclame-campagne betreft.

De middenweg

Wanneer wij de zaak zuiver stellen, moeten we voorop stellen, dat de beschreven organisatie verschillende belangen raakt.

Allereerst is daar het belang der bevordering van het stambewustzijn; ten tweede ligt er het algemeen culturele belang. Daarnaast echter kunnen ook nog materiële belangen worden gediend onder meer: de export.

Uit dit oogpunt bezien, moeten we tot de slotsom komen, dat aan de organisatie een vorm moet worden gegeven, waarin overheid, handel en industrie en particuliere personen kunnen samenwerken, bijvoorbeeld de STICHTING.

De stuwkracht tot het in het leven roepen van deze stichting zal moeten uitgaan van het ALGEMEEN NEDERLANDS VERBOND!

Nadat deze Stichting tot stand is gekomen, zal haar bestuur in eerste instantie hebben te zorgen voor de propaganda, de contribuanten, de financiering in het algemeen, de samenstelling van catalogi voor de bibliotheken, de samenstelling van tentoonstellingen, enz., enz.

Hierna zal de contact-persoon moeten worden uitgezonden naar het buitenland om daar het organisatorische werk ter hand te nemen.

In het buitenland

Het Stichtingsbestuur kan reeds onmiddellijk verbinding zoeken met de Nederlandse verenigingen in den vreemde.

De contact-persoon zal dan tot taak hebben in het buitenland alle Nederlandse nederzettingen te bezoeken. Hij zal (steeds in samenwerking met de reeds bestaande organisaties en met de in het buitenland wonende stamgenoten) bijeenkomsten moeten beleggen, waarin hij doel en streven van de stichting uiteenzet. Tijdens deze bijeenkomsten kan zo nodig een vereniging of een comité van actie worden gesticht, welke vereniging of welk comité dan verder met de organisatie wordt belast.

Het is de bedoeling, dat al deze verenigingen en comité's zich per land aaneensluiten en een bond vormen. De gevormde landelijke bondsbesturen zijn dan de centrale contactpunten, vanwaar de landelijke acties kunnen uitgaan. Deze besturen kunnen ook richtlijnen opstellen voor de plaatselijke organisaties. Zo kunnen de bondsbesturen zich bijvoorbeeld belasten met de organisatie van reizende tentoonstellingen en bibliotheken, met het verspreiden van films en zo meer.

De kosten

Het spreekt vanzelf, dat deze organisatie geld kost.

Daar is allereerst het stichtingsbestuur in Nederland, dat zal uitgroeien tot het ‘Bureau’ van de organisatie en de zaken zal moeten behandelen, die in Nederland moeten worden afgedaan, zoals: het voeren van de administratie en het verzorgen van de briefwisseling, de redactie van het tijdschrift, samenstellen van tentoonstellingen, verzending van films, boeken, enz., het opstellen van lijsten van de aanwezige boeken, films en wat dies meer zij.

Daarnaast is er de contact-persoon, die alle plaatsen in het buitenland, waar voldoende Nederlandse stamgenoten wonen, bezoekt en daar besprekingen voert en de stamverwanten behulpzaam is bij het opbouwen der organisatie.

Bovendien zal die contact-persoon zo mogelijk ieder jaar een paar maanden in Nederland moeten zijn om zich te oriënteren en in het land lezingen te houden over zijn werk. Hierdoor kan de bepleite wisselwerking tot stand komen.

Er moet echter naar worden gestreefd, dat de ontvangsten de kosten zoveel mogelijk dekken.

De kosten van de buitenlandse organisatie zullen

[p. 9]

door de stamverwanten in den vreemde moeten worden gedragen.

In vele gevallen zal in het buitenland echter gebruik kunnen worden gemaakt van de Nederlandse inlichtingen-bureaux, die bij het vertonen van films en het opbouwen van tentoonstellingen e.d. hun medewerking zeker zullen willen verlenen.

Ook de vrijwillige medewerking van stamgenoten in den vreemde zal zeker te verkrijgen zijn!

Trouwens, wie, zowel in Nederland als in het buitenland, zou aan een dergelijk prachtig werk zijn medewerking willen weigeren?

Axel

C. Smies