Lezing van Fedde Schurer trekt bijzonder veel belangstelling te 's-Gravenhage
Fedde Schurer's lezing voor de leden en genodigden van de afdeling 's-Gravenhage op 20 November trok zoveel belangstelling, dat van vergaderzaal moest worden verwisseld. De zaal in restaurant Den Hout bleek te klein te zijn om allen te kunnen bevatten, zodat de vergadering in café De Kroon aan het Spui werd gehouden. Ook deze zaal kon nauwelijks de vele toehoorders bevatten, zodat in allerijl nog stoelen moesten worden aangedragen.
In een uitvoerig, doch op vele punten scherp geformuleerd betoog, zette de hoofdredacteur van het dagblad ‘Heerenveense Koerier’ uiteen, dat de vraag thans is of de wereld gevuld zal worden door een homogene massa of door volken, die een eigen gelaat tonen. De kleine volken dreigen hun gezicht te verliezen en daarbij gaat het niet meer aan, voor Friesland te verkondigen, dat men zich naar het ‘grote Nederland’ moet richten, want dit Nederland is zelf ook maar klein en verkeert eigenlijk in de wereld tussen andere volken in dezelfde positie.
Wij willen niet terugdromen naar de tijd van grootvader, want zolang de blik op het verleden gericht is staat men met de rug naar de toekomst. Wij willen niet alleen Fries, niet alleen Nederlander, maar ook Europeaan zijn. Wij hopen, dat Europa zal leven als een bondgenootschap op gevarieerde grondslag. Daarin willen wij Europeaan zijn. Op onze eigen wijze, want dit is de enige manier.
Een fundamenteel paedagogisch beginsel wordt genegeerd, aldus Fedde Schurer, door in een tweetalig gebied eentalige scholen voor te schrijven. Het facultatief stellen van het Fries betekent in de practijk het uitschakelen van dit leervak. Men zou in de twee of drie eerste leerjaren van de lagere school het Fries, dat de kinderen ook thuis horen, tot voertaal moeten maken en later tot leervak. Het Nederlands worde langzamerhand daarnaast ingevoerd en later tot voertaal. Uiteindelijk zal de kennis van de eigen Friese taal ook aan de Nederlandse taal ten goede komen.
Het Friese kind, dat thuis Fries opgevoed wordt, moet op school overeenkomstig die traditie onderwezen worden. En ook in de rechtszaal en op andere ontmoetingspunten van volk en overheid moet men het Fries als taal erkennen. Daaraan ontbreekt nog zeer veel. Dat alles niet, aldus spreker, omdat het Fries zo'n mooie taal is, maar omdat zonder die taal Friesland ondergaat in de grauwe Eurpese massa.
Tijdens een levendige gedachtenwisseling, die op dit betoog volgde, zeide de heer Schurer o.m. nog: ‘Wij kunnen de beste Nederlanders zijn, als wij eerst Friezen zijn en wij zouden 100% Nederlanders zijn, als wij niet voortdurend ‘gediscrimineerd’ en ‘geterroriseerd’ werden.
Pas tegen ongeveer half twaalf dankte de voorzitter van de afdeling Mr J. Nijgh de spreker voor zijn gloedvolle rede en de aanwezigen voor hun talrijke opkomst.