|
| |
Leestafel
V.T.B.-Gidsen: Brussel, door Renaat Martens.
Goede Nederlandse gidsen en stadsbeschrijvingen van Brussel liggen niet voor het grijpen. Reeds daarom mogen wij er de Vlaamse Toeristenbond dankbaar voor zijn, dat hij de keurige en rijk-gedocumenteerde handleiding van Renaat Martens in het licht heeft gezonden.
Bij het doorbladeren van deze lijvige brochure (227 blz.), valt het dadelijk op, dat de schrijver iemand is die de stad en haar omgeving door-en-door kent, en dat hij bij de behandeling van een zo uitgebreide stof met veel practische zin en methode te werk is gegaan.
Wat het raadplegen van deze gids voor toeristen en bewonderaars van oud en nieuw stedenschoon wel zeer aantrekkelijk zal maken, zijn de korte historische nota's en vele andere belangwekkende gegevens, welke handig in de beschrijving der burgerlijke en godsdienstige gebouwen, standbeelden, straten, steegjes, en menige andere bezienswaardigheden, zijn verwerkt.
De binnen- en buitenlandse bezoekers hebben de keuze tussen een reeks wandelingen, aangepast bij de duur van het verblijf en zij worden bij elke merkwaardigheid, die zij op hun weg ontmoeten, verwezen naar een nummer, waaronder de beschrijving ervan, met passende geschiedkundige toelichtingen, te vinden is.
Weinige gidsen voor Brussel zijn zo volledig en actueel als deze, welke ons door de Vlaamse Toeristenbond werd toegezonden, omdat ook het Zoniënwoud, Tervuren, Waterloo en Grimbergen, niet werden vergeten, en aan de allermodernste gebouwen: het ‘Shell’-complex, het Instituut voor Tandheelkunde, het Radio-omroepinstituut, de flatgebouwen, de Baziliek van het H. Hart, te Koekelberg, e.a. een beknopte en toch essentiële beschrijving werd gewijd.
Het werk is verlucht met mooie schetsen van de hand van Johan Ravestijn, die eveneens de groen- en witkleurige band ontwierp.
Niet alleen een degelijke en betrouwbare gids voor de oude Brabantse hoofdstad en haar prachtige omgeving heeft Renaat Martens ons geschonken, doch tevens een onmisbare documentatiebron voor al wie in het Nederlands verleden van Brussel, en in zijn verrassend snelle uitbreiding als grote stad belang stelt.
Verkrijgbaar in de V.T.B.-boekhandels te Antwerpen, Brugge, Brussel en Gent, of bij het secretariaat van de Vlaamse Toeristenbond, St Jakobsmarkt 45, te Antwerpen. Prijs 75 fr. plus verzendingskosten. M.v.G.
| |
Visuele Historie door C.J.P. Kars en G.J. van Koppenhagen, uitg. G.B. van Goor Zonen's Uitgeversmaatschappij, 's-Gravenhage-Djakarta. Prijs 7,90 gld.
Zelden hebben wij in ons maandblad een boek besproken, dat ons zoveel genot heeft verschaft, als dit.
Geschiedenis is een mooi, maar moeilijk vak.
Iedereen, die deze wetenschap beoefent, weet dat en iedereen, die ze onderwijst, weet het zeker.
Vooral het leggen van verbanden, het synchroniseren van de feiten, brengen veel moeilijkheden met zich mee. Het is niet ieders gave, zich gemakkelijk in horizontale zin te kunnen verplaatsen en voor de leerlingen onzer middelbare scholen is dat zeker het geval.
Hier is een poging gewaagd om aan onze sterk visueel aangelegde jeugd een prachtig hulpmiddel te geven, dat naast de historische atlas van grote waarde zal blijken te zijn.
'n Historicus en 'n kunstenaar hebben dit boek samengesteld, zodat ten aanzien van verschillende feiten, sociale bewegingen, literaire verschijnselen enz. onmiddellijk, door kleur, aantekening en afbeeldingen, op kenmerkende wijze een duidelijk beeld van de geschiedenis in verschillende landen wordt gegeven.
Het moet een genot zijn, met dit hulpmiddel het vak geschiedenis te onderwijzen.
Hier wordt op moderne wijze gebruik gemaakt van lijn, vlak en kleur, waardoor de stof wordt verduidelijkt en de samenhang onmiddellijk in het oog springt.
Onze Nederlandse literatuur is er zeker door verrijkt en de uitgeefster mag de lof niet onthouden worden, dat zij dit boek op onbekrompen wijze heeft uitgevoerd.
E.H.B.
| |
H.V. Morton: Speurtocht door Zuid-Afrika. Uitg. H P. Leopolds Uitg.-Mij N.V., Den Haag; prijs geb. 8,90 gld.
Deze Engelse schrijver geeft bij voorkeur het reisverhaal. Zo schreef hij verschillende reisboeken over landen uit de Bijbel. Ze zijn in het Nederlands vertaald onder de titels: In de voetstappen van Paulus, In de voetstappen van de Meester, Langs Bijbelse paden.
In het boek, waarvan ik de titel hierboven schreef, geeft hij een kleurrijk verhaal over een tocht, die bij Kaapstad begint en in Transvaal eindigt.
Het boek boeit van het begin tot het eind. Morton is een goed verteller, die oog heeft voor de schoonheid van het land - ik noem hier de mooie beschrijving van de Karroo - en een niet alledaagse kijk heeft op mensen en toestanden.
Het boek getuigt van een degelijke voorstudie.
Historisch en economisch is de schrijver op de hoogte van de grote problemen, die Zuid-Afrika beheersen.
Wie van land en volk meer wil weten, leze dit boek, dat duidelijk en zakelijk U er veel van vertelt.
De vertaling is goed. 'n Enkel vlekje streepte ik aan. Meer dan 50 maal noteerde ik de onjuiste schrijfwijze ‘ontzaggelijk’. Ik kan maar niet begrijpen, hoe men dit niet uit te spreken woord uit zijn pen laat vloeien. ‘Ontzaglijk’ is m.i. het enig goede.
E.H.B.
| |
Tanah Air Kita. Land en volk van Indonesië. Uitg. N.V. Uitgeverij W. van Hoeve, 's-Gravenhage. Prijs geb. 24,75 gld.
Het boek is samengesteld door N.A. Douwes Dekker.
Enige maanden geleden besprak ik het prachtige boek van Willem van de Pol: Suriname. Het boek met die mooie foto's.
Tanah Air Kita is een boek over Indonesië. Tanah is land. Air is water. Kita is wij of ons. Dus zeer vrij vertaald ‘Ons vaderland’.
Het boek is vol platen met de nodige tekst. Zeldzaam fraai zijn de foto's van het mij zo goed bekende land. De eerste zijn in kleurendruk: schitterend! Ik wijs b.v. op de kleurenfoto van Jacatra's Heilig Kanon. Hoe mooi is de kleurenpracht van de kleding der inheemse vrouwen, alsook van het fraaie weefsel der Pontianakse adat-costuums. Al die honderden foto's te bespreken lijkt me onmogelijk. Men bezie ze zelf; men schaffe zich dit boek aan. Men krijgt zonder twijfel waar voor zijn geld. Het bevat bijna geen afbeeldingen van gebouwen, doch hoofdzakelijk van land en volk. Een groot aantal fotografen heeft eraan meegewerkt. Alle hulde! Q.
| |
Padireeks. Uitgave van de N.V. Uitgeverij W. van Hoeve. 's-Gravenhage-Bandoeng. Prijs 1,95 gld.
Indonesië en luchtvaart: Vleugels tegen Tropisch Blauw, door Hugo Hooftman, en Om twintig kostbare centimeters, door L.M. Schwarz.
Het eerste boekje behandelt de luchtvaart in Indonesië kort na de souvereiniteitsoverdracht. De Garuda Indonesian Airways N.V., die door de R.I.S. en de K.L.M. opgericht is, zal het
| |
| |
interinsulair bedrijf voortzetten. Het fundament van deze luchtvaart is in de loop der jaren door de pioniers gelegd.
Wat het militair luchtvervoer betreft: de Angkaran Udara Republik Indonesia Serikat (AURIS) zal het transport-squadron van de militaire luchtvaart overnemen.
In dit boekje, dat zeer fraai verlucht is, wordt het vraagstuk geheel besproken. Aanbevolen.
Het tweede boekje behandelt de gevolgen van een slecht bodemgebruik. Indonesië is een agrarisch land en daarom aangewezen op het laagje grond, dat deze eilandenreeks bedekt. Dit laagje is gemiddeld slechts 20 cm dik. Ontstellend is de hoeveelheid land, welke door de rivieren wordt weggespoeld. Uitvoerig staat de schrijver stil bij tal van vraagstukken, de bodem betreffende.
Een zeer goed boekje, verfraaid met tal van mooie afbeeldingen. Ten zeerste aanbevolen. Q.
| |
De jeugd van Florence Nightingale, door Willy Corsari. Uitgever: H.P. Leopolds Uitgeverij N.V., 's-Gravenhage. Prijs 5,90 gld.
Florence Nightingale mag gelden als grondlegster van het Rode Kruis. Zij wordt over de gehele wereld geëerd.
Willy Corsari beschrijft haar jeugd: Florence was eigenzinnig, steeds in verzet tegen de zelfgenoegzame sfeer van de stand, waarin zij geboren is. Na veel strijd slaagt zij erin, van haar ouders toestemming te verkrijgen om tot verpleegster opgeleid te worden. Bij het uitbreken van de Krim-oorlog krijgt ze een regeringsopdracht en wijdt zich aan de velen, die hulp behoeven. Hier eindigt het boek. Een goed geschreven boek, waarin de geest, die o.a. in Engeland toen ter tijde heerste, uitnemend wordt weergeven. Ten zeerste aanbevolen. Q.
| |
Onderdrukking en Verzet. Aflevering 23 en 24. Uitgevers J.M. Meulenhoff, Amsterdam en Van Loghum Slaterus' Uitgeversmaatschappij N.V., Arnhem. Prijs 2,50 gulden.
Met afl. 23 begint het 3de deel van ‘Onderdrukking en Verzet’.
Mr Abel J. Herzberg behandelt hierin de kroniek der Joden vervolging.
In het ‘Woord vooraf’ zegt hij, dat de Jodenvervolging in Nederland, hoezeer cp Nederlandse bodem geschied, eigenlijk geen Nederlandse geschiedenis is. Zij is niet uit Nederlandse verhoudingen opgekomen.
Het verzet tegen de Jodenvervolging is een Nederlandse zaak geweest. De vervolging in Nederland was een onderdeel van die in Europa.
Uitvoerig staat de schrijver stil bij de Duitse toestanden, bij de vele zelfmoorden onder de Joden in 1940 en later. Enkelen konden nog vluchten. Met de capitulatie waren alle bestaande illusies weg.
We lezen hoe, langzaam maar zeker, de toestand voor de Joden slechter werd tot ten laatste velen naar Duitsland werden overgebracht en daar in de kampen de dood vonden.
Verschrikkelijk zijn de maatregelen in Nederland genomen.
Veel van het verhaalde zal wel bekend zijn, maar niet alles.
In aflevering 24 verneemt de lezer hoe de Joden uit het economische leven gestoten worden. Vooral de toestanden in Amsterdam worden beschreven. Alle handelingen der Duitsers geschieden met een voorop gesteld doel: de Joden te laten verdwijnen naar kampen in Duitsland en ze daarna te doden. Allerlei razzia's en deportaties worden besproken, alsmede de Februaristaking. Ontzettend is het lijden der mensen geweest. Plaatsruimte ontbreekt om deze aflevering volledig te bespreken; ik kan slechts naar de inhoud verwijzen.
Bij de beschrijving der geschiedenis van ‘Nederland in oorlogstijd’ mocht dit hoofdstuk zeker niet ontbreken. Q.
| |
Jaarverslag 1949-1950 van de Algemeen Secretaris van het Nationaal Jongeren Verbond.
Dit verslag bood het hoofdbestuur van het N.J.V. het hoofdbestuur van het Alg. Ned. Verbond aan, zoals de geleidebrief het zegt ‘in de verwachting, dat de inhoud daarvan Uw belangstelling vermag te wekken’.
Welnu, wij kunnen het N.J.V. verzekeren, dat dit voor zover ons betreft zeer zeker het geval is, zo dat we het ook ten zeerste aanbevelen in de belangstelling van alle lezers van Neerlandia.
De daadkracht, die er uit spreekt, doet ons ouderen goed. Het A.N.V. heeft steeds de samenwerking met het N.J.V voor zover onze doeleinden parallel liepen op hoge prijs gesteld en het kan ons niet anders dan aangenaam zijn, wanneer vele jongeren uit hare gelederen, wanneer ze daarvoor de leeftijd gekomen achten, zich bij ons aansluiten.
Het goed gestelde en keurig uitgegeven verslag verlokt tot overnemen van veel, doch daartoe kan geen ruimte in deze rubriek te onzer beschikking worden gesteld. Wij zijn dus wel genoodzaakt ons te bepalen tot een enkele korte aanduiding.
Het plan van actie was drieledig, vandaar drie werkgroepen onder de namen ‘Oost en West’ (verhouding tot de volkeren in Indonesië en in de West), ‘Anti-communistische actie’ en ‘Internationaal Contact’. Ook zijn hoofdstukken gewijd aan Kadervorming, Nationale jeugddienst (waaronder voorlichting inzake beroepskeuze), Zeekamp 1950, Andere activiteiten (bijeenkomsten, turnen, uitstapjes, afstandsmarsen), enz.
Achterin het boekje is de beginselverklaring uit de statuten afgedrukt. Ziehier een vereniging die niet stilzit en veler steun verdient. R.
Onder de vele agenda's ontvingen wij uit de serie Oranjeuitgaven, Prinses Elisabethstraat 29, St Amandsberg (Gent), de aardige Blauwvoetagenda 1951.
De prijs is 2 gld., wat rijkelijk veel is; maar hierin zit vermoedelijk een bedrag voor de kas van het Algemeen Diets Jeugdverbond.
Het is geheel ingesteld op deze beweging, die al de bekoorlijkheid heeft van een jonge organisatie, die vrijmoedig opkomt voor haar idealen.
Het boekie ziet er fraai uit; voorin staat de keure van het Verbond, daarna het Wilhelmus en bij de verschillende dagen treft U belangrijke feiten uit het Vlaamse leven aan. Onderaan iedere bladzijde zijn gedachten van vooraanstaande Vlamingen afgedrukt. Zij zullen inderdaad tot denken aansporen en.... tot de daad?
E.H.B.
| |
Beter onderwijs, meer taal- en volksbesef, aantekeningen en opstellen door N. Kestermans, uitg. Oranje, St Amandsberg (Gent); prijs 40 fr.
Dit hartstochtelijk boek is mij lief, omdat het geen poging doet om de liefde voor het Nederlands te verbergen.
Er worden, zowel in het gedeelte, dat de organisatie van het onderwijs betreft als het meer taalkundige, harde woorden gezegd. Ik moet er evenwel onmiddellijk aan toevoegen, nimmer zonder argumenten.
Laat me 'n voorbeeld mogen geven:
Zo zegt de schrijver op blz. 2: ‘'t Voortgezet onderwijs zij niet de schadelijke en schandelijke copie van dat der jongens’. Dat is mij uit het hart gegrepen. En verder: ‘Onderwijs, in om 't even welk vak, zij tevens moedertaalonderwijs. 't Is zaak te waken voor zuiverheid van taal. Bij 't onderricht in de vreemde talen houde men, om redenen van nationaal zelfbehoud, bij en door de vertaling de eigen taal in ere en in kracht.’ Laten de Nederlandse collega's eens naar deze Vlaming luisteren. Het onderwijs hier kan er niet anders dan beter door worden.
Ook personen worden niet mals aangepakt. Als hij het over ‘accoord zijn’ in plaats van ‘accoord gaan’ heeft, schrijft hij, dat dit herinnert ‘aan de heer Prof. Dr R. Verdeyen, verknoeier van Koenen's Woordenboek, die er “'t akkoord zijn” opgeeft als Z(uid)-N(ederlands)’ (blz. 34). Van De Vooys' ‘Spraakkunst’ schrijft hij dat deze ‘heeft bijgedragen tot de planloosheid van 'n leerplan. Zijn boek willen verheffen tot de leidraad van de leraar bij 't geven van spraakkunst onderricht, en 't tot leidraad nemen bij 't regelen van 'n leerplan, is echter aan de school 'n slechte dienst bewijzen.’ (bl. 84).
Pater Royen wordt ‘Holland's vervaarlijkste houwdegen’ genoemd en de ‘kerfstokvoorhouder’. (bl. 78).
Ik zal het hierbij laten. Het is genoeg om de lezers te laten zien, dat hier een hartstochtelijk schrijver aan het woord is.
Of hij daarom altijd gelijk heeft, laat ik in het midden.
In ieder geval, hij schrijft wel zo, dat hij gelezen moet worden, zelfs al lokt de uitvoering van het boekje van 112 bladzijden me niet bepaald tot lezen uit.
E.H.B.
| |
Gevaarlijke wittebroodsdagen door Axel Kieland; vertaling J.W. Crom; uitg. Ad. M.C. Stok, Den Haag; prijs ing. 5 gld., geb. 6,90 gld.
In deze zeer spannende roman is Ann Dickson, een Amerikaanse journaliste, de hoofdpersoon. Haar avonturen, die met een schier eindeloze variatie elkaar opvolgen, beginnen in de ruïnen van Berlijn en eindigen in Zweden, waar zij trouwt met Gösta Bergstrom, de directeur van een grote Zweedse firma.
Wie ontspanning zoekt, kan hier terecht. Niet alles is waar- | |
| |
schijnlijk; maar verstrooiing doet ook wat en ik wil erom wedden, dat het lezend publiek niet altijd weet, dat het af en toe een beetje bij de neus genomen wordt.
De stijl is goed en de vertaling zonder storende fouten.
E.H.B.
|
|
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd