Neerlandia. Jaargang 40

[p. 158]

Kort verslag van de Groepsvergadering

op 22 Mei 1936 te Middelburg in de Societeit St. Joris

Bij opening, om 2¼ uur n.m., bleken aanwezig te zijn: stemgerechtigde afgevaardigden der afdeelingen Amsterdam, Dordrecht, 's-Gravenhage, Haarlem, Leiden, Middelburg, Oost Zeeuwsch-Vlaanderen, Rotterdam, Utrecht, Wageningen en Zuid- en Noord-Beveland (totaal 11 afdeelingen uitbrengende 20 stemmen), benevens 8 Groepsbestuursleden en ongeveer 40 belangstellende leden van de afdeelingen Amersfoort, Dordrecht, 's-Gravenhage, Middelburg, Oost Zeeuwsch-Vlaanderen, Vlissingen en Zuid- en Noord-Beveland.

De Voorzitter opende de vergadering met een opwekkend woord, waarin hij het belang van het te behandelen punt der dagorde in het licht stelde en om medewerking van de afdeelingen en van de leden persoonlijk, voor het A.N.V. verzocht.

De heer K.E. Oudendijk (lid der Propaganda-Commissie) verkreeg daarna dadelijk het woord om de voorstellen van die commissie toe te lichten. Spr. las het geheele verslag voor, deelde mede dat de kosten voor het uit te geven Groepsblaadje berekend zijn op het éénmaal per maand verschijnen van dat blaadje, en maakte melding van later ingekomen brieven van afd.-besturen.

De Secretaris las vervolgens het praeadvies van het Dag. Bestuur deer Groep op de voorstellen der commissie voor, waarna de Voorzitter gelegenheid gaf het verslag der P.-C. enz. te bespreken.

Ir. H.G.C. Cohen Stuart (O Z.-V.) bracht hulde aan de Commissie voor het verrichte werk, den betoonden moed, die uit de voorstellen spreekt, en voor het feit dat de Commissie zich permanent wilde verklaard zien. Spreker gaf eenige wenken voor een Propaganda-geschriftje en voor het Groepsblaadje, dat z.i. niet onder censuur van het Dag. Bestuur mag komen te staan. Inzake de begrooting van onkosten voert spr. aan, dat niet het Groeps-bestuur, maar de Groepsvergadering dient te beslissen over de gelden, toe te staan aan de P.-C.

Dr. J.W. Wicherink (Leiden) onderschreef in hoofdzaak het betoog van Ir. Cohen Stuart. Een afzonderlijk Groepsblaadje is noodig om propaganda te maken, want Neerlandia is daarvoor niet geschikt; het blaadje of boekje moet ten minste éénmaal per maand verschijnen, gedurende een langen tijd, om hierdoor nieuwe leden te verkrijgen. Spr. acht dit noodig om het voortbestaan van het A.N.V. te verzekeren.

De heer P. Harrebomée (Amsterdam) beval eveneens de uitgave van een Groepsblaadje aan en gaf in overweging de jaarlijksche bijdrage op tenminste 1.50 gld te stellen. De afd. Amsterdam stemde in met het voorstel van het Dag. Bestuur om geen auto voor de de Prop. Commissie aan te schaffen.

Mej. A. Kuyper (Rotterdam) meende dat de uitgetrokken som op de begrooting voor het Groepsblaadje te hoog is. Hare afdeeling achtte het niet verantwoord meer dan 1100 gld. voor de Prop. Commissie beschikbaar te stellen.

Dr. J.J. Prins (Dordrecht) deelde mede dat ook zijne afdeeling bezwaar heeft tegen de voorgestelde hooge uitgaven voor de propaganda. Z.i. kan Neerlandia daarvoor geschikt gemaakt worden, door uitbreiding met 4 blz. of door het inleggen van losse vellen. Deze methode is goedkooper en even goed.

De heer N. van Zalinge (Den Haag) beval het verspreiden van een manifest aan, op zeer groote schaal (b.v. in een millioen exemplaren, kosten ongeveer 2000 gld.) Ook moet er een ledenwervende propagandist worden aangesteld, met een goed salaris (bv. 2000 gld).

Mevr. Bloem-Maas (Den Haag) meende dat het kapitaal van de Groep (6000 gld.) gebruikt moet worden voor de propaganda en stelde voor in het eerste jaar daarvan 3000 gld. ter beschikking van de Commissie te stellen.

De heer D. Huinink (Veere) bracht hulde aan de Commissie-Oudendijk, maar wenschte de propaganda niet te splitsen. Spr. verwachtte veel succes van goede sprekers op de Verbonds-bijeen-komsten: in Middelburg zijn 59 nieuwe leden toegetreden na de rede van Z.Exc. Dr. H.D. van Broekhuizen.

De heer C.P. Scheepers (Wageningen) verklaarde dat het bestuur van zijn afdeeling instemde met de voorstellen der Prop. Commissie, inzake de uitgave van een Groepsblaadje; het vlugschrift zoude nog korter kunnen zijn dan het ontwerp der Commissie. Ook met de auto gaat zijn bestuur, in meerderheid, mede. Spr. vond 3000 gld. voor de propaganda niet te hoog, want tegenover groote uitgaven, staat het winnen van nieuwe leden.

Mr. W.K.H. Dieleman (Middelburg) beval bij de commissie 3 propagandamiddelen aan, die nog niet genoemd waren, n.l.: rolprenten, radio en muziek.

Daar niemand meer het woord verlangde, stelde de Voorzitter voor:

1. de Propaganda-Commissie permanent te verklaren, hetgeen met algemeene stemmen en onder bijval goedgekeurd weird;

2. als derde lid van de commissie te benoemen der heer J.M.M.J. Kavelaars, penningm. der afd. Rotterdam.

[p. 159]

Na een korte bespreking, werd ook dit voorstel met algem. stemmen aangenomen. Vervolgens betoogde de Voorzitter dat de Prop. commissie een groote mate van zelfstandigheid moet hebben; op deze vergadering zijn slechts wenschen geuit.

In Neerlandia dient er een rubriek ‘Propaganda’ te komen onder redactie van de Commissie; hierover zal de commissie met de redactie van Neerlandia moeten onderhandelen en ook over de verspreiding van ons orgaan onder nietleden.

In antwoord op een vraag uit de vergadering, deelde de Voorzitter mede, dat het Hoofdbestuur niet kon bijspringen, daar dit niets bezit. Aangaande het te verleenen crediet aan de Commissie, voerde spr. aan, dat een minderheid in het Dag. Bestuur 2000 gld. te hoog vond. Daarom werd deze zaak in de vergadering van het Groepsbestuur van dezen ochtend behandeld, waarin besloten werd een bedrag van 1200 gld. ter beschikking van de Commissie te stellen. Het Groepsbestuur wil het bezit van 6000 gld. niet op korten termijn (3 jaren) verbruiken, daar vele, geregeld terugkomende, uitgaven uit dit fonds bestreden moeten worden (b.v. onkosten voor Groepsvergaderingen, Groepsdagen, steun aan afdeelingen, enz.).

Prof. Dr. Z.W. Sneller (Ondervoorzitter) verklaarde de minderheid in het Dag. Bestuur te zijn geweest en wilde zijne meening ook hier bekend maken. Oorspronkelijk wilde spr. slechts 10% van het kapitaal (600 gld.) ter beschikking stellen van de Prop. Commissie maar hij had tenslotte toegestemd in een bedrag van 1200 gld.

Prof. Sneller had op deze vergadering van vele sprekers gehoord, dat zij zeer veel geld wilden uitgeven voor het maken van propaganda, maar in dat geval zou het kapitaal van de groep spoedig zijn opgeteerd. Daarbij meende spr. dat zulk een dure propaganda niet noodig is en wees daarbij op de actieve werkwijze van de afd. Rotterdam, waarvoor Prof. Sneller hulde bracht aan Mej. A. Kuyper en den heer Kavelaars. De toeloop naar de uitstekende lezingen is groot en daardoor worden nieuwe leden gewonnen. Spr. achtte uitsluitend nuttig, het aanstellen van een leden-wervenden propagandist voor de groep. Als zulk een persoon een groot gedeelte van de eerste jaarbijdragen der nieuwe leden krijgt, zal de propaganda veel goedkooper uitkomen. Prof. Sneller heeft den heer C. van Son verzocht, als zoodanig te willen optreden. Spr. deelde tenslotte mede de voorkeur te geven van een inleg-vel in Neerlandia, boven een afzonderlijk Groepsblaadje.

Mevr. Bloem verklaarde dat het betoog van Prof. Sneller juist is voor plaatselijke propaganda; maar voor algemeene propaganda zijn afzonderlijke geschriften noodig.

Mej. W. Francken (Haarlem) stelde voor op Verbondsbijeenkomsten inzamelingen te houden ten behoeve van een propaganda-kas.

De heer A. Littooy (Terneuzen) vond een bedrag van 1200 gld. voor het éérste jaar veel te weinig; daarbij vond spr. het niet juist dat de bijdragen voor de propaganda slechts voor één jaar worden toegestaan, daar dan de mogelijkheid bestaat dat het volgende jaar zulk een crediet wordt afgestemd.

De heer Oudendijk dankte daarop de verschillende sprekers voor hunne opmerkingen en legde de vergadering de vraag voor: uitgave van een eigen Groepsblaadje of een overeenkomst met Neerlandia, voor een eigen rubriek. In dat geval zal het gemis van een Groepsblaadje niet onoverkomenlijk zijn; de commissie heeft dan voor 1936 voldoende aan 1200 gld.

De Voorzitter zette nogmaals uiteen dat de Prop. Commissie zelf met de redactie van Neerlandia moet onderhandelen over een afzonderlijke rubriek in het A.N.V.-orgaan.

Dr. Wicherink vreesde dat het Groepsblaadje de leden niet zal bereiken, als het door de afdeelingssecretarissen moet worden rondgezonden.

Dr. H.J.v. Nederveen(Den Haag) wilde de 1200 gld. besteden aan slechts enkele afdeelingen, waar succes te verwachten is, waartegenover de Voorzitter opmerkte dat juist de slapende afdeelingen, die over het geheele land verspreid zijn, bewerkt moeten worden.

Ir. Cohen Stuart merkte op dat de Prop. Commissie niet noodig is voor de actieve afdeelingen, zooals Rotterdam, maar juist voor de slapende afdeelingen. We moeten overal menschen hebben, die het prop. materiaal willen helpen verspreiden. Spr. stelt voor de voorstellen van de Commissie ongewijzigd te aanvaarden.

Nadat de Heer V. Zalinge nog gezegd had, dat de verspreiding van een manifest niet veel behoeft te kosten, omdat b.v. de Ver. voor Reclasseering de drukkosten uit de advertenties heeft kunnen bestrijden en Prof. Sneller er den nadruk op had gelegd dat er op de gewone begrooting van de Groep reeds 500 gld. voor propaganda is uitgetrokken, hetgeen met de voorgestelde 1200 gld. een totaal van 1700 gld. maakt, verklaarde de heer C. van Son (Redacteur-secretaris van Neerlandia) geheel in te stemmen met het voorstel een inlegvel bij te voegen en een eigen rubriek voor de propaganda in het Verbondsorgaan te openen. De Voorzitter

[p. 160]

gaf vervolgens een samenvatting van de voorstellen, welke ter tafel waren gebracht: 1. het permanent verklaren van de Prop. Commissie, bestaande uit de heeren Oudendijk, Kroon en Kavelaars; 2. De commissie moet vrijheid van handelen hebben inzake aan te stellen propagandisten (wellicht streekpropagandisten); 3. Het bedrag te bepalen dat beschikbaar zal worden gesteld. De Voorzitter zegde bij het laatste punt toe, dat het bedrag van 1200 gld. het volgende jaar verhoogd zal worden (op voorstel van de Commissie), indien de propaganda vorderingen maakt in de nog resteerende 7 maanden van dit jaar.

Nadat Ir. Cohen Stuart nog voorgesteld had het bedrag te bepalen op 1750 gld., bracht de Voorzitter het voorstel om 3000 gld. toe te staan, in stemming. Daar slechts de afdeelingen Terneuzen en Wageningen (ieder met één stem) hier vóór stemden, werd dit voorstel verworpen. Het bestuursvoorstel, om 1200 gld. toe te staan, met mogelijkheid tot verhooging op voorstel van de Prop. Commissie, werd daarna met algemeene stemmen aangenomen.

De heer Oudendijk verklaarde de benoeming aan te nemen en verwachtte hetzelfde van den heer F. Kroon te Utrecht. De heer Oudendijk drong er bij de afdeelingen en de leden persoonlijk, sterk op aan de P.C. de volstrekt noodige medewerking te verleenen.

De Voorzitter dankte, tenslotte de Commissie voor haar arbeid en spoorde alle leden aan, om de actie voor propaganda te doen slagen. Daarna sluiting om 4.10 n.m.

D.R.v.I.