Neerlandia. Jaargang 40

[p. 29]

Jaarverslag over 1935 van de Afd. Boekverspreiding van het Alg. Nederl. Verbond

Boekenhuis: Laan 34, s-Gravenhage, Telefoon 112508, Postrekening 149431 Bureel voor Vlaanderen: Maaldersstraat 20, Postcheck 123038

Met voldoening mogen wij op het afgeloopen vereenigingsjaar terugzien. Weinig hadden wij in het begin van 1935 kunnen denken, dat in het toen voor ons liggend jaar de omzet in het boekenhuis zoo sterk zou toenemen, zoowel wat het aantal ontvangen boeken aangaat als het aantal verzonden kisten. Wij verzonden 536 kisten tot een gewicht van 18589 kg. naar alle oorden der wereld (zie de verdeeling hieronder) tegen 519 kisten wegende 13571 kg. in 1934. Ongetwijfeld houdt de groote toeneming van verzending verband met de groote hoeveelheid boeken, welke wij kosteloos ontvingen, zoodat het wederom mogelijk is geweest zonder aankoopen aan alle aanvragen om boeken te kunnen gehoor geven. De toeneming van het sociaal cultureel werk der Afdeeling spiegelt zich dan ook af in het aantal verzonden kisten boeken, welke sedert de vestiging in het Hoofdkantoor van het A.N.V. te s-Gravenhage bedroeg 1929: 110; 1930: 147; 1931: 200; 1932: 360; 1933: 491; 1934: 519 en 1935: 536.

Ofschoon het arbeidsveld van de Afdeeling Boekverspreiding (zooals de toenmalige Boekencommissie van het A.N.V. in 1932 werd herdoopt) aanvankelijk alleen buiten de grenzen van Nederland lag - zij werd opgericht na den 2den vrijheidsoorlog in Zuid-Afrika om te trachten ‘de Nederlandsche taal in Zuid-Afrika voor ondergang te behoeden en door het zenden van geschikte boeken den lust tot lezen aan te wakkeren en het onderwijs in die taal te steunen’ -, werd haar werkkring ook tot ‘alle oorden buiten de landsgrenzen uitgebreid, waar het Nederlandsche element met een Nederlandsche boekerij gebaat is’, (art. I v.h. Huish. Regl.) en zelfs, toen de gewijzigde omstandigheden zulks wenschelijk maakten, werden ook de gemobiliseerden in ons vaderland in 1914/18 en later de zeemanshuizen, lichtschepen op de Ned. kust en enkele Nederlandsche instellingen bedacht, voor zoover zulks mogelijk was.

Het aantal kisten sedert de stichting op 18 October 1902 verzonden, bedroeg 31 December 1935: 4651.

Verzendingen. De verdeeling der 536 kisten in 1935 was als volgt:

A. Europa. Naar het Bureel voor Vlaanderen van de Afdeeling Boekverspreiding te Antwerpen: 382, naar de Vlaamsche Opvoedings Centrale te Kapellen: 17, naar de Bethlehem Kapel te Anderlecht: een naar de Belgische Evangelische Zending te Brussel 4 kisten. Tezamen naar Vlaanderen: 404 kisten. Naar Zeemanshuizen te Rotterdam, Vlissingen en Amsterdam: 40 en naar Lichtschepen op de kust van Nederland (‘Maas’, ‘Noordhinder’, ‘Haaks’ en ‘Terschellingerbank’): 14.

Naar Duitschland zonden wij 31 kisten t.w. 26 aan den Nederlandschen Bond te Essen, waarin een groot aantal leerboeken voor de cursussen in Duitschland (ongeveer 2000 stuks), 1 kist aan de Nederlandsche Vereeniging ‘Ons Belang’ te Nordhorn, voornamelijk kinderboeken bevattend voor het St. Nicolaasfeest en 4 kisten boeken met leesstof voor het contingent Nederlandsche Mariniers te Saarbrücken. Voor dit doel hadden wij een oproep in de dagbladen geplaatst en ontvingen van 68 personen in en buiten Den Haag boeken toegezonden. De Vlootpredikant en de Commandant betuigden hun groote erkentelijkheid voor de gezonden leesstof.

Naar Frankrijk zonden wij een kist aan den heer Gantois te Watten, die de boeken aan winners van de prijskampen uitdeelde in Fransch Vlaanderen.

Voorts ontving het Home for the Aged Yews (Nederlanders) in Londen en de Dutch Homes te Charlton in Engeland ieder een kist boeken, terwijl wij aan de Nederlandsche Vereeniging ten

[p. 30]

behoeve van zeelieden van elke nationaliteit Hospitaalkerkschip te Amsterdam 2 kisten leesstof zonden voor het Hospitaalkerkschip ‘De Hoop’. Tezamen in Europa 494 kisten.

Aan de Nederlandsche Ambulance van het Ned. Roode Kruis, die naar Abessinië vertrok, gaven wij een 25-tal boeken mede.

B. Zuid-Afrika. De Universiteit van Zuid-Afrika 1 kist, het Nederlandsch Cultuurhistorisch Instituut te Pretoria 9 kisten, de Vrijheidsbond te Pretoria 2 en het Normaalkollege te Pretoria 1 kist, tezamen in Transvaal 13 kisten. Naar den Oranje-Vrijstaat zonden wij 1 kist aan het Hoofd der School te Goede Moed; naar de Kaapprovincie 1 kist aan de Universiteitsbibliotheek te Stellenbosch en naar Zuidwest, het mandaatgebied (de vroegere Duitsche kolonie), 2 kisten en wel een aan het Hoofd der School op de plaats ‘Geduld’ nabij Outje en 1 een de FAK (Federasie van Afrikaanse Kultuurverenigingen) te Walvischbaai. Tezamen 17 kisten.

C. Noord-Amerika. Wij zonden een kist aan de John van Pruyn Library, een onderdeel van de Public Library te Albany, 2 kisten aan den heer E. Sluiter van Los Angeles voor zijn studie aan de Universiteitsboekerij te Berkeley, Californië en 1 kist aan onzen vertegenwoordiger C. Ingwersen te Neerlandia, Alberta, Canada, die een bibliotheekcommissie samenstelde voor de opgerichte boekerij. Tezamen 4 kisten.

D. Zuid-Amerika. Voor de Hollandsche Leeskring te Los Pinos, in Argentinië zonden wij 1 kist, aan den heer Ter Ellen ten behoeve van de Zuidafrikaansche Boerenkolonie te Chubut 2 kisten, aan onzen vertegenwoordiger te Lima (Peru), den heer P.C. Montauban 1 kist, aan den Gezaghebber op Saba 1, en aan de Gereformeerde kerk op Curaçao 3 kisten. De Volksboekerij te Nieuw-Nickerie in Suriname ontving 2 en de Padvindersvereeniging te Paramaribo (Suriname) eveneens 2 kisten. Tezamen 12 kisten.

E. Azië. Naar Nederlandsch-Indië werden 9 kisten gezonden t.w. aan de Zendelingen K. van der Kljft te Kolaka (Celebes), K.A. Bot te Tobelo (Halmaheira) en J. Eigendaal te Miei (eiland Jappen, Nieuw Guinea) ieder 1 kist. Op verzoek van het Centraal Comité voor Steun aan werkloozen in Ned.-Indië werden aan de volgende adressen kisten met boeken gezonden: Hoofdbestuur Indo-Europeesch Verbond te Batavia voor zijn kolonisaties in de Giesting, Berasan en Kesiler; Stichting Immigratie en Kolonisatie Nieuw-Guinea voor zijn kolonisatie in Manokwarie, de Kolonisatie Nieuw-Guinea met zijn kolonisatie in Abelsdorp in Hollandiadistrict en de Katholieke Kolonisatie Poeloe Laoet en, op verzoek van de Indische Maatschappij voor Individueele werkverschaffing in Ned.-Indië, aan de werkkampen voor de opleiding van kolonisten te Lawang en te Oengaran ieder 1 kist.

VASTE MEDEWERKERS:

Arnhem (Oosterbeek Hoog): A.J. Schreuder, Joubertweg 2;

Breda: H.G.M. Mathol de Jongh, Baronielaan 294;

De Bilt: J.J. Mac Kenzie, 1ste Brandenburgerweg 5 (tel. 28328);

Dordrecht: C. van Son, Aardappelmarkt 19 (tel. 4207);

Groningen: Mej. H.M.M. Nyhoff, Ubbo Emmiussingel 155 (tel. 974);

Haarlem: Ir. P.N. Max, Verspronekweg 109;

leiden: Mevr. de Wed. Dr. M. Kist-Bok, Boisotkade (tel. 1202);

Rotterdam: Mej. G.P. Hardenberg, Willem Buytenwechstr. 75b (tel. 34543);

Voorburg: F.M. Schoof, Vijverhof 8 (tel. 779320);

Wageningen: Jhr. Ir. W. Laman Trip, Nassauweg 22 (tel. 2673);

Wassenaar: Mevr. A. Bremer-Buekers, Duinvoetlaan 12, Park de Kieviet (tel. 716137).

Van al onze medewerkers ontvingen wij leesstof toegezonden, van sommigen zelfs geregeld iedere maand. Onze medewerker te De Bilt, de gep, kol. J.J. Mac Kenzie sloeg zelfs geen maand over en wist door woord en geschrift in de provincie Utrecht groote belangstelling voor het boekenwerk op te wekken.

De ophaaldienst in Leiden moest door omstandigheden worden gestaakt. Voor de door de firma Gerzon welwillend verleende medewerking waren wij dankbaar. Onze medewerkster, mevr. Kist-Bok, blijft in Leiden met groote toewijding voor ons werk bezig. (Slot volgt.)