Trouw aan Oranje.
Redactie: M.J. Leendertse.
Uitgave: J.M. Meulenhoff, A'dam.
‘Dit is seker nie alleen vir Nederland nie maar vir heel die wêreld, waar Hollands, Afrikaans of Vlaams gespreek word, 'n heuglike dag hierdje 25e Verjaardag van H.K.H. Prinses Juliana’.
Met deze woorden begint Dr. van Broekhuizen zijn artikel over Oranje en Suid-Afrika in dit gedenkboek.
Het stemt ons dankbaar, dat de redactie van dit werk berustte bij den heer Leendertse, die zich van oudsher deed kennen als een die weet, dat de geschiedenis van het Nederlandsche volk niet die is van den Nederlandschen staat. Wij grepen vanzelf het eerst naar de bijdragen over de betrekkingen van Oranje met Zuid-Afrika en Vlaanderen (deze laatste van de hand van Dr. de Vreese).
Natuurlijk vermeldt Dr. van Broekhuizen ‘de’ daad van Koningin Wilhelmina: de Gelderland, maar daarnaast vestigt hij ook onze aandacht op de betrekkingen van Koning Willem III met de Republieken. Ontleende niet de Oranje Vrijstaat zijn naam aan het Nederlandsche Huis en gaf de Koning niet op zijn beurt den jongen staat haar wapen?
Dr. de Vreese heldert weer eens eenige misverstanden op, die er ten aanzien van muiterij en scheuring van 1830 nog steeds bestaan, en wijst op de steeds groeiende Oranjeliefde in Zuid-Nederland (de Nationale feestdagen volgens de Blauwvoet agenda zijn: 24 April, 30 April, 11 Juli, 31 Augustus en 16 December).
Uitvoerige beschouwingen worden gewijd aan alle Oranjevorsten, van Juliana van Stolberg af tot onze Prinses. Grootendeels vermochten deze ons niet te boeien (uitgezonderd in de eerste plaats die van Dr. Japikse over den Stadhouder-koning), ze gaan zwaar van holle woordenrijkdom en passen geheel in het kader van een ouderwetsch gedenkboek, wat dit werk ondanks uiterlijke aanpassing aan jonge boeken blijft.
Wij konden het gevoel niet van ons afzetten, dat b.v. de Nederlandsche vrijheidszin wordt gebruikt om velerlei huidige slapheid te dekken. Een waarlijk griezelig staaltje daarvan levert Jan Prins' gedicht. Om te dienen, niet om zoo te worden misbruikt, ‘rijst Oranje van zijn schouders en opwaarts hoogerdan al het volk’!
M.G.S.
Wapen van H.K.H. Prinses Juliana der Nederlanden.
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd
