Boekbespreking.
Fransch Vlaanderen.
Dr. V. Celen heeft in een werk: ‘Fransch Vlaanderen. Letterkundige Betrekkingen met Vlaanderen. Herleving van het Nationaliteitsgevoel. Met een Taalgrenskaart’, uitgave van ‘De Sikkel’, Kruishofstraat 223, Antwerpen, een uitstekend gedocumenteerde studie geleverd over de taal- en letterkundige banden, die het Dietsche Fransch Vlaanderen na de afscheuring verbonden hebben met groot-Vlaanderen in den Belgischen Staat, onder zijn opeenvolgende politieke beheerschers. En daarnaast tevens een overzicht van den hedendaagschen toestand van de Vlaamsche taal en cultuur in die streken, waarbij dan zijdelings ook ‘La Flandre Gallicante’, het verfranschte deel van Fransch Vlaanderen ter sprake komt. Uit zijn arbeid komt wel heel sterk naar voren, hoe een door en door Dietsch land, in weerwil van eigen cultuur en verzet, ten slotte verloren moet gaan, als school en kerk in handen komen van een machtigen, niet-Dietschen Staat. Daaruit ontstaat ook ‘een zeer laag peil van ontwikkeling en beschaving der Fransch-Vlaamsche gewone bevolking’. ‘De kinderen kennen nog d' eene, nog d' andere taal meer.... en men kon toen nog een half gebakkene, een bastardeerde spraekwijze hooren mommelen, die niet en gelijkt en die een schande is voor eenen Vlaming van Vlaanderen, waer het verstand zoo zuiver was, waer de tael zoo machtig en zoo uitdrukkelijk was’. (De Vlaamsche Stemme in Vrankrijk, Oct. 1925 blz. 1). Onder den invloed van het regionalisme, het sterkst in Bretagne en in den Elzas, door de aanraking met de Vlaamsche beweging in Vlaanderen en door het binnenkomen van talrijke Vlaamsche arbeiders, vooral in de fabriekssteden Rijsel, Roobeeke en Toerkonje is er op 't oogenblik een opleving te bespeuren, waarin het Vlaamsch Verbond van Frankrijk de leiding heeft. Breed uitgewerkt is dit alles te vinden in het boek van Dr. Celen, dat ook voor Nederland een opmerkelijk boek is; niet alleen omdat het het lijdensproces
bevat van een deel onzer stamgenooten naast de toestand van het oogenblik, maar ook als aansporing om eigen cultuur en taal zuiver hoog te houden en te waken tegen vreemde, on-Dietsche invloeden.
P.
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd