Het voetspoor der vaderen
R.G. Anthonisz. †
In R.G. Anthonisz, den oprichter en voorzitter der Dutch Burgher Union op Ceilon, die op 3 Januari is overleden (het doodsbericht bereikte ons juist nadat wij zijn aanvankelijk herstel hadden vermeld) verliest de Nederlandsche stam een zijner geestdriftigste voorvechters. Welk een kracht heeft deze man ontwikkeld, ondanks een last van meer dan 80 jaren, ondanks een aangeboren behoudzucht, die veel tegenstand wekte! Zijn plan werd bespot; het zou tweedracht veroorzaken; wat goeds kon een vereeniging van Nederlandsche afstammelingen stichten! Deze en andere tegenwerpingen overwon hij; hij spoorde de jeugd aan tot oprichting van een ‘Hollandsche Gezelschap’. Dat sloeg een bres in den muur en in 1907 werd de Union gesticht, die tot heden toe voortdurend in kracht won. Anthonisz voelde, dat de afstammelingen der Nederlanders hun eigen aard gingen verliezen, dat hun gemeenschap dreigde uiteen te vallen. Door den band te herstellen, die tegelijk een band is met het stamland, verwierf hij zich een onvergankelijke verdienste.
In de Ceylon Daily News brachten verschillende schrijvers hulde aan Anthonisz' nagedachtenis. Zij meenen evenwel, dat hij te veel in het verleden leefde en stellen daartegenover de Nederlanders in Nederland en in het Verre Oosten. ‘De planters te Batavia’, schrijft een hunner, ‘zijn allen planters in het Oosten vooruit. Zouden wij niet lessen van hen aannemen, inplaats van geheel of zelfs maar hoofdzakelijk op het roemrijke verleden te teren?’ Indien het een ‘burgher’ is die dit schreef, mogen wij daarin de belofte lezen, dat de Union op den door Anthonisz gelegden grondslag zal voortbouwen in den geest van den nieuwen tijd.
In het Kon. Aziatisch Genootschap te Colombo is de nagedachtenis van den heer Anthonisz herdacht; is zijn uitgebreide kennis van de Nederlandsche taal zoowel als zijn voortreffelijk archievenwerk geprezen. Niemand kende de gemeenschap, waartoe hij behoorde, beter dan hij. Staande bracht de vergadering hulde aan zijn verdienste.
De heer Anthonisz is gehuwd geweest met mej. Deutrom uit Colombo en na haar dood met mej. Sophie Pieters uit Amsterdam, die in 1921 overleed. Een paar jaren geleden werd in het gebouw der Union een geschilderd portret, waarvan wij hierbij 'n afdruk geven, onder levendig huldebetoon geplaatst. Onlangs vermeldden wij het verschijnen van het eerste deel van zijn groot geschiedkundig werk over den Nederlandschen tijd op Ceilon; het is te hopen, dat deze arbeid niet onvoltooid zal blijven!
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd