Boekbespreking.
De Nederlandsche Landverhuizing.
Dr. S. Gargas: Die Niederländische Auswanderung. (Overdruk Ec.-Hist. Jrbk. 1928).
‘Zonder de Ver. Staten is een volledige oplossing der Europeesche en ook der Nederlandsche bevolkingscrisis ondenkbaar’, schrijft dr. Gargas aan het slot van zijn belangrijke studie. Gelukkig is Canada er óók nog; menig gewest in dit groote Britsche gebied, dat in geestelijk opzicht zooveel vóór heeft boven de N.-Amerikaansche republiek is voor Nederlanders aantrekkelijk en toegankelijk ook voor anderen dan boeren en landarbeiders.
Het Nederlandsche bevolkingsvraagstuk, de Ned. landverhuizing vóór, tijdens en na den wereldoorlog, de landverhuizingswetten en pogingen tot hervorming van het Nederlandsche landverhuizingsrecht, heeft dr. Gargas bestudeerd. Voor ons zijn vooral belangrijk des schrijvers talrijke mededeelingen over Nederlandsche nederzettingen, arbeidsbeurzen, onderwijsinstellingen vrijwel over de geheele wereld verspreid, gegevens welke in hoofdzaak geput zijn uit de Economische Verslagen van Nederlandsche Diplomatieke en Consulaire Ambtenaren. Ofschoon er wel landverhuizers uitgingen met het voornemen, naar het vaderland terug te keeren, trok de groote meerderheid over zee, om in het nieuwe land te blijven en velen is het gelukt, er vasten voet te krijgen. Ten opzichte van Canada moet blijken, in hoever het in 1928 ingevoerde stelsel der reisvoorschotten van invloed op den uittocht is geweest. Van bijzondere beteekenis acht de schrijver Zuid-Afrika wegens de vele banden met Nederland, waarbij hij gewaagt van hetgeen het Algemeen Nederlandsch Verbond en de Ned. Zuidafrikaansche Vereeniging deden en doen om de betrekkingen met het stamland te versterken.
De schrijver komt tot de slotsom, dat Nederland het vraagstuk der landverhuizing niet eenzijdig kan oplossen. Het zal z.i. daarin moeten samengaan met de andere Europeesche volken, die door den aanwas der bevolking voor dezelfde moeilijkheden zijn gekomen. Van Nederlandsch standpunt zal zulk overleg echter wellicht minder raadzaam zijn.
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd