Verbrokkeling.
De ‘Oranjeklub’ te Kaapstad werkt krachtig. Zij houdt ‘ou-liedjes-avonde’. ‘helden-avonde’ en andere samenkomsten, om de Afrikaners bijeen te brengen en te houden. In een onlangs gehouden vergadering, waar senator Langenhoven eerepenningen aan kunstenaars uitreikte, sprak de voorzitter dr. F.C.L. Bosman een woord, dat weerklinken moge door het heele Nederlandsche stamgebied.
De samenwerking tusschen Afrikaansche en Afrikaansch-Nederlandsche vereenigingen ten opzichte van gemeenschappelijke cultureele belangen, laat, zeide hij, veel te wenschen.
‘Ons groot Afrikaanse publiek is nie georganiseer nie.... Die kragte is verbrokkel en ons bestaan individueel, los van ons mede-Afrikaners, elkeen op sy eie houtjie en vergaan as gevolg hiervan in die maalstroom van Engelsche kultuur, taal en invloede. Slegs een gedragslijn kan ons red: kragtige werk van selfbewuste en selfrespekterende Afrikaners en Afrikaanse verenigings om ons hele Afrikaanse gemeenschap te organiseer op kulturele gebied soos dit op kerklike gebied is.’
Alleen door krachtige samenwerking kan een Afrikaansche cultuur worden gebouwd.
Treft dit verwijt van verbrokkeling van krachten niet de Nederlanders overal? Ziehier een zwak, dat ons achterstelt bij alle groote volken. Het ontbreekt overal aan krachtig saamhoorigheidsbesef. Onze samenleving is versnipperd in partijen en partijtjes. In vreemde landen kost het o zoo veel moeite, de Nederlanders bijeen te houden en de Nederlandsche cultuur wordt overal bedreigd door den maalstroom van beschavingen, die niet beter maar krachtiger aaneengesloten zijn!