Dietsche kantteekeningen.
Het Dietsch in Verdrukking.
Dat in Fransch-Vlaanderen de oorspronkelijke landstaal verdrukt wordt, beseft men daar meer en meer. Misschien doet de inhuizing van zooveel Vlaamsche werklieden in de nijverheidsstreek van Roobeek en Toerkonje haar uitwerking gevoelen; in elk geval maakt hun aanwezigheid het mogelijk, dat men zich in de oude taal weer kan uiten, dat er weder bladen en tijdschriften in die taal verschijnen. Een daarvan is ‘Onze Taal’, welks leider, de heer Albert van Hoyweghen te Roobeek, naar omstandigheden uitstekend Nederlandsch schrijft. Diep voelt hij de schande, die het volk in Noord-Frankrijk moet ondergaan, waar het recht op de eigen taal verkracht wordt, een natuurwet welhaast, ter bescherming van het bestaan der volken ingesteld.
‘Een volk zonder samenhang kan niet in tel zijn’, zoo laat de heer Van Hoyweghen zich in het Octobernummer van zijn blad uit. ‘Er kan geen grooter klieving bestaan dan die welke door het aankleven aan een uitheemsche taal van zekere lagen der bevolking, het eene deel ervan aan verbastering, ontaarding en vervreemding overlevert en 't andere van de noodzakelijke leiding berooft zonder welke deze standen rechtstreeks tot vernedering en een onbeperkt stoffelijk en geestelijk verval moeten verdompelen.
‘Hoe begrijpen de leidende standen van Vlaanderen niet, dat op hen de plicht rust, de Vlaamsche beschaving te eeren en te handhaven, de Vlaamsche kunst te schatten en te verspreiden en de Vlaamsche taal te beminnen en te verdedigen?’
‘Ook wij moeten, vooralleer er kan spraak zijn, hare verspreiding in den vreemde te verzekeren, eerst en vooral, in de leidende standen van Vlaanderen, het gansch verdwaald gedeelte van ons bloedeigen volk, voor onze taal gewinnen.’
Hiermede wijst de heer van Hoyweghen nauwkeurig aan, waar het schort en wat gedaan moet worden tegen een kwaad, dat - wat de Parijsche ambtenaren ook mogen zeggen - voor Frankrijk niet minder schadelijk is dan voor het gewest, welks natuurlijke ontwikkeling aldus wordt belemmerd. Het Dietsch moet weder in eere komen in het meest Dietsche van alle landen.
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd