Neerlandia. Jaargang 32

Taalwacht

Brievenbus.

Mr. H.P.S. te Br. Natuurlijk zijn wij het met U eens in zake St. Martijn. Ook t.o.v. Duinkerke, enz. - U heeft er zeker niet aan gedacht, dat de T.W. ook haar zomerverlof heeft. Het bandje, dat U ons heeft toegezonden, hebben we ook al van een ander lid ontvangen. De briefwisseling, naar aanleiding hiervan met het H.B. der P.T. en T. gevoerd, bracht ons niet verder, dan dat het bedoelde passe een vakterm is. En dan zijn we er immers! Loudspeaker, antenne, chassis, dealer, enz. zijn immers ook vakwoorden, omdat het Nederlandsch er luidspreker, vangdraad, onderstel, handelaar, enz. voor heeft.

Mr. A.J.v.W. te 's-Gr. Zie het antwoord op Uw brief hieronder: daardoor hebben alle leden er wat aan - Verasschen (en niet: veraschschen) is taalkundig volkomen goed. Daadwerkelijke steun van de leden vatten wij op als toezending van dwaasheden en, vooral als mondelinge bewerking van zondaren!

Onsmakelijk.

Voor het in veler oor vrij hard klinkende lijkverbranding hebben wij het zachter aandoende verassching Men zou zoo meenen, dat iedere Nederlander dit woord (en het bijbehoorende verasschen) bezigt, als hij het noodig heeft. Wie dit denkt is al heel onnoozel. Zeer velen gebruiken cremeeren omdat het.... zoo deftig klinkt en zeer sterk doet denken aan maken tot room!

Betere.

Ga maar verder: de rijpere jeugd uit de betere standen gaf den ouderen familieleden een hoogeren indruk van de aangename verhouding onder de clubleden.

Al het onderstreepte is in Duitschland gemaakt!

Naname en nagenomen.

Wanneer zal er eens van ambtswege een flinke maatregel tegen taalverknoeiing worden genomen? Dan kwamen wij misschien ook af van monsterlijke woorden als de bovenstaande, klakkeloos uit het Hoogduitsch nagemaakt. Alsof wij niet duidelijk hetzelfde begrip door betaling bij ontvangst en bij ontvangst betaald kunnen uitdrukken.

Zeer lezenswaard

voor een Nederlander - in het bijzonder voor de leden van het A.N.V. - is: Nederlandsch cultureel gemeenschapsgevoel in eeuwen van politieke gemeenschapsondermijning, verschenen in deel I van het album Vercoullie bij ‘Paginae’, Ernest Discaillestraat 11. Brussel. - Waarom heeft de Nederlandsche pers op dit artikel niet gewezen? Wij hebben er nergens iets van gemerkt.

Rond en rondom.

Herhaaldelijk kunnen we in de dagbladen de uitdrukkingen vinden: ‘Rond het Stadion, rond Amsterdam, rond de Peperbus’ enz. Met rond wordt dan bedoeld: rondom. Het is te vreezen, dat het niet lang zal duren, of dit verkeerde gebruik vindt navolging. Het is opmerkelijk, hoe snel onzuiverheden in de taal bij ons toenemen. In het ‘Handelsblad’ hebben we de artikelen kunnen lezen, die tot titel hadden: ‘Rondom de Golf van Mexico’. Maar andere medewerkers van dit voorname blad (‘vooraanstaande’ zeggen de taalknoeiers) schijnen te meenen, dat dit rond zou moeten zijn. Maar rond in die beteekenis is geen Nederlandsch. Zou er kans bestaan, dat m'n klacht iets zal helpen? Ach, ik durf 't haast niet hopen. Ik ben overtuigd, dat de Hoofdredactie bij geen mogelijkheid zou kunnen voorkomen, dat er fouten tegen taal en stijl in een dagblad worden gemaakt. Daarvoor gaat het schrijven, corrigeeren en drukken te snel. Maar als ik Hoofdredacteur was, zou ik toch wel een middel kennen, om 't aantal vergrijpen tegen ons Nederlandsch te doen afnemen, misschien wel sterk verminderen. Geregeld staan er in het ‘Handelsblad’ korte wenken, die b.v. moeten dienen om 't aantal ongelukken te verminderen enz. Zooals de waarschuwing om de kleine kinderen niet op den grond te laten kruipen, de noodzakelijkheid om te zorgen voor versche lucht, 't groote belang van baden en zwemmen en meer van die nuttige wenken. Zoo zou ook kunnen worden gewaarschuwd tegen allerlei taal- en stijlfouten. B.v. op deze wijze: ‘Schrijf nooit benutten, als bedoeld wordt gebruiken. Gebruik niet meerdere voor verscheidene. Wacht u voor te meer en te minder, als bedoeld wordt vooral en vooral niet. Schrijf nooit: Hij verwonderde, hij had dit niet opgelet, hij berouwde die woorden spoedig, hopenlijk, billijk (inplaats van goedkoop). Vermijd de leelijke modewoorden of uitdrukkingen: meemaken, aanvoelen, indenken, vanzelfsprekend, naar voren brengen, rhythme enz. Verwar nooit uitvinden met ontdekken (dieven en diefstallen moeten niet worden uitgevonden). Schrijf niet schijnbaar als blijkbaar wordt bedoeld. Vermijd de verfoeilijke Germanismen: ‘Het was er voor geëigend, hij is zeer beaanlegd, het overige vond zich, hij liet z'n gezin verkom-

[p. 179]

meren, begin April, einde Mei, 'n uitverkocht huis’ enz. enz. Ik zal 't hierbij laten. - Gelooft u niet, meneer de Hoofdredacteur, dat het zou kunnen helpen, als geregeld in 'n dagblad op een in het oog springende plaats 'n paar regels werden gevonden en herhaald, met waarschuwingen tegen veel voorkomende taalzonden?

Spiez, 15 Aug. 1928.

S.

(Alg. Hbl.)

Ook de meening der Taalwacht! Welk blad geeft hier het goede voorbeeld?