Neerlandia. Jaargang 32

[p. 38]

Nederlanders in den vreemde.
VII

Europa.

Noorwegen.

Geen berichten zijn ontvangen van de consulaire ambtenaren te Arendal, Bergen, Christiansand, Kragerö en Larvik.

In Oslö wonen ongeveer 50 Nederlanders, van welke de meeste arbeiders zijn en verder ingenieurs, bedrijfsleiders, kantoorbedienden.

Overigens wonen in Noorwegen zoo goed als geen Nederlanders: 2 of 3 in Stavanger, 2 in Flekkefjord, en in Tromsö en Drontheim 1, een R.K. geestelijke.

Zweden.

Van de consulaire ambtenaren te Gefle, Gotenburg en Norrköping zijn geen berichten binnengekomen.

Het aantal Nederlanders, in Zweden gevestigd, is zeer gering; vermoedelijk niet meer dan ten hoogste een honderdtal,waarvan een 40 in Stockholm. Éen aantal heeft de Zweedsche nationaliteit aangenomen.

Het Nederlandsche karakter gaat langzamerhand verloren, vooral bij die Nederlanders, welke met Zweedsche vrouwen gehuwd zijn. In dergelijke gezinnen wordt mogelijk nog wel Nederlandsch gesproken, wanneer ten minste de vrouw in Nederland vertoefd heeft en de Nederlandsche taal geleerd heeft, doch dit is geen regel. In de omgeving, waar de kinderen verkeeren, wordt uitsluitend Zweedsch gesproken.

Het bovenstaande is ontleend aan de mededeelingen van het consulaat-generaal te Stockholm.

In het gebied van het vice-consulaat te Malmö zijn ongeveer 20 Nederlanders: R.K. geestelijken, musici, handelsreizigers, kooplieden en Nederlandsche vrouwen, met Zweden gehuwd. De kinderen spreken Zweedsch.

In Landskrona is één Nederlandsche familie, die haar Nederlandsch karakter bewaart. Ook in Oxelosund en Visby woont één Nederlandsche familie.

In Stockholm is een vertegenwoordiger van het A.N.V., de heer J. Rippe, Trijxellsgatan 3.

Finland.

Van alle consulaire ambtenaren werden berichten ontvangen.

Vereenigingen van Nederlanders zijn er in Finland niet. Ongeveer een twintig Nederlanders, vrouwen en kinderen meegerekend ten hoogste veertig, verblijven in Finland. Het zijn in hoofdzaak vertegenwoordigers van handelsondernemingen, houtagenten, R.K. geestelijken en liefdezusters, één technisch leider van een chocoladefabriek. Zij verblijven in Helsingfors en Wiborg.

Wat het behouden van het Nederlandsche karakter betreft, zoo zij opgemerkt, dat er in Finland eigenlijk geen sinds verscheiden geslachten gevestigde Nederlanders zijn. De oudste bekende Nederlander is hier misschien sinds een twintig jaar gevestigd. Over het algemeen was tot dusverre het verblijf van Nederlanders in Finland meer van voorbijgaanden aard. Ook zijn er enkele uit Rusland uitgeweken personen van Nederlandsche nationaliteit, die echter het Nederlandsche karakter reeds in Rusland verloren hadden. Ten opzichte van dezen kan van instandhouding van Nederlandsch karakter of Nederlandsche taal in het geheel geen sprake meer zijn. Over het algemeen hangt de instandhouding van het Nederlandsche karakter en inzonderheid van de Nederlandsche taal, met name wat het familieleven betreft, daarvan af, of de moeder van het gezin eene Nederlandsche is. Van de te Helsingfors gevestigde Nederlandsche gezinnen zijn er drie, waarvan de moeders Nederlandschen zijn: in die gezinnen wordt Nederlandsch gesproken; in de andere gezinnen òf de landstaal òf die van de moeder.

Estland.

Vereenigingen van Nederlanders zijn er in Estland niet. In het geheel zijn er zes of zeven Nederlandsche gezinnen in het land: twee in Reval, twee in Pernau, een of twee in Narva en één in Dorpat, die hoofdzakelijk in den houthandel hun bestaan vinden. In het algemeen kan gezegd worden, dat zij hun Nederlandsch karakter bewaren en zich moeite geven, dat ook hun kinderen de moedertaal spreken.

Letland.

Van het vice-consulaat te Libau is geen afzonderlijk bericht ingekomen.

Nederlandsche vereenigingen zijn er in Letland niet. In Riga wonen omstreeks 60 Nederlanders, een in Windau, welke getallen aan verandering onderhevig zijn. Ten deele zijn het kooplieden, ten deele zijn zij werkzaam in de nijverheid.

In het algemeen hebben deze Nederlanders hun Nederlandsch karakter bewaard; in eenige families is dat echter verloren geraakt, doordat de vrouwen geen Nederlandschen zijn, waardoor in de gezinnen meer een Baltisch-Duitsch karakter op den voorgrond getreden is.

In verschillende families beproeft men met de kinderen Nederlandsch te spreken, wat echter zeer lastig is, daar de kinderen uitsluitend Duitsche scholen, die goed ingericht zijn, bezoeken kunnen. De Nederlandsche kolonie is te klein, om Nederlandsch onderwijs kans van slagen te geven. Nederlandsche bladen worden in enkele gezinnen gelezen.

Litauen.

De beide consuls, te Kowno en Memel, hebben op ons verzoek inlichtingen verstrekt.

In Kowno zijn slechts 2 Nederlanders gevestigd, een bloemist en een commissionnair. Blijkens levenswijze en levensopvatting blijven zij hun Nederlandsch karakter bewaren en hun moedertaal spreken.

In het Memelgebied bevinden zich, behalve een zestal Nederlandsche onderdanen, kinderen van genaturaliseerde Nederlanders, niet meer dan 3 Nederlanders met hun gezinnen, werkzaam als fabrikanten en kooplieden.

Danzig.

In de vrije stad Danzig bevinden zich omstreeks dertig Nederlanders, kooplieden en handwerkslieden.

Grootendeels bewaren zij hun Nederlandsch karakter en spreken thuis hun moedertaal, als hun vrouw uit Nederland geboortig is.