Dietsche kantteekeningen.
Het Vlaamsch Wereldtaal!
De heer Albert van Hoyweghen, die te Roobeke het blaadje ‘Onze Taal’ heeft opgericht, dat wij onlangs aankondigden, stelt waarlijk zijn idealen niet op den vlakken grond! In het tweede nummer schrijft hij een betoogje over de noodzakelijkheid van een algemeen verspreide omgangstaal, zooals Europa tot in de achttiende eeuw in het Latijn bezat. Na gewaagd te hebben van de pogingen om een wereldtaal kunstmatig samen te stellen - Volapük, Ido, Esperanto - komt de schrijver tot de slotsom, dat in de twintigste eeuw slechts een levende westersche taal voor den omgang geschikt is. ‘En vermits het niet mogelijk is tusschen het Fransch, het Engelsch en het Duitsch een voorkeur te verkrijgen.... waarom zou het Vlaamsch niet verkozen worden?’
‘Onze taal is niet alleen een schoone en volkomene spraak: helder, nauwkeurig, woordenrijk; zoo hoog staande op taal- en letterkundig gebied als het Fransch of het Engelsch. Zij is nog heel wat meer: de geest-zelf van het Westen... de vrijheidsgeest.’
Wij halen dit slechts aan als een bewijs van de waarlijk hartstochtelijke liefde voor de Nederlandsche taal, die daar in Fransch Vlaanderen weer ontvlamt. En als een nieuwe aansporing voor ons, Noord-Nederlanders, om toch die taal te eeren en hoog te houden, bovenal in den vreemde, in Zuid-Nederland. Telkens moet uit Vlaanderen aangedrongen worden op de leuze ‘In Vlaanderen Vlaamsch’, omdat men nog altijd Nederlanders vindt, die in plaats van Nederlandsch te spreken, wanneer zij in Zuid-Nederland zijn, liever Fransch radbraken.
Een goede les voor dezulken, is onlangs in Zuid-Afrika gegeven bij de Dingaansviering te Windhoek. De Windhoeksche ‘Afrikanerskring’ deelde daar onder de aanwezigen een oproeping uit, waarin o.m. het volgende voorkwam:
1. Praat altyd Afrikaans met die amptenare en skryf aan die owerheid in jou eie taal. Gee jou telefoonnommer in Afrikaans op.
2.Praat Afrikaans in die winkels en stuur jou skriftelike bestellings aan hulle in Afrikaans. Vra vir Afrikaanse katalogusse en pryslyste.
3. Spreek elke vreemdeling eers in Afrikaans aan en daarna eers in die taal waarop hy jou antwoord as dit duidelik is dat hy geen Afrikaner is nie.
4. Laat die Hoofbestuur dadelik van enige belediging of veronagsaming van ons taal weet.
5. Praat nooit en nimmer enige taal behalwe Afrikaans met 'n man wat 'n Afrikaanse van het nie. As hy nie wil nie, moet dan nie padgee nie. Vergeet nooit, dat jy jouself en jou taal in die oë van andere verneder as hulle sien dat jy so min vir jou eie taal oor het, dat jy liewer 'n vreemde taal praat.
Er is heel wat werk voor den boeg, vóór het Nederlandsch een wereldtaal zou kunnen worden. Maar dit is zeker: wanneer, wij zelf niet beginnen met het overal te spreken, waar zulks mogelijk is, komt het er nooit!
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd