Vlaanderen.
Verklaringen.
In verband met allerlei aanvallen en zelfs verdachtmakingen, waarvan het ‘Algemeen Nederlandsch Verbond’ het voorwerp is geweest, hebben wij het belangwekkend geacht, den heer Omer Wattez, algemeen voorzitter van groep Vlaanderen, te gaan opzoeken. De heer Wattez legde ons met veel bereidwilligheid de volgende verklaringen af:
‘Na hetgeen er in den laatsten tijd in sommige bladen verschenen is, lijkt het mij inderdaad gewenscht, dat het eigenlijk streven van het ‘Algemeen Nederlandsch Verbond’ nader toegelicht worde.
‘Ongewenschte instelling,’ zegt de eene, ‘organisme indésirable,’ zegt de andere na, en voegt er aan toe, dat wij het masker afwerpen’. Welk masker? Zijn wij dan een soort van ‘Maffia’, gelijk de roovers in Sicilië, of een ‘Ku-Klux-Klan’, gelijk in Amerika? Of is de behoefte aan sensatie-nieuws bij ons zoo groot geworden, dat zekere pers ons dingen toedicht, die niet zijn noch geweest zijn, noch zullen zijn!
Het A.N.V. is, nà, gelijk vóór den oorlog, eene inrichting ‘die zedelijke en kultureele banden wil leggen rondom al degenen, die over de wereld de Nederlandsche taal spreken.’
Dit zeg ik den heer A. Buyl burgemeester van Elsene, na, volgens zijn interview met een opsteller van ‘Le Soir’, en hij voegt er bij, en dit is belangrijk voor ons;
‘Gedurende den oorlog heb ik noch oproep noch mededeeling van het Verbond ontvangen.
Een bewijs dus, meen ik, dat de werking was stilgelegd tijdens de Duitsche bezetting van België. Zoo was het in Tak Brussel. Zoo zal het elders ook wel toegegaan zijn. Wat wil men dus aan het A.N.V. verwijten? Aan landverraad te hebben gedaan? Het is nu wel mogelijk, dat te Antwerpen of te Lier of elders leden van het A.N.V. als ‘aktivisten’ zijn opgetreden, maar zij handelden zeker niet op bevel van het A.N.V. Zij zijn persoonlijk verantwoordelijk voor hun daden. Waren zij schuldig, zij werden vervolgd. In Nederland hield het Hoofdbestuur zich buiten onzen strijd en de voorzitter zond zelfs ondersteuning in Duitschland aan Vlaamsche gevangenen, die tegen het aktivisme met gansch hun overtuiging waren opgekomen; ik zou hier namen kunnen vermelden.
Thans treedt het A.N.V. weer op, en ‘werpt het masker af’, volgens ‘Le Soir’. Eilieve! het is reeds drie jaar, dat Tak Brussel werkzaam is en meer dan drie honderd leden telt. Hij hield vergaderingen, had feesten en gezellige bijeenkomsten in groot getal. Nooit is er een masker op verschenen. Geen woord over politiek. ‘aktivisme’ of iets dergelijks werd gerept. Aan letteren, kunst en wetenschap hadden wij genoeg. Wij blijven uitsluitend op kultureel gebied, en dit drukken wij iederen dag op 't harte: dat wij alleen ijveren voor de Nederlandsche beschaving en voor het behoud en de verspreiding der Nederlandsche taal in België. En dat recht hebben wij, zou ik meenen!
Alleen de zaak der ‘uitsluiting’ van den heer A. Buyl uit het Verbond heeft den schijn, alsof wij ons aan politiek te buiten zijn gegaan. Een woord van uitlegging hieromtrent:
De Politiek heeft daar niets in te zien. Het Hoofbestuur van het A.N.V., te Dordrecht, aan welk - wij weten niet door wie - inlichtingen werden gestuurd omtrent de houding van den heer Buyl in zake taalkwestie, werd door ons verzocht zich met de zaak niet bezig te houden en deze aan Tak Brussel over te laten. Tak Brussel heeft alleen gehandeld. Het is niet zoozeer om zijne meening over de vervlaamsching der Gentsche Hoogeschool, dat de heer Buyl verzocht werd zijn lidmaatschap niet meer te vernieuwen maar vooral om zijne houding in de beruchte manifestatie van 28 Januari l.l. Die betooging was gericht tegen al wie Vlaming was, tegen al wat Vlaamsch was. Vlamingen die om recht en gelijkheid van behandeling vragen, werden beschouwd als slechte Belgen, verraders van hun vaderland. Voor die betooging moest gevlagd worden, wat echter maar zeer weinig werd gedaan. Voor een gebeurlijke Vlaamsche betooging zou men de vensterluiken dicht doen, gelijk toen de Duitschers hier binnenvielen.
De heer Buyl was te Brussel niet, toen die betooging plaats had, maar hij had het groot ongelijk er zijn naam aan te leenen want die betooging was er slechts op gericht om de Vlamingen te hoonen en te hinderen in hunnen rechtvaardigen strijd voor recht en vrijheid. en daarom werd hij door Tak Brussel uitgenoodigd om ontslag te nemen.
Ik heb het voorzitterschap van Groep Vlaanderen aanvaard, na reeds meer dan een jaar voorzitter van Tak-Brussel te zijn geweest. Van Tak Brussel is het verzoek uitgegaan om overal waar ze vroeger bestonden, de takken weer in leven te roepen. Dit gebeurt en gaat goed vooruit. Streng zal er op gewaakt worden, dat in de vergaderingen van het A.N.V. alle politiek buitengelaten blijve. Aan het waarnemen van dit reglement zal ik streng de hand houden, zoolang ik voorzitter ben. Aan kultuur alleen doen wij, en wij vragen aan Nederland uitsluitend kultureelen steun, dien wij, met onze achterlijke volkstoestanden, broodnoodig hebben.
Degenen, die denken dat wij dien steun kunnen missen, en in onze toestanden maar moeten blijven ‘voortplodderen’ terwijl de Franschsprekende Belgen, in overvloed, dergelijken steun, zedelijk en kultureel, alle dagen uit Frankrijk krijgen zouden wel doen ons zonder omwegen eens te verklaren: of zij zich feitelijk neerleggen bij de verslaving van ons volk aan eene kultuur vreemd aan zijn aard, vreemd aan zijn taal of zij akkoord gaan met hen, die ons dagelijks bekampen en bespotten, en van dewelke wij nooit geen zier recht noch vrijheid voor het officieel gebruik onzer taal hebben verkregen, zonder dat wij het zelf met buitengewone inspanning van krachten hebben veroverd.
Wij zijn Belgen, maar ook Vlamingen! Het begrip Vlaming-Vlaanderen-Vlaamsch willen wij voor niets ter wereld in ons laten versmachten, en daarom zullen wij geen slechtere vaderlanders zijn dan degenen, die ons op 28 Januari l.l. tot in het bloed hebben gehoond.
Dit is alles wat ik te zeggen heb, naar aanleiding van den strijd tegen het ‘Algemeen Nederlandsch Verbond’, welks werking zoo goed werd uiteengezet door intellektueelen van eersten rang als de professoren Blok en Te Winkel in schriften door het Hoofdbestuur uitgegeven.
OMER WATTEZ.
(Het Laatste Nieuws).
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd