Neerlandia. Jaargang 26

Oost-Indië.

Goede boeken over Insulinde.

Zij die verzuimen hunne kennis van Nederlandsch-Indië op peil te brengen of te houden, kunnen zich niet verontschuldigen met de klacht, dat de gelegenheid niet voldoende geboden wordt om die kennis te verrijken. De pers toch heeft het bijna zoo druk met uitgaven over Indië als de bankbiljettenpers in Midden-Europa met het maken van geld (dat niet geldt!)

Voor mij ligt een stevig boek in mooien, sober versierden zwart-linnen band:

Beknopte Encyclopaedie van Nederlandsch-Indië, naar den tweeden druk der Encyclopaedie van Ned.-Indië bewerkt door Prof. T.J. Bezemer te Wageningen; uitgave van Martinus Nijhoff te 's-Gravenhage en E.J. Brill te Leiden; 1921; prijs f 12.50.

Bestaat de groote Encyclopaedie uit drie deelen, deze kleinere vormt een handig boekdeel van 632 blz.

De bekwame bewerker, prof. Bezemer, zegt over het doel der uitgave:

‘Voor elk, die zich meer in 't bijzonder met Indische zaken bezig houdt; voor regeeringsinstellingen, ambtenaren, bibliotheken, redacties, leiders van Indische ondernemingen, enz. is de groote uitgave onmisbaar - de beknopte uitgave tracht, zoowel door omvang als prijs, te voorzien in de behoefte van allen, die in Ned.-Indië belang stellen of daarbij belang hebben, hetzij in Nederland gevestigd of in Indië. Daarom is er naar gestreefd bij veel beknopter omvang den inhoud even

[p. 7]

betrouwbaar en belangwekkend te doen blijven, terwijl - wat het eerste gedeelte betreft - zooveel mogelijk de gegevens zijn bijgewerkt, tot op het tijdstip van het

Opening der (Nederlandsche) havenwerken te Chefoo.

verschijnen dezer uitgave, waarbij in aanmerking dient genomen, dat de eerste vellen reeds in den loop van 1918 bewerkt en in laatsten vorm vastgesteld werden.’ Bij het doorbladeren van dit werk zullen kenners van Indië wel den vollen indruk erlangen, dat de bewerker zijn boven omschreven doel ten volle bereikt heeft. De degelijkheid en betrouwbaarheid hebben door de beknoptheid niet geleden en het publiek, waaraan bij de bewerking gedacht is, vindt hier een voldoend vloeiende

Nederlanders te Chefoo.
Achterste rij (staande): A.T.v. Wijngaarden, A. Westerhout, N P. Rozemond, Ir. A H. Nijland, J H. Corver, P J Schluper.
Middelste rij (zittend): G. Brummer, Mevr Schluper, Mevr. Van Exter, Mevr. Huisman, Mevr Van Wijngaarden, Ir B van Exter, Mevr. Brummer Voorste rij. L van Elzelingen, Ir J J. Huisman, C G van Zante.

bron van kennis. Het nuttige boek vinde een plaats in alle volksbibliotheken en leeszalen en ook in de boekenkast van allen, die er een bescheiden bibliotheekje op na houden; ook voor de bibliotheek van 't Alg. Ned. Verb. is 't een belangrijke aanwinst (weshalve dank aan de Uitgevers voor het recensie-exemplaar!)

Dat bij 't ‘bijwerken’ de ontwikkelingsgang toch moeilijk kan worden bijgehouden, blijkt o.a. uit de opgave van het aantal van de ter hoofdplaats Bandoeng wonende Europeanen; wij lezen 't cijfer van 2100, terwijl er nu reeds meer dan 10000 zijn. Moge spoedig een 2e druk noodig blijken, waaruit dan kan blijken, hoe snel de ontwikkelingsgang van Indië in menig opzicht is.

Ten slotte een opmerking over de lettersoort; die is wel klein, wat natuurlijk niet anders kan; toch laat de compresse druk zich zeer aangenaam lezen.

‘Tropical Holland’, door H.A. van Coenen Torchiana; uitgegeven door The-University-of-Chicago-Press.

Tijdens den grooten, rampzaligen oorlog, zijn tusschen

[p. 8]

Amerika en Nederlandsch Oost-Indië banden aangeknoopt, die niet weer verbroken, integendeel, versterkt zullen worden. Amerika is, met Japan, toen de toevlucht geworden voor den Indischen handel en die toestand blijkt bestendigd te worden. Is dat allesbehalve in 't voordeel van Europa, meer in 't bijzonder van 't Moederland, voor Indië, dat daar een steeds groeiende markt heeft gevonden voor vele voortbrengselen, is het gewenscht, dat in de Sterrenrepubliek steeds meer de aandacht gevestigd worde op de beteekenis van Insulinde als een zich steeds meer ontwikkelend Gemeenebest, dat Amerikaansche belangstelling en dollars heel goed kan gebruiken.

Als de Indische Regeering in Amerika een belangrijke leening zal plaatsen, dan is dit wel beschamend en sneu voor Nederland, maar Indië zal er in menig opzicht wel bij varen; immers, hoe meer geld de groote republiek in Indië vastlegt, hoe meer bestendig de aandacht op ‘Tropical Holland’ zal gevestigd blijven.

De wakkere consul-generaal van Nederland te San Francisco, de heer H.A. van Coenen Torchiana, deed een paar jaar geleden een reis door geheel Indië en schreef het bovengenoemde werkje om de Amerikanen voor te lichten. Men kan zijn werk wat al te geestdriftig-Nederlandsch vinden - dat is voor het doel meer te loven dan te laken. Moge ook dit boek een vruchtbare zaadkorrel zijn, opgroeiende tot een stevige plant, die rijke vruchten voor Insulinde afwerpt.

‘Kromo blanda’. Over 't vraagstuk van ‘het wonen’ in Kromo's groote land; deel IV (met aanhangsel op Deel I en register op de Deelen III en IV). Door H.F. Tillema, oud-fabrikantapotheker; oud-lid van den gemeenteraad te Semarang. Niet in den handel.
(Hierover nader in een volgend nr.)