Neerlandia. Jaargang 25

Overzicht der Hoofdbestuursvergadering van 5 Nov. te 's-Gravenhage.

Aanwezig: de heeren P.J. de Kanter, voorzitter, Jhr. Mr. J.L.W.C. von Weiler, ondervoorzitter, Mr. B. de Gaay Fortman, secretaris-penningmeester, Mevr. A.C. Veen-Brons, en de heeren Ch.R. Bakhuizen v.d. Brink, J.S.C. Kasteleyn, Th. Lens, Dr. W. van Lingen, K.E. Oudendijk, C. Statius Muller, W.C. Schönstedt, Th.G.G. Valette en C. van Son, administrateur.

De Voorzitter opent de vergadering met een welkom aan de leden, brengt Mevr. Veen dank voor de bloemen en dichterlijke wenschen aan de vorige vergadering gezonden en deelt mede, dat van de heeren Dr. M. Alvares Correa en Jhr. Mr. G.A.K. Michiels van Kessenich bericht is ingekomen van verhindering.

Punt I. Notulen der vergadering van 11 October.

Goedgekeurd.

Punt II. Ingekomen stukken en mededeelingen ter kennisneming.

De Voorzitter doet de volgende mededeelingen:

Van Generaal Cool is een dankbetuiging ingekomen namens de commissie voor het standbeeld van Stadhouder Willem III voor den krans, door den Voorzitter van het A.N.V. bij de onthulling te Breda neergelegd.

Prof. Van Schelven te Haarlem zond een dankbetuiging voor den steun, verleend aan het Ned. Onderwijs te Budapest.

Van den heer Van Kerkhoven kwam een dankbetuiging in voor de boekenschenking ten behoeve van zijn Ned. cursussen te Berlijn.

Aan de vorige vergadering (11 Oct.) is een uittreksel meegedeeld uit een brief van prof. Geyl te Londen over eenheid in spellingvereenvoudiging voor het Nederl. stamgebied, in het bijzonder wat Nederland en Vlaanderen betreft. Prof. Verdeyen uit Vlaanderen verzoekt maatregelen om tot overeenstemming te komen.

De Voorzitter deelt mede, hierover een onderhoud te hebben gehad met den Minister van Onderwijs, die hem verzocht een samenkomst te willen uitlokken met enkele op dat gebied vooraanstaande Vlamingen en Nederlanders en een rapport te doen opstellen. Ook hadden voorzitter en secretaris een samenspreking met prof. Geyl.

De vergadering juicht een en ander toe.

De Hollandsche Club te München heeft zich aangesloten bij het A.N.V.

Aan den heer H.J.Ch. Brunet de Rochebrune, die het algemeen secretaris-penningmeesterschap van Groep Ned. Indië weder heeft aanvaard, is afschrift gezonden van de voornaamste brieven den laatsten tijd in verband met den toestand der Groep, naar Indië gezonden.

Bericht van ontslagneming van den heer Mr. Dr. C.F. Schoch als afgevaardigde van Groep Suriname.

De Voorzitter brengt in herinnering hoevele jaren de heer Schoch Groep Suriname in het Hoofdbestuur heeft vertegenwoordigd en het vele dat hij voor het A.N.V. in het algemeen heeft gedaan.

Aan den Directeur van het Zeemanshuis te Nieuw-York zijn op aanvraag eenige Nederlandsche liederbundels gezonden.

Aan de Nederlandsche Vereeniging Emmerik te Emmerich zijn op verzoek eenige werken en geschriftjes over Nederland, alsmede eenige liederbundels gezonden.

Het Algemeen Nederlandsch Verbond is bemiddelend opgetreden inzake het gebruik van Nederlandsche medische studieboeken in Zuid-Afrika.

Punt III. Ontwerp der nieuwe Verbondswet, 2e lezing.

De Voorzitter wijst er op dat verschillende schriftelijke opmerkingen van mevr. Veen en den heer Oudendijk in deze 2e lezing zijn verwerkt. Zoo is de naam onveranderd gelaten met vrijheid voor de groepen om een afzonderlijken naam te dragen binnen de bedoeling der Statuten.

De heer Oudendijk zou graag de vraag gesteld zien: Is statutenwijziging in dezen tijd wel gewenscht?

De Voorzitter meent, dat de vorige vergadering daarop reeds bevestigend heeft geantwoord en zou er dus liever niet meer op terugkomen.

[p. 157]

De heer Oudendijk wijst op de onvoltalligheid dier vergadering en handhaaft zijn voorstel, dat gesteund wordt.

Mevr. Veen ondersteunt het eveneens. Spr. zou thans gaarne eens in het algemeen haar oordeel zeggen over de inrichting van het A.N.V., te meer waar zij in het Hoofdbestuur daarvoor wel niet meer in de gelegenheid zal zijn, daar zij zich wegens haar huishoudelijke bezigheden zeer tot haar leedwezen genoodzaakt ziet ontslag te nemen als Hoofdbestuurslid.

De Voorzitter verklaart zich verrast door dit besluit, dat door alle leden ongetwijfeld ten zeerste zal worden betreurd.

Wat de statutenwijziging betreft, spr. heeft bij de aanvaarding van het voorzitterschap het ontwerp van 1915 gevonden, waarvan de behandeling wegens de ontwrichting van groep Vlaanderen werd uitgesteld. Hij meende verplicht te zijn dit weer aan de orde te stellen nu er van verschillende kanten op werd aangedrongen en Vlaanderen zich weer opricht.

Na uitvoerige gedachtenwisseling wordt besloten de statutenwijziging voorloopig te laten rusten om Vlaanderen alsnog in de gelegenheid te stellen een groep te vormen en door afvaardiging van Hoofdbestuursleden alsnog invloed te oefenen op de statutenwijziging.

Gehoopt wordt dat ook Noord-Amerika, Zuid-Afrika en Duitschland door Groepsvorming daaraan zullen kunnen deelnemen.

Punt IV. Brief van Afd. Kaapstad over groepsvorming.

De Voorzitter wijst er op, dat aan het Bestuur dezer Afdeeling opgave van al onze verbindingen in Zuid-Afrika benevens een volledige ledenlijst is gezonden. Men werkt daar nu aan het heroprichten van de Groep maar stuit op veel moeilijkheden.

Punt V. Aanvraag om subsidie voor het tweede Nederl. congres te Essen, gehouden 28 October.

De Voorzitter deelt mede, dat voor het tweede Ned. Congres te Essen 20000 Mark noodig was en het Hoofdbestuur reeds steun had toegezegd, toen de heer Van Lier volledigen steun zond namens het Comité tot steun van Nederlanders in den vreemde, zoodat de onze niet behoefde te worden gezonden.

De heer Oudendijk roemt den Nederlandschen geest, dien hij bij zijn optreden te Nierenhof namens het A.N.V. mocht opmerken.

Punt VI. Voorstel om den heer J. Lodewijk te benoemen tot vertegenwoordiger te Tampico, in plaats van den heer Joh. ter Ellen, naar Mexcio vertrokken.

Aangenomen.

Punt VII. Rondvraag.

Mevr. Veen geeft op verzoek een uiteenzetting van haar inzicht in den huidigen toestand van het A.N.V. Zij is voor federatie, welke tot zelfstandiger ontplooiing der drie groote groepen Nederland, Vlaanderen en Zuid-Afrika zeer veel zou bijdragen. H.i. kijkt het hoofdbestuur te veel naar het buitenland, terwijl in ons land nog zoo ontzettend veel te doen is. Eerst het binnenwerk, dan het buitenwerk. Het volk moet in al zijn geledingen tot medewerken worden opgewekt. Spr. dringt aan op fusie met verwante vereenigingen als Nederland in den Vreemde, Ned. Zuid-Afr. Vereen., Oost en West e.d.g. Alleen van een grootsch plan tot samenwerking verwacht spr. heil.

De Voorzitter dankt mevr. Veen voor haar raad. Hij wijst op het in de vorige vergadering meegedeelde denkbeeld om de administratiën der genoemde vereenigingen, waarbij nog Vreemdelingenverkeer en dergelijke zich zouden kunnen aansluiten, in één kantoor te vereenigen, ook om de organen te doen samensmelten, wat behalve vruchtbare samenwerking een groote bezuiniging zou beteekenen.

Mevr. Veen is zeer verheugd over dit plan van samenwerking en acht dit een flinken stap in de goede richting. Zij blijft echter aandringen op de inwendige zending.

De heer Schönstedt dringt aan op meer reclame en propaganda om de populariteit te verhoogen.

De Administrateur bestrijdt de pessimistische beschouwingen, die hier en daar in de gedachtenwisseling naar voren zijn gekomen, is overtuigd dat er door het Dag. Bestuur hard gewerkt wordt en dat er vooral in het buitenland een bemoedigende opleving valt waar te nemen. Als Nederlanders beweren, dat ze nooit van het Verbond hebben gehoord, ligt dat meer aan hen dan aan het Verbond, dat herhaaldelijk van zich doet spreken.

De heer Oudendijk dankt den Voorzitter voor zijn concentratieplan en dringt aan op krachtig werken ook in Nederland voor opwekking van het nationaal gevoel.

De Voorzitter acht een versterking der geldmiddelen van Groep Nederland waarschijnlijk als het beginsel der ontworpen statuten wordt aangenomen: weinig Afdeelingen, alleen de groote krachtig maken, 50% uitkeering aan het Hoofdbestuur, 50% zelf behouden en dan propaganda door het geheele land met een propagandist, lezingen en films.

De heer Van Lingen wijst nog op het streven van het Comité voor Indische lezingen, waarvoor spr. in verschillende plaatsen, ook in de Afdeelingen van het Verbond zal optreden. Hij hoopt daarbij gelijk de belangen van het A.N.V. te kunnen behartigen en de leden van het A.N.V. kosteloos toegang te geven.

Niets meer aan de orde zijnde sluit de Voorzitter de vergadering.