Neerlandia. Jaargang 25

Zuid-Afrikaansch Hospitaal en Diakonessenhuis.

Er is reeds meermalen geschreven over het Zuid-Afrikaansch Hospitaal en Diakonessenhuis te Pretoria, het eenige Hollandsche hospitaal in de Unie van Zuid-Afrika.

Misschien is het dan ook aan velen reeds bekend. Toch aarzel ik niet nogmaals de aandacht hiervoor te vragen, daar ik overtuigd ben, dat nog te weinig ingezien wordt, welke groote invloed van deze inrichting uitgaat.

Een zieke wil toegesproken worden in zijn eigen taal. Dat bleek tijdens de influenza-epidemie in 1918, toen zelfs patiënten, die goed Engelsch spraken, smeekten om een Hollandsche verpleegster.

Het doel van het Hospitaal is dus voornamelijk aan de patiënten de zekerheid te verschaffen, dat zij zullen worden toegesproken in hun eigen taal, en verder om ze te doen behandelen in een huiselijke omgeving, en ten slotte om Zuid-Afrikaansche meisjes op te leiden tot verpleegster.

De inrichting is nog zeer klein. Begonnen in 1904 in een woonhuis, heeft deze inrichting zich langzamerhand ontwikkeld. 15 April 1912 werd het tegenwoordige Hospitaal geopend. Het kleine hospitaal is door moeilijke tijden heengegaan; geldzorgen, tegenwerking van hen, die het doel niet begrepen, slechte hulp, met al deze moeielijkheden had het te strijden. Pas de laatste jaren gaat het langzaam maar zeker vooruit.

Dank zij de giften en gaven van vrienden in Holland en hier, en de subsidies van de provincie Transvaal en de Pretoria-Stadsraad, kan het hospitaal blijven bestaan. Want het Hospitaal, evenals alle liefdadigheidsinstellingen, levert steeds verlies op.

Bijzondere giften stellen het in staat drie vrijbedden te houden voor onvermogenden, o.a. het ‘Juliana-vrij-bed’, ter eere van Prinses Juliana, en het ‘Beijers-vrij-bed’ ter nagedachtenis van Generaal Beyers.

Het bestuur bestaat uit oud-Nederlanders en Zuid-Afrikaners, n.l. de heeren Prof. Dr. J.H. Greyvenstein, voorzitter, Ds. H.D. van Broekhuizen, A.D. Roosegaarde Bisschop, Secretaris, G.M. Hofmeyr. W. Klooster, J. Postmus, Prof. J.H. le Roux, L.L. Steen, M. Vaandrager, D.J. Wicht, en Dr. P.A.M. Wege.

In de statuten is bepaald, dat geen der Bestuursleden eenig salaris of profijt mag trekken van het Hospitaal, allen geven hun tijd en werk kosteloos.

Tegen de kopjes in Sunnyside ligt het terrein, met het Hospitaal en het zusterhuis. Zooals men op bijgaande photo kan zien, is het gebouw nog zeer klein, veel te klein, het heeft slechts 12 bedden en een groot aantal aanvragen moet worden afgewezen bij gebrek aan plaats, Het hospitaal moet uitgebreid worden, het daarvoor benoodigde geld moet verzameld worden, èn in Holland en hier. Ongeveer £ 12000. -. - is noodig voor de uitbreiding, waarvan ruim £ 3500. -. - beschikbaar is. Ik ben overtuigd, dat, indien vrienden in Nederland een rentelooze leening aan het Hospitaal voor het nog ontbrekende bedrag wilden geven, zoowel het Nederlandsch als het Afrikaansch belang zou bevorderd worden.

Zooals ik reeds schreef, worden Zuid-Afrikaansche meisjes opgeleid tot verpleegster. Zeker, men kan hier opgeleid worden tot verpleegster in Engelsche Hospitalen, maar een Hollandsche opleiding krijgt men hier niet, zelfs niet in Pretoria. Het Zuid-Afrikaansche Hos-

[p. 39]

pitaal is te klein, het moet veertig bedden hebben voor het zelf mag opleiden, daarom zendt de inrichting de meisjes naar Holland. De opleiding, reis naar Holland enz. zijn geheel vrij, en de Afrikaansche meisjes worden hartelijk ontvangen in het Diakonessenhuis te Utrecht. In 1918 gingen de eerste twee meisjes, in 1920 werd er één uitgezonden, en nu kunnen er spoedig weer twee vertrekken.

Aan het hoofd van de inrichting staat thans Zuster A. Hartog. Zij werd in Holland opgeleid tot verpleegster. Zuster Hartog gaat, als ik mij niet vergis, van dit standpunt uit ‘behandel het personeel met liefde, geef het een tehuis, een prettige omgeving, dan kan het niet anders of het zal zijn beste krachten geven aan het werk.’ Ik geloof dat Zuster Hartog goed gezien heeft, de verpleging wordt algemeen geroemd, door Afrikaners, Hollanders en Engelschen. Er heerscht een prettige, gezonde geest onder het personeel en onder de verpleegden.

Er kan hier nog veel gedaan worden op het gebied van ziekenverpleging, vooral ook op dat van kraamvrouwenverpleging. Voor dit alles is echter geld noodig. Ik doe hierbij een beroep op allen, die dit lezen, en iets voelen voor het doel van deze inrichting, om door gel delijken steun de uitbreiding van dit Hospitaal mogelijk te maken. Ook op dit gebied ligt een groot arbeidsterrein open voor hen, die het doel van het Algemeen Nederlandsch Verbond wenschen te bevorderen.

DINIE FRAAY - TEN BOKKEL HUININK.

18 Januari 1921.