Neerlandia. Jaargang 24

Van de Afdeelingen.

Amsterdam (Burg.-Afd.).

Voor leden en genoodigden der Afdeeling Amsterdam hield de heer Adam Boshoff uit Pretoria 12 April eene lezing over het onderwerp: ‘De Nationale Beweging in Zuid-Afrika en het daaruit ontstaan streven naar economische onafhankelijkheid’.

Spreker schetste eenige belangrijke gebeurtenissen uit de geschiedenis van Zuid-Afrika en de feiten, die aanleiding gegeven hebben tot het zich steeds sterker ontwikkelend nationaal gevoel. Krachtig verdedigde hij de noodzakelijkheid van economische onafhankelijkheid en het gewicht van een nauwer verband tusschen Zuid-Afrika en Nederland, waarvoor het in de eerste plaats noodig is, dat die landen elkander beter leeren kennen.

Niet minder krachtig werd het groote belang van emigratie uit Nederland naar Zuid-Afrika op den voorgrond geplaatst. Voor flinke Hollandsche landbouwers, die over voldoende middelen beschikken, is er een goede toekomst. Zij vinden daar een sympathieke omgeving en blijven voor den Nederlandschen stam behouden. Zaakkundige en degelijke voorlichting is echter dringend noodig en daarom is het een eerste vereischte, dat eene commissie benoemd worde, die zich daarmede in het bijzonder bezig houdt, zoowel hier te lande als in Zuid-Afrika. De heer Boshoff juicht de plannen van het A.N.V. te dezen opzichte zeer toe.

[p. 64]

's Gravenhage.

10 April gaf deze Afdeeling haar zevenden Dietschen kunstavond in de volle wederom gastvrije Pulchri-zaal. Mevr. Franzie - Heimann speelde, begeleid door mevr. Moscoviter - Wolf, viool. Mejuffr. Mies C. Zwierzina, leerares in de voordrachtkunst te Leiden, sprak over den Javaansch-Nederl. dichter Raden Mas Noto Soeroto en droeg zeer mooi gedichten van Adema van Scheltema voor. De heer G.H. Goossens uit Utrecht zong oud- en nieuw-Nederlandsche lieren bij de luit.

De Afdeelingsvoorzitter, Kapt. K.E. Oudendijk, heeft dezen laatsten avond besloten met een dankbetuiging aan allen, die hebben meegewerkt tot het welslagen der Dietsche kunstavonden, welke de zielsgemeenschap van het Nederlandsche volk met zijn Dietsche broedervolken sterk heeft doen gevoelen. Spr. wees er op, dat de Nederlanders, buiten alle staatkunde om, zich bewust moeten zijn van de groote waarde der beschavingseenheid met de buiten onze grenzen wonende Dietsche volken. De belangstelling en de liefde voor de Nederlandsche kunst moeten vooral in deze, in menig opzicht neerdrukkende tijden, opbeurend op onzen volksgeest werken. Immers de sterkste burcht voor het zelfstandig volksbestaan is een gezonde, onuitroeibare liefde voor eigen beschaving, taal en kunst.

Haarlem.

Bestuur: Mr. A.J. Enschedé, voorzitter; H.E. Knappert, onder-voorzitter: E.B. Moolenaars Jr., secretaris, Prinsen Bolwerk 22; J. Winkler, penningmeester, Leidsche Vaart 88; Dr. J.B. Schepers, mej. W.J. Francken, J.C.A. Croin.

Rotterdam (Jongel.-Afd.).

20 Maart 1.1. gaf deze Afdeeling een Propaganda-Feestavond in Salon Doele, waartoe de leden met hunne genoodigden toegang hadden. Bovendien waren voor de leden der bevriende schoolvereenigingen kaarten ter beschikking gesteld. Dat er veel belangstelling voor den avond bestond, bewees wel de ongeveer 180 aanvragen om toegangsbewijzen voor niet-leden. De avond heeft dan ook bijzonder aan het doel beantwoord. Ten gehoore werd gebracht na de openingsrede van den voorzitter, het Verbondslied, eenige muzieknummers door het V.M.S.-strijkje, eenige zangnummers door mej. A. Schuld, eenige liedjes door Jo Daman Willems en door Ed. van Emde (zelf gemaakte), met begeleiding van Lou Bril Jr. Vóór de rustpoos vertoonden Jo Isaäcs en zijn zuster een oorspronkelijke schimmendans. Na de rustpoos werd ‘Intermezzo’ van J.B. Schuil opgevoerd. Het ten gehoore gebrachte vond bijzonder veel bijval. Een zeer gezellig bal besloot den uitstekend geslaagden avond.

Bestuur: J.A.L. Daman Willems. 1e voorzitter; G. Rosenthal, 2e voorzitter; J.H. Goemans, 1e secretaris, Jonker Fransstraat 87b; P.J. Willers, 2e secretaris; J.C.A. Isaäcs, 1e penningm.; C.H.v. Schooneveldt, 2e penningm.; mej. L. Swart, archivares.

Utrecht (Burger-Afd.).

31 Maart sprak voor deze Afdeeling de heer Mr. P.H. Ritter Jr., hoofd-redacteur van het ‘Utrechtsch Dagblad’, over ‘De internationale beteekenis der Groot-Nederlandsche Gedachte’. Na een korte inleiding stelde spreker twee vragen: 1e. Is het Hollandsche volk (is de Nederlandsche stam), in staat zijn nationale gedachte in wijdsten omvang te beseffen, en er moeite en leed voor over te hebben? 2e. Is het beseffen en beleven dier nationale gedachte voor ons volk (en onzen stam) een wenschelijkheid, dan wel een noodzaak, een bestaansvoorwaarde?

De eerste vraag beantwoordend kwam spreker tot het besluit, dat de aard van den Dietschen stam voor de ontwikkeling der Groot-Nederlandsche Gedachte niet gunstig is, welke slotsom te pijnlijker klinkt, omdat de tweede vraag bevestigend moet worden beantwoord. Vervolgens toonde spreker aan, hoe ook voor de wereld het doordringen der Groot-Nederlandsche Gedachte noodzakelijk is, omdat zij streeft naar een oplossing van het nationaliteiten-vraagstuk: zelfregeering binnen het historisch staatsverband. Spr. wees er o.a. op, dat de Hollandsche Overheid gehouden is in beginsel Nederlandsch te zijn in al hare uitingen en gedragingen, waaruit bijv. voortvloeit, dat een verbond van Holland met België, zoolang België weigert Vlaanderen recht te doen, voor haar volstrekt onaannemelijk moet zijn. Zijne rede besloot spreker aldus:

‘Vlaanderen en Zuid-Afrika zijn door stroomen van leed tot het Groot-Nederlandsche bewustzijn gekomen. Het is hun levensadem, hun bestaansvoorwaarde geworden. Voor ons, Hollanders is het geneesmiddel tegen kleinzielige enghartigheid.

Begrijpen wij dan het nieuwe leven voor ons volk, door het zijn historische en geestelijke waarden te doen beseffen!’