De Voorzitter, Mr. W.M.H. Boers, heette in zijn openingswoord de sprekers hartelijk welkom. De Afd. wil zich niet mengen in de interne aangelegenheden van Zuid-Afrika en Vlaanderen maar al wat daar geschiedt om den Nederlandschen Stam te versterken, is, vooral in den tegenwoordigen tijd, ook voor Holland van het grootste belang.
Prof. Bodenstein wees er op, dat Zuid-Afrika het eenige land is, waarheen de Hollander kan emigreeren, zonder voor den Nederlandschen Stam verloren te gaan. Hij wees op de groote toekomst op economisch gebied, welke Zuid-Afrika te wachten staat.
Juist nu, door de groote gebiedsuitbreiding van het Britsche Rijk door den wereldoorlog, de Engelschen hunne krachten moeten verspreiden, is het een geschikt oogenblik voor Holland om zijne krachten aan Z.A. te gaan wijden. Indien Holland 1/10 van het kapitaal, dat in Indië aangewend wordt, in Z.A. zou aanwenden, dan ware Z.A. voor den Dietschen Stam gered.
Spreker bepleitte de oprichting eener commissie die systematisch de mogelijkheden voor het Holl. kapitaal in Zuid-Afrika zou onderzoeken, en wees op de gunstige kansen in Z.-A. voor zuivelbedrijf, veeteelt, katoenbouw, ijzerindustrie, boschbouw, leerindustrie.
De heer Ad. Pere
mans (
Brussel) deed uitkomen dat
Feestwagen van de Jongel. Afd. Haarlem.
de Vlaamsche Beweging niet zoozeer een strijd is van de Vlamingen (4½ millioen) tegen de Walen (3 millioen), dan wel een strijd tusschen de Belgicisten, die het Vlaamsche en het Waalsche volk tot een kunstmatige eenheid willen samensmelten eenerzijds en de Federalisten, die begrijpen, dat aan de twee volken in België, Vlamingen en Walen, zelfstandigheid behoort te worden gegeven. Toen in 1830 eenige muiters met behulp van Fransche troepen de afscheuring van de Zuidelijke Nederlanden van het Koninkrijk der Nederlanden bewerkt hadden, besloten de leiders van den nieuwen staat, de Vlamingen met de Walen tot een Fransch Staatswezen te unifiëeren. Het Vlaamsche volk werd hierbij geslachtofferd. Steeds krachtiger groeit echter bij de Vlamingen verzet en men eischt herinrichting van den Belgischen Staat op federalistischen grondslag.
Spreker gaf nog eene uiteenzetting van het Activisme, en bracht, onder applaus der vergadering, hulde aan de edele figuur van Mej. de Guchtenaere. Aangetoond werd nog, hoe het Belgisch annexionisme een uitvloeisel was van het Belgisch beginsel, dat de Nederlanders buiten België evenzeer bestreed als de Vlaamsche Nederlanders in België.
Spreker wees er op, hoe de Vlaamsche Nationalisten de krachtigste bestrijders van het Belgisch annexionisme waren; hieruit blijkt het directe belang voor Holland van de Vlaamsche Beweging.
De voorzitter, Mr. Boers, sloot de vergadering met een hartelijk woord van dank aan beide sprekers. Indien er in de vergadering ook aanwezigen konden zijn, die niet in alles met de sprekers zouden eens zijn: de sprekers waren mannen, die op de wijze, die zij de juiste achten, strijden voor den Nederlandschen Stam.