Neerlandia. Jaargang 22

[p. 160]

Oost-Indie.

Aanteekeningen.

In de October-aflevering werd gewezen op de krachtige openbaring van den nieuwen tijd, die voor Indië is aangebroken.

Dien nieuwen koers leiden wil ook

het Tijdschrift ‘Koloniale Studies’,

onder redactie van: Mr. A.B. Cohen Stuart (mede een warm strijder voor het A.N.V.), dr. P.J.S. Cramer, D.M.G. Koch, S. Koperberg en N. Spijkman. Deze bekwame en ernstige werkers zoeken licht in den Indischen doolhof van zooveel uiteenloopende belangen en trachten hun medeburgers daarin te oriënteeren.

Bij het optreden van den Volksraad gaven zij een lijvig ‘extra politiek nummer’, dat eerst dezer dagen door de redactie van Neerlandia ter bespreking werd ontvangen.

Tot mijn leedwezen moet ik mij wegens gemis aan plaatsruimte beperken tot een sobere opgave van den inhoud.

Die inhoud is beslist onpartijdig; de redactie heeft zooveel mogelijk het woord gelaten aan de besturen of voorstanders van de verschillende partijen, die zich in den laatsten tijd gevormd hebben om den nieuwen tijd voor te bereiden en de ontwikkeling van Indië tot zelfstandigheid te leiden.

Na een kort voorbericht geeft W. de Cock Buning ter oriënteering een artikel: Politieke Stroomingen. Daarna komen aan 't woord de volgende partijen:

Boedi Oetomo; Sarikat Islam; Insulinde; Ned. Ind. Vrijz. Bond; Christelijk Ethisch partij; Voorloopig Katholiek Comité voor Politieke Actie te Batavia; Vereeniging voor Vrouwenkiesrecht.

Dan nog de volgende opstellen:

De strekking der Synthese-idee en de Indische politiek; de Evolutionaire beweging; de Volksraad; de regeling van de verkiezingen voor den Volksraad Bijlagen (wetten en ordonnantiën, ter zake dienende).

Dit ‘politieke nummer’ is van groote waarde voor ieder, die den huidigen politieken toestand van het Indië in wording wil bestudeeren.

Ongezocht vind ik weer

een bewijs voor mijne bewering,

in een vorige aflevering geuit, ‘dat de ontwikkelde Javaan het Nederlandsch als voertaal verkiest’.

Door het Comité van Javaansche Cultuur-ontwikkeling, waarvan de Soesoehoean van Solo beschermheer is, werd in het midden dezes jaars een congres belegd. De voertaal van dit congres is geweest.... het Nederlandsch. Dit comité bestond uit vijf Javanen en één Nederlander - de Secretaris.

Hieruit blijkt dunkt mij toch zonneklaar, dat de ontwikkelde Inlander duidelijk inziet, dat 't Nederlandsch als voertaal de voorkeur verdient boven 't Maleisch. Het Europeesche lid van den Volksraad, dat voorstelde, dat iedere Inlander zijn eigen taal zou mogen gebruiken, tengevolge waarvan die Raad een waar Babylon zou geworden zijn of een illusstratie van Handelingen II¹⁾, was dus (tegen beter weten in) ‘plus royaliste que le roi lui même.’

Maastricht.

v. L.

1) ‘Parthers en Meders en Elamieten en inwoners van Mesopotamie.’

Naschrift.

Het bovenstaande is, tengevolge van plaatsgebrek in de vorige afleveringen, wel wat oubakken geworden; zij het nog niet te oud! Kan de nieuwe jaargang van Neerlandia weer tot zijn vroegeren omvang worden opgevoerd, dan hoopt ondergeteekende zijn taak weer wat beter en breeder te kunnen volbrengen.

v. L.