Neerlandia. Jaargang 22

[p. 141]

Nederlandsche Landverhuizing naar Amerika
door A.v.C.P. Huizinga.

II. (Slot.)

Het maakt een groot verschil op welken leeftijd men hier komt en wat men denkt te doen. In 't algemeeen moet men niet te kieschkeurig zijn en maar aanpakken wat zich aanbiedt en zich dan de kansen en gelegenheden ten nutte maken voor iets beters. Men moet vooral agressief zijn. Van dit land vooral is het waar: ‘Dem Frechen nur gehört die Welt.’ (De wereld behoort aan de menschen, die durven.) Indien ge met bescheiden nauwgezetheid het nieuwe arbeidsveld nadert, blijf dan liever weg, want dan klaart ge 't hier niet en zijn harde teleurstellingen uw deel. Dr. du Bourcq heeft voor noodlijdende landgenooten eene weldadige inrichting in 't leven geroepen aan de 22ste straat in Nieuw-York, waar vele onfortuinlijke Nederlanders worden geholpen, ook aan betrekkingen. In dit verband verwijs ik naar een werkje, waarin een Duitscher reeds vele jaren geleden zijne ervaringen als immigrant met groote getrouwheid beschrijft. Ik zou er precies zulke ervaringen van vele Nederlanders naast kunnen zetten. In het Nederlandsch is dit werkje verschenen onder den titel: ‘Als daglooner in Amerika’, uitgegeven in een plaatsje in Limburg, waarvan ik den naam vergeten ben.

Zij, die toch besluiten tot landverhuizing, omdat in 't algemeen genomen het met den daglooner in de zuiver stoffelijke belangen beter gesteld is in Amerika dan in Europa, zullen opmerken, dat boerenarbeiders, die goed kunnen melken overal gereede plaatsing vinden. Loon van twintig tot dertig dollars per maand met kost en inwoning. Naar metselaars en timmerlui is veel vraag, maar zij moeten bij eene Amerikaansche Unie behooren. De loonen zijn hoog, maar het werk is ongeregeld, uit hoofde der vele werkstakingen. Kellners, botteliers, huisknechten enz. worden ook veel gevraagd. Er zijn gewoonlijk afzonderlijke kantoren voor werkverschaffing, die Hotelpersoneel plaatsen.

Dienstboden vinden hier het eldorado. Een goede keukenmeid ontvangt van 35 tot 50 dollars per maand met kost en inwoning, kamermeisjes van 20 tot 30 dollars per maand met kost en inwoning, kindermeisjes van 25 tot 35 dollar per maand met kost en woning.

Hierbij dient echter opgemerkt te worden, dat alleenreizende meisjes niet gereede worden toegelaten, aangezien velen voor onzedelijke doeleinden binnenkwamen en het dus voor de bona fide vrouwelijke immigrant heel wat formaliteit vereischt binnen te komen. Dikwijls is dat niet dan met officieele Nederlandsche hulp als waarborg, of met hulp van uit Amerika mogelijk.

Bankwerkers, machinisten, smeden, zink- en loodwerkers vinden gemakkelijk plaatsing tegen goed loon.

Nederlandsche sigarenmakers zijn er velen in Boston en omgeving. Als daar een Nederlandsch sprekende consul, of liever nog een Nederlandsche consul was, kon daar veel meer voor de Nederlandsche belangen gedaan worden.

De Unie van tabakwerkers en sigarenmakers erkent de Nederlandsche Sigarenmakersunie. De Labor-Unions oefenen grooten invloed en macht uit in dit land en het is onder die omstandigheden van belang voor den immigrant bij een der trades-unions te behooren. De voorwaarden om toegelaten te worden varieeren. Gewoonlijk is het een eerste storting (initiation fee), eene bijdrage aan de plaatselijke unie, en eene aan de algemeene organisatie. Vele stellen de voorwaarde van Amerikaansch burgerschap. The American federation of Labor bestaat uit 110 nationale en internationale unies, waaruit blijkt, dat vele unies niet-burgers als leden toelaten en zelfs het lidmaatschap in eene Europeesche werkliedenvereeniging erkennen, maar lang niet alle, en de Amerikaansche werkman is niet zoo tuk den pas aangekomene toe te laten in deze allesbeheerschende labor-unions van de Vereenigde Staten. Men kan gemakkelijk informeeren, welke der Amerikaansche Unions eventueele Nederlandsche immigranten van eene Nederlandsche vakver-

[p. 142]

eeniging of onaangesloten toelaten en welke de voorwaarden zijn voor de toelating. Het hoofdkwartier is in Washington, D.C., Samuel Gompers is president, Frank Morrison secretaris.

Vroeger werd burgerschap verkregen door eerste en tweede ‘burgerschapspapieren’. Men moest vijf jaar in 't land zijn voor de verkrijging van het tweede burgerschapspapier en vol burgerschap. Men zwoer echter reeds bij 't eerste burgerschapspapier zijn wettige overheid af en werd een soort half-burger der Vereenigde Staten. Ik herinner me, hoe een tiental jaren geleden een Groninger zijn trouw aan de koningin afzwoer, maar speciaal - zoo luidde de grappige formule - ‘aan de tyrannen Eduard VII van Engeland en Czar Nicholas van Rusland’. Dit is geheel veranderd. Men moet nog vijf jaar in 't land zijn geweest, maar het ‘eerste papier’ is nu eene ‘declaration of intention’. Men is van plan de huidige trouw af te zweren voor aanhankelijkheid aan de Vereenigde Staten, maar men doet dit feitelijk niet bij de declaratie, en als deze ‘declaration of intention’ niet binnen zeven jaar door daadwerkelijk burgerschap wordt gevolgd, wordt ze ongeldig.

Terwijl handwerkslui en daglooners overal veel gevraagd worden, vinden zij die bedrijven uitoefenen, welke zekere technische vaardigheid en eene zekere ontwikkeling vereischen, niet altijd zoo gereede plaatsing. Predikanten en onderwijzers verdienen gemiddeld minder dan een metselaar, timmerman of zelfs eene goede keukenmeid. Het is misschien niet overbodig, dit eens duidelijk te maken, aangezien sommige menschen, die ‘ook nog wat geleerd hebben’, een voorsprong denken te hebben in het groote immigrantenland op den niets dan handenarbeid verrichtende.

Dit is juist andersom.

Zij, die goed een vak verstaan en gewoon zijn aan handenarbeid, zijn hier niet alleen het meest welkom, maar hebben ook het meeste succes. Een beetje algemeene ontwikkeling staat iemand hier meer in den weg dan dat het voorthelpt. Ontwikkeling van de rechte soort staat iemand natuurlijk nooit in den weg, maar die zich hier zou verlaten op een beetje kennis om er den kost mee te verdienen, komt bedrogen uit. Zelfs indien iemand goed professioneel is ontwikkeld in muziek, tooneelspel, talenkennis, boekhouden, teekenen, onderwijs, enz. is het uiteist moeilijk eene plaats te vinden. Er zijn velen, die in dit opzicht hebben moeten boeten voor te optimistische ideeën dienaangaande. Al leeren de Nederlanders deze zaken gewoonlijk ook veel grondiger en beter dan de Amerikanen, er hangt hier te veel van gelegenheid en introductie af, om de rechte plaats te vinden.

Bij het zoeken van eene plaats doet de Nederlandsche immigrant er wel aan te zeggen dat hij Hollander is, niet ‘Dutchman’, aangezien ‘Dutch’ hier veelal verward wordt met ‘Duitsch’. En al staat philologisch ‘Dutch’ en Duitsch op denzelfden stam, in de praktijk staat ‘Dutch’ in de Engelsche taal voor Nederlander, terwijl ‘Duitsch’ ‘German’ genoemd wordt. De ontwikkeling der Amerikanen is zeer oppervlakkig en altijd praktisch. Zoo wordt ‘the Dutchman’, waarmee in Engeland de Nederlander wordt aangeduid, hier door onbekendheid met de ‘Dutch’ maar bij den Duitscher terechtgebracht. Het is inderdaad grappig te hooren spreken van ‘Pennsylvania Dutch’. (Duitschers van den Pfaltz, die zich in Pennsylvania hebben gevestigd.)

Knickerbocker Dutch (Hollandsche kolonisten van Nieuw Amsterdam, oud Nieuw-Yorkers) en ‘Holland-Dutch’ (Nederlanders) in tegenstelling met Duitschers. Neemt men de benaming Holland-Dutch ernstig, als de populaire aanduiding in Amerika voor den Nederlander, dan komen ‘Duitsch’ en ‘Dutch’, na door eene grappige verwarring van den historischen inhoud te zijn ontledigd, terug tot de grondbeteekenis van thiuda (volk) ¹). In werkelijkheid is echter ‘Dutch’ hier vereenzelvigd met Duitsch en Holland toegevoegd als speciale aanduiding. Als de Nederlander in Amerika van zichzelf spreekt als ‘Hollander’ zijn er nog millioenen voor wien de benaming niet veel beteekenis heeft. Toch zullen millioenen Amerikanen onder ‘Hollander’ iemand verstaan van het kleine, lage land bij de zee, door dijken beschermd, waar klompen en grappige wijde broeken worden gedragen. Ook weet hij, dat de immigranten van Holland een goeden naam hebben in Amerika.

Behalve dat het woord ‘Dutch’ hier steeds verward wordt met ‘Duitsch’, heeft het woord eene minachtende bijbeteekenis van achterlijkheid. Het is trouwens onmiskenbaar, dat in het Amerikaansche volksleven Engelsche afkomst geldt als een adelbrief, als echt Amerikaansch. Ik heb zelfs in couranten de vraag gezien, of immigranten van Engeland, Schotland en Ierland ook ‘foreigners’ (vreemdelingen) waren. De hoofdzaak in dezen is echter, dat door de Engelsche caricatuurvoorstelling het woord ‘Dutch’ hier een onaangenamen bijsmaak heeft, al weet de Amerikaan meestal niet dat daarmee de Nederlander bedoeld wordt. Zoo ontstond de Engelsche zegswijze: If it is not true I am a Dutchman.’ (Als 't niet waar is mag ik een Dutchman zijn.)

Bekend is de Engelsche schimpwijze:

‘In matters of commerce the fault of the Dutch

Is offering too little and asking too much.’

‘A Dutch Uncle’ is een Nurks in den Haarlemmerhout.

‘A Dutch treat’ is eene bijeenkomst waar elk zijn eigen gelag betaalt.

‘Dutch courage’ is jenevermoed, valsche moed.

‘A Dutch concert’ is lawaaierige muziek op kikkergekwaak gelijkend.

‘Double Dutch’ is wartaal, onsamenhangend en verward klinkend.

Deze en andere uitdrukkingen, waarin de insulaire Engelschen minachting hebben te kennen gegeven voor ‘mijnheer’, hebben ze aan de Amerikanen overgedaan. Eene verklaarbare eigenliefde en zelfoverschatting den Amerikanen eigen

[p. 143]

heeft de immigranten beschouwd als vertegenwoordigers van het arme Europa, waarvoor zij meewarig de poorten des geluks openzetten. In 't algemeen zijn hier van de verschillende Europeesche naties natuurlijk echter niet de beste en beschaafdste elementen gekomen. De Amerikaan wil het gaarne soms zoo voorstellen, alsof de meest energieke menschen hier van alle landen zijn saamgevloeid en dat vooral hun groote vrijheidszin, die het leven in het oude Europa te benauwd maakte, de emigranten deed besluiten het land der vrijheid te zoeken, Dit is allemaal holle bombast. Wij en ook zij weten wel beter. Zonder ook maar den immigrant in 't algemeen als minderwaardig voor te stellen, zijn toch velen hier gekomen eenvoudig omdat de strijd om 't bestaan in 't dichtbevolkte Europa hen uitwierp en door socialen nood dwong hier het leven opnieuw te beginnen. De Belg Cyriel Buysse, maakt dit duidelijk in zijne beschrijving van het oude Castle Garden (het immigrantengebouw in Nieuw York) in een van zijne schetsen ‘Uit Vlaanderen’: ‘O, dat gij eens zaagt dat bureel van landverhuizing, de Castle Garden te New-York waar wel steeds dezelfde stoet van menschensmart en armoede zal blijven defileeren.’ Zeker is het, dat ten aanzien van sociale, oeconomische en ontwikkelingspositie de mindere standen in 't algemeen van 't geboorteland verhuizen. Voor hen, die natuurlijkerwijze goed zijn aangezeten aan den levensdisch, bestaat er geen reden dezen te verlaten voor het onzekere bestaan elders. Het gevolg van deze geregelde strooming van arme tobbers van alle landen, onontwikkeld, ruw, onbekend met taal en zeden van den grooten ‘smeltkroes der natiën’ is geweest een meewarig neerzien op de vertegenwoordigers dezer naties en de naties zelve, waarvan ze komen.

Een vroegere Italiaansche consul, Villari, beschrijft dit eenigszins in den breede in zijn werk over Amerika en betreurt de omstandigheid voor zijn part, dat het intellectueele en beschaving-vertegenwoordigend Italië zoo weinig in Amerika gekend wordt. De Italiaan wordt er veracht. Dit is anders met den Hollander. En toch kent men ook Holland te eenzijdig doordat de vertegenwoordiging te uitsluitend uit de arbeidende klasse bestaat. Zoo vormt zich het Amerikaansche volk van de Europeesche naties in 't algemeen een denkbeeld, dat juist meer op Amerika past. De Amerikaan heeft meestal een scheef begrip van de Europeesche natiën, maar Engeland kent men het best en eert men het meest om verschillende redenen.

In dit verband is het, om het aanzien van den Nederlandschen stam hier te verhoogen gewenscht, dat bij meerdere organisatie der Nederlandsche elementen hier, eene organisatie die zekerlijk wel meer tot zijn recht zal komen, de bekende en beroemde Nederlanders, die Amerika bezoeken, zich zouden willen leenen voor de Nederlandsche zaak hier, door zich beschikbaar te stellen de Nederlandsche Vereenigingen, scholen en colleges en Nederlandsche nederzettingen zooveel doenlijk te bezoeken, toe te spreken, op te wekken en daardoor meteen op de Amerikaansche omgeving dezer Nederlandsche nederzettingen den indruk te stempelen van de groote persoonlijkheden, welke het oude Vaderland kan aanwijzen. Daarmee is natuurlijk geen propaganda bedoeld, maar eenvoudig eene belangstelling in het Nederlandsche element in Amerika. Voorlezingen, of wat het ook moge zijn waarvoor beroemde Nederlanders hier zijn uitgenoodigd, zouden zij als Nederlanders ook kunnen geven voor de Nederlanders hier. Die zullen gaarne hunne Amerikaansche vrienden en kennissen meebrengen en Groot Nederland wordt daardoor onwillekeurig merkbaar gebaat.

Dit vraagt natuurlijk veel van de vaderlandsliefde der geleerden en virtuosen die hier komen, want zooals gezegd is, de keur der Nederlandsche natie is hier niet in de Nederlandsche nederzettingen. Wat als gift op het altaar der vaderlandsliefde zal worden gebracht moet populair zijn en breedere vaderlandsliefde moet het pure motief van zulke bijdragen zijn. Maar het vindt zekerlijk belooning in warme waardeering en de uitwerking zal uitstekend zijn. De vaderlandsche geleerde of kunstenaar, die zóó zijne talenten ten beste zou willen geven, draagt eene rijke, zedelijke belooning in zich zelf voor zijn streven.

Dr. Abraham Kuyper en Dr. Bavinck bezochten gedurende hunne ‘Stone lectures’ te Princeton, ook verschillende Nederlandsche nederzettingen en Holland-Amerikaansche colleges. Prof. de Groot (nu in Berlijn) toonde veel belangstelling in de Nederlanders hier. De tenor Urlus van de Metropolitan Opera heeft onderscheiden keeren medewerking beloofd aan het program van een Nederlandsche Vereeniging, Tilly Koenen insgelijks. Misschien zingt Julia Culp ook wel eens een lied van het oude Vaderland. Zoo zijn er ook Nederlandsche musici (piano en viool), die zich bij gelegenheid wel eens kunnen tooien met het Nederlandsche symbool in den vreemde. Laten de Nederlandsche geleerden en kunstenaars, die Amerika bezoeken, Hugo de Vries, Berlage, Frederik van Eeden, Kapteyn enz. enz. het een vaderlandsche plicht achten ook het Nederlandsche element hier te bezoeken en de Nederlandsche vereenigingen te steunen door hunne tegenwoordigheid. Door het bezoek der begaafde Nederlandsche vertegenwoordigers, ook speciaal aan de Nederlandsche elementen en vereenigingen hier, zooveel als doenlijk natuurlijk, worden de banden met het oude Vaderland toegehaald en het Nederlandsche element hier met het Vaderland voor het Amerikaansch publiek in eere gebracht. Men moet niet vergeten, dat zulk een algemeene toestemming van Nederlanders - met alle gewenschte voorbehoud natuurlijk - om het Nederlandsche element hier dus vaderlandschlievend te behartigen, de vorming van Nederlandsche vereenigingen hier en het prestige van Nederlandsche school en pers zou toenemen. De individueel gezinde Nederlander wil wel lid worden als hij gelegenheid krijgt zoo nu en dan eens Nederlanders te hooren, die zelfs in

[p. 144]

Amerika bekend zijn. De welwillende medewerking der Holland-Amerika-lijn bij verschillende feestelijkheden van Nederlandsche Vereenigingen dient hier dankbaar te worden erkend.

De Nederlandsche vereenigingen hier zullen den minder begaafden en minder bekenden Nederlander, die hier introductie wenscht om zich te vestigen, beter van dienst kunnen zijn, als de beroemde Nederlanders zich geregeld in hun midden laten hooren.

Het Amerikaansch bezoek van beroemde en bekende Nederlanders dient gelijktijdig aan al de Nederlandsch-Amerikaansche bladen te worden meegedeeld. Het Nederlandsch-Amerikaansche publiek stelt immers bijzonder belang daarin. De groote Amerikaansche bladen zorgen er wel voor overal reporters te hebben, waar zulks van belang is, maar de Nederlandsch-Amerikaansche pers van weekbladen moet verwittigd worden van de komst der belangrijke figuren uit Nederland. Niet alleen dient de plaatselijke Nederlandsche pers verwittigd te worden van de aankomst van beroemde Nederlanders, maar ik zou dezen couranten allen willen doen toekomen de volledige lijsten der Nederlandsche landverhuizers.

Het is van groot belang soms bij onderling hulpbetoon, dat het geheele Nederlandsch Amerikaansch element weet, welke Nederlanders zijn aangekomen en waar ze vandaan komen in 't oude Vaderland. Dit moet men kunnen nazien met vollen naam en adres in de Nederlandsch-Amerikaansche pers. Dit verhoogt het Nederlandsch gemeenschapsgevoel en helpt de organisatie. De verslagen van Nederlandsche vereenigingen in Amerika met eventueele lezingen of toespraken van Nederlanders op bezoek behooren ook geregeld in de Nederlandsche bladen te verschijnen. Het specifiek Nederlandsch gemeenschapsleven dient verhoogd.

Voor het samenbindend versterken der Nederlandsch-Amerikaansche pers zou het gewenscht zijn, dat voor den Nederlandschen adverteerder door deze couranten een verminderde advertentieprijs werd aangenomen, of beter nog, dat de gezamenlijke bladen voor een vast tarief alleen Nederlandsche advertenties opnamen. Daardoor zou het mogelijk zijn voor den Nederlandschen adverteerder feitelijk het geheele Nederlandsch-Amerikaansch publiek te bereiken. De koopkracht is bij het Amerikaansch publiek veel grooter dan in Nederland en er is dus gelegenheid voor een belangrijk afzetgebied vooral van speciaal Nederlandsche artikelen, maar de couranten zijn van te plaatselijken aard, om adverteeren te loonen voor den Nederlandschen uitgever, fabrikant of handelaar. Men ziet zelden eene advertentie van Nederland in deze couranten. Om deze reden zouden de couranteneigenaars misschien wel genegen zijn - vooral ten aanzien der verstrekte nieuwsberichten - de gelegenheid open te stellen, waarbij het den Nederlander werd toegestaan voor een verminderden prijs de vaderlandsche artikelen te adverteeren, of voor een vaste som in alle bladen toe te laten. Tot het welslagen van zulk een plan zal heel wat arbeid noodig zijn, maar het is een arbeid, die wel de moeite loont.

Voor Nederlandsche advertentiedoeleinden komen in 't geheel een vijftiental couranten in aanmerking:

De Telegraaf: Paterson, N.J.

Het Oosten: Passaic, N.J.

Onze Toekomst: Chicago, Ill.

De Gazette van Detroit (Vlaamsch): Detroit, Mich.

De Hollandsche Amerikaan Kalamazoo, Mich.

De Wachter: Holland Mich,

De Calvinist: Grand Rapids Mich.

De Grondwet: Holland Mich.

De Hope: Holland Mich.

De Utah Nederlander: Salt Lake City Utah.

De Vrije Hollander: Orange City, Iowa.

De Volksstem: De Pere, Wisconsin.

Pella's Weekblad: Pella Iowa.

De Gereformeerde Amerikaan: Holland Mich.

Sioux City Center Nieuwsblad: Sioux City Center, Iowa.

De Gazette van Moline (Vlaamsch): Moline Ill.

Rochester N. York, bij eene goede vertegenwoordiging van Nederlanders, heeft nog geen Nederlandsch weekblad.

De versterking der Nederlandsch Amerikaansche pers dient vooral ter hand te worden genomen in zake de Nederlandsche taal. Zou het Algemeen Nederlandsch Verbond niet eenige penvaardige schoolmeesters kunnen vinden, die geregeld eene Nederlandsche causerie uit het oude Vaderland konden onderhouden in deze couranten voor de Holland-Amerikanen tegen goede betaling. De Nederlandsche taal zou hier daardoor aanmerkelijk gebaat worden, want niet alleen dat het Amerikaansch-Nederlandsch doorspekt wordt met Amerikaansche woorden en uitdrukkingen - dat is nog het minste - maar de zinsbouw en het taaleigen wordt veramerikaniseerd. Dit te eerder, daar het taalgevoel bij den immigrant niet sterk is ontwikkeld en het Nederlandsch hier natuurlijk niet zooals in Nederland door eene rijke kultuurkracht gedragen wordt. Een dubbele reden dus het Nederlandsche element met vaderlandschen taalrijkdom te steunen. Het verdient opmerking, dat de Nederlandsch-Amerikaansche pers sterk Christelijk is gekleurd en verscheidene couranten staan niet alleen onder de redactie van predikanten, maar zijn officieele organen van kerk, college of school.

Door den oorlog is de ‘foreign-press’ in Amerika in 't algemeen (niet alleen de Duitsche) in ongenade gevallen en het heeft het Nederlanderschap in den vreemde eenen zwaren slag toegebracht, dat zelfs in de Vereenigde Staten, die ‘scheiding van kerk en staat’ huldigen, verschillende staten de godsdienstoefeningen in eene andere taal dan de Engelsche, hebben verboden. Couranten in eene vreemde taal kunnen blijven verschijnen onder strikte censuur en speciaal verlof. Maar wanneer in de kerk en school de vreemde taal wordt geweerd, zooals dit door sommige staten is gedaan, wordt het Nederlandsche element inderdaad zwaar getroffen. Het schijnt mij toe, dat deze maatregel misschien niet als constitutioneel gehandhaafd kan worden, uit hoofde van het ‘scheiding van kerk en staat’ beginsel.

[p. 145]

In staten waar een groote menigte vreemdsprakige kerken zijn en in het onderhavige geval van geallieerde landen, worden zulke maatregelen om het politieke gevolg niet doorgedreven. Een ‘test case’ kon worden geprobeerd met een predikant, die beslist sterk ‘pro ally’ is, zoodat de zaak niet verward kan worden met eene oorlogsrechtvaardigingsmaatregel. Diplomatisch kan hulp verleend worden, maar de zaak kan niet diplomatisch opgenomen worden door Nederland, aangezien de ‘Staatssoevereiniteit’ der enkele staten in Amerika nog steeds gehandhaafd wordt. Weliswaar heeft Japan onderscheidene malen in Washington geprotesteerd met volkomen succes tegen de maatregelen, die enkele staten tegen hare landgenooten genomen hadden, of wilden nemen, maar het was doordat de federale regeering onder sterken aandrang van Japan deze staten overhaalde den zin der federale regeering te doen, namelijk de wetten of maatregelen waartegen Japan bij Uncle Sam protesteerde, in te trekken.

Ongetwijfeld zullen den Nederlandschen immigrant vele der bovengenoemde maatregelen van grooten dienst zijn en het welzijn en aanzien der Nederlanders hier doen stijgen. Deze manier van directe aansluiting bij en hulp voor het Nederlandsche element hier verdient de voorkeur boven eene Nederlandsche beinvloeding der Amerikaansche wereld door middel van Nederlandsch streven. Zelfs de Amerikaansche wereld en omgeving wordt gemakkelijker onder den invloed gebracht van Nederlandsche beschaving door den middellijken weg te volgen van het zedelijk en stoffelijk belang der Nederlanders hier te bevorderen. De Amerikaansche commentaar op het ‘Queen Wilhelmina Lectureship’ in ‘Columbia University’ was: ‘It is an expensive bit of Dutch sentiment.’ Wij zijn dankbaar voor dit gevoel van stambewustzijn, maar wenschen goed Nederlandsch geld en streven dienstbaar gemaakt aan de bevordering daarvan. Dit, schijnt ons toe, kan 't best bereikt worden door al het Nederlandsche hier zelve ter hand te nemen en op de Amerikaansche omgeving zóó waardig te laten reageeren, dat de Amerikaan door den Nederlander het Nederlandsche en Nederland begint te waardeeren, eeren en navolgen.

Thompson, Conn. N. Amerika.