Neerlandia. Jaargang 21

Nederland.

Buitengewone Groepsvergadering.

Buitengewone Algemeene Vergadering van Groep Nederland op Zaterdag 24 November 1917 te half twee, in het Gebouw voor Kunsten en Wetenschappen, Zwarteweg, 's-Gravenhage.

Punten van behandeling:

I. Rapport der Commissie van overleg met de Propaganda Commissie in zake de hervormingsvoorstellen, gewijzigd in verband met opmerkingen van verschillende Afdeelingsbesturen.

Inleiding.

De Commissie benoemd om nader overleg te plegen met de leden der Propaganda-Commissie en ten spoedigste voorstellen te ontwerpen, die in de najaarsvergadering der Groep van 24 Nov. 1917 zullen behandeld worden, heeft in zekeren zin haar taak gansch anders moeten opvatten, dan oorspronkelijk in de motie door het Groepsbestuur ter jongste algemeene vergadering der Groep voorgesteld en door deze aangenomen, bedoeld was.

Allereerst toch was van een met een afzonderlijke Propaganda-Commissie te houden overleg geen sprake meer. Die Commissie was toch reeds tot drie personen geslonken; twee daarvan waren gekozen in ons Groepsbestuur en de derde, de heer Mr. Dr. E. van Ketwich Verschuur, voelde zich, na de gehouden Groepsvergadering, niet langer geneigd tot medewerken. Ten slotte is dus de Commissie feitelijk er een geworden alleen bestaande uit leden van het Groepsbestuur, waarin twee der vroegere leden der P.C. zitting hadden in dubbele hoedanigheid.

In de tweede plaats hadden twee feiten zich voorgedaan, die het buiten beschouwing laten van twee hoofdpunten der P.C.-voorstellen wenschelijk maakten.

Die twee hoofdpunten waren: de stichting van een Nationaal Secretariaat en die van een Persschildwacht.

Het eerste was reeds door het vroegere lid der P.C., Mr. H.v.d. Rivière, op eigen initiatief, zij het in gewijzigden vorm, tot stand gebracht. En daarnaast had de Vereeniging tot verbreiding van kennis over Nederland in den Vreemde zoowel een begin gemaakt, met het bijeenbrengen van allerlei vereenigingen, waaronder thans ook Groep Nederland behoort, als het doen van het werk van een Nederlandschen Persschildwacht.

Mogen wij het nu al betreuren dat, voor een deel door eigen schuld, het initiatief in beide zaken uit de handen van onze Groep genomen was, het spreekt van zelf, dat bij de behandeling der voorstellen van de P.C. deze twee hoofdpunten uitgeschakeld moesten worden. Het heeft naar onze meening geen zin, thans nog eens te gaan overwegen, in hoeverre Groep Nederland hetzelfde zou kunnen gaan doen.

[p. 183]

Zoo bleven van de in het Rapport der P.C. genoemde punten alleen over: Hervorming van Neerlandia, uitgaaf van Vlugschriften, hervorming van den Raad van Bijstand.

De Commissie meende echter, haar opdracht niet tot deze enge grenzen te moeten bepalen, doch te moeten onderzoeken wat, buiten de denkbeelden der P.C., in de werkwijze van onze Groep zou moeten worden veranderd.

De uitkomst der besprekingen is neergelegd in bijgaand rapport, waarin opzettelijk alleen de hoofdlijnen zijn aangegeven, om de besprekingen in niet te veel vormbijzonderheden te doen afdalen. Ten aanzien van verschillende punten heeft de Commissie zich tevreden gesteld met het aangeven van mogelijke oplossingen, alweer om te vermijden, dat zulke oplossingen zouden worden aangezien als geschilpunten van beteekenis. Het geheel is dan ook in hoofdzaak bedoeld als leidraad van overleg.

Ontwerp-Hervorming Groep Nederland.

1. Groep Nederland van het A.N.V. bestaat uit leden, vereenigd in Afdeelingen.

2. Zij worden verdeeld in: Gewone-, Studenten- en Jongeliedenafdeelingen. Aan het hoofd van elke Afd. staat een Bestuur van ten minste drie leden, die door de leden der Afdn. worden gekozen.

3. Elke Afdeeling wijst jaarlijks een harer Bestuursleden aan, om haar te vertegenwoordigen in den Groepsraad. De Jongel.-Afdn. kunnen zich ook door een Bestuurslid eener gewone Afdeeling doen vertegenwoordigen.

4. Afdeelingen beneden 100 leden hebben 1 stem.

Afdeelingen van 100-500	leden hebben 2 stemmen.
Afdeelingen boven 500	leden hebben 3 stemmen.

Uitgezonderd zijn de Jongelieden-Afdeelingen, wier afgevaardigden gezamelijk twee stemmen uitbrengen en Afdeelingen beneden 20 leden, die geen stem hebben.

5. De Groepsraad heeft de leiding van de Groep. Hij kiest - bij voorkeur uit zijn midden - een Dag. Bestuur van zeven leden, dat belast is met de dagelijksche leiding, de voorbereiding en uitvoering der besluiten van den Groepsraad, en het toezicht op het Groepsbureau. Voorzitter, secretaris en penningmeester zijn terstond herkiesbaar, de overige bestuursleden niet.

6. Het Dag. Bestuur komt op vaste dagen zoo vaak bijeen als het dit noodig acht. De Groepsraad vergadert tenminste eenmaal per vier maanden, eveneens op vaste dagen, ter behandeling van de voorstellen van het Dag. Bestuur of van zijn leden. Het Dag. Bestuur brengt jaarlijks een verslag uit aan den Groepsraad.

7. De Raad van Bijstand, benoemd door den Groepsraad, vergadert tenminste éénmaal 's jaars met den Groepsraad of zooveel meer als de Groepsraad of een der leden van den Raad van Bijstand dit verlangt. De Raad heeft een adviseerende stem.

8. Op voorstel van het Dag. Bestuur van de Groep kan de Groepsraad besluiten een Afdeelingsbestuur, dat, na herhaalde aanmaning van wege het Dagel. Bestuur, verzuimt zijn plichten jegens het Verbond na te komen, te schorsen. Onder voorzitterschap van een der leden van het Dag. Bestuur van de Groep, wordt dan uiterlijk binnen drie maanden na het schorsingsbesluit een vergadering uitgeschreven van de leden der Afdeeling tot het kiezen van een nieuw bestuur.

9. Jaarlijks wordt een Groepsdag door den Groepsraad uitgeschreven.

10. Tot die samenkomst worden alle Verbondsleden uitgenoodigd. Zij behandelt de algemeene leiding van het Verbond, maar neemt geen besluiten. Leden van het Verbond, die denkbeelden op dezen Groepsdag wenschen behandeld te zien, dienen die tijdig bij het Dag. Bestuur van den Groepsraad in. De Groepsraad geeft zoo mogelijk voorlichting daaromtrent.

11. De Groep onderhoudt een eigen bureau. Dit wordt geleid door een al of niet bezoldigd beheerder. Is hij bezoldigd, dan kan hij geen lid zijn van het Dag. Bestuur. Hij is onder toezicht en in overleg met het Dag. Bestuur, belast met de voorbereiding en uitvoering van het Verbondswerk, voor zoover dit van uit dit middelpunt moet worden verricht.

Toelichting. Het doel dezer organisatie is, de voeling tusschen de Afdeelingen en de algemeene leiding zoo levend mogelijk te houden, en een werkwijze te vinden, die de stroomingen en wenschen in het Verbond levend, tot in de leiding doet doordringen. Bij de tegenwoordige samenstelling van het Groepsbestuur staan zijn leden, om zoo te zeggen, voor zichzelven, zijn niet vertegenwoordigers van Afdeelingen. Voor een Bestuur is het te talrijk, voor een vertegenwoordiging der Afdeelingen niet groot genoeg. Bij een organisatie als deze komt het voornaamste werk van de tegenwoordige Algemeene Vergadering, hetwelk deze slecht volbrengt, aan den beter samengestelden Groepsraad. De Groepsdag moet dan in hoofdzaak dienen, om leden, die in hun eigen Afdeeling soms met hun wenschen of bezwaren niet terecht kunnen, de gelegenheid te geven die ter sprake te brengen. Aan een aldus samengestelde vergadering kan natuurlijk geen beslissing worden overgelaten, maar dat behoeft dan ook niet.

Een punt van gewicht is natuurlijk, of in den Groepsraad de vertegenwoordigers der Afdeelingen elk één stem zullen uitbrengen, dan wel als nu, elke Afdeeling stemmen naar haar aantal. Na rijp beraad is voorgesteld wat in al. 4 is aangegeven.

Financiën.

In een Verbond als het onze moet de werking zoowel in het middelpunt als in de onderdeelen liggen. De Afdeelingskassen moeten dus niet te veel geplunderd worden voor de algemeene kas. Het lidmaatschap moet ook voor niet gefortuneerden mogelijk zijn.

Ondanks voorstellen van enkele Afdeelingsbesturen om wijziging te brengen in de afdracht, oordeelt het Groepsbestuur niettemin dat het grootste deel der bijdragen moet blijven vloeien in de Groepskas, temeer daar werkzamen Afdeelingen meestal buitengewone steun kan worden toegekend. Het stelt voor de tegenwoordige wijze van afdracht te handhaven.

Groepsblad - Neerlandia.

Het Verbond in het algemeen heeft zijn maandblad Neerlandia, dat onder leiding staat van het Hoofdbestuur. In dat blad heeft Groep Nederland haar bescheiden plaats voor haar mededeelingen. Maar daar het Hoofdbestuur het orgaan geheel als ‘officieel’ behandelt en het bevreesd is, door het opnemen van beschouwingen, welke sommigen leden onaangenaam zouden kunnen zijn, de een of ander van zich te vervreemden, is het gevolg, dat het orgaan volgens sommigen nu kleurloos geworden is, en er te weinig

[p. 184]

van uitgaat. Juist in de tijden, die wij beleven, een ernstig tekort aan levenskracht in het Verbond.

Ook voor hen, die buiten onze landsgrenzen wonen, brengt het niet genoeg. Die zouden een maandblad moeten hebben, dat tenminste spiegel van het beste Nederlandsch leven is, in ruimen en wijden zin.

Terwijl nu, zoolang de oorlog voortduurt en een statutenherziening onmogelijk is, Neerlandia als Verbondsorgaan wel zal moeten blijven wat het is, zal Groep Nederland de vraag kunnen onder de oogen zien of het niet tijd wordt, een eigen orgaan in het leven te roepen, dat de belangrijke vragen van deze tijden uit zuiver Nederlandsch en stambelangs-gezichtpunt behandelt. Niet om er partij voor te kiezen, maar om door wrijving van denkbeelden de lezers tot dieper overtuiging en inzicht te brengen, waarbij dan tevens door de Verbondsleden buiten de landsgrenzen gelegenheid bestaat met het moederland mee te leven.

Een dusdanig Groepsorgaan wordt gedacht onder een bezoldigd, onafhankelijk redacteur of een Commissie van Redactie van drie leden, waarvan twee lid moeten zijn van het Groepsbestuur en de derde bezoldigd zou wezen en door den Groepsraad benoemd. Naast een klein deel met de onvermijdelijke officieele mededeelingen, zou het overige geheel niet-officieel zijn.

Voor dit orgaan dat ook te illustreeren zou wezen, zouden de leden, die het ontvangen willen, moeten betalen. Op dit oogenblik is het uiterst moeilijk een schatting te maken van de kosten van een dusdanig orgaan. Voor de leden zou het verkrijgbaar moeten gesteld worden voor ten hoogste f 2.50 per jaar. De uitgaaf zou alleen moeten worden ondernomen bij voldoende deelneming. Ook de leden van het Verbond, buiten Groep Nederland, zouden het orgaan moeten kunnen ontvangen en buitenstaanders tegen een verhoogd tarief.

Het Groepbestuur is echter van oordeel dat met het oog op de tegenwoordige omstandigheden het tijdschriftplan voorloopig moet blijven rusten.

Doel en werkwijze.

Het groote doel der hier oorgestelde hervorming zal moeten zijn, Groep Nederland tot een zelfstandig en krachtig leven te brengen. Er moet in ons eigen volk meer worden aangekweekt, een gezond, verstandig en toch krachtig zelfbesef.

Voorts: eenheidszin, verantwoordelijkheidsgevoel jegens eigen volk en stam en jegens de volkeren, in onze Nederlandsche Koloniën levend. Een nationalisme, dat dus bereid is tot offers, en dat doortrokken is van het besef, dat van een Stam- en Volksgemeenschap ieder enkeling bijdraagt tot haar roep en beteekenis. Een nationalisme, dat het uitheemsche niet verwerpt, maar ook niet dwaselijk voortrekt en het weet aan te wenden tot versterking van eigen wezen. Een loutering en verhooging van de alzijdige volkskracht, op elk gebied.

Verhouding van Groepsbestuur tot Hoofdbestuur.

In de praktijk was deze verhouding tusschen beide lichamen in zooverre niet gunstig, dat door de versmelting hunner bureaus onwillekeurig het werk van Hoofd- en Groepsbestuur, die de laatste jaren bovendien den zelfden voorzitter hadden, moeilijk uit elkaar te houden was, meermalen ten nadeele van beide. De splitsing der bureaus en het verzekeren van een zelfstandige inrichting van Groep Nederland kan deze laatste de gelegenheid geven zich meer aan eigen ontwikkeling te wijden.

Voor de goede verhouding tusschen Groeps- en Hoofdbestuur wordt de volgende regeling voorgesteld:

De Groepsraad benoemt uit zijn midden of uit het Dag. Bestuur zijn afgevaardigden in het Hoofdbestuur van het Verbond. De Voorzitter der Groep heeft als zoodanig voor de Groep zitting in dat Hoofdbestuur. Het voorzitterschap van de Groep is onvereenigbaar met dat van het Hoofd(Verb.)Bestuur.

De afgevaardigden der Groep in het Hoofdbestuur zijn gehouden geregeld aan den Groepsraad verantwoording te doen van hun werkzaamheid in het Hoofdbestuur en met dezen voeling te houden. De Groepsraad kan hun opdracht verstrekken omtrent in dat Hoofdbestuur te behandelen onderwerpen.

II. Regeling met de Studenten-Afdeelingen.

Ter laatste Alg. Verg. waren verschillende vragen in handen gesteld van een Commissie uit het Groepsbestuur, Mej. E. Baelde en de heeren N.J. Roelfsema en S.L.v.d. Vegte.

Deze Commissie heeft rapport uitgebracht, en het Groepsbestuur heeft daarover vergaderd.

Hieronder volgen de vragen, het oordeel van Commissie en dat van Groepsbestuur.

Regeling der afdracht.

De Studenten-afdn. stellen voor, deze te bepalen op het bedrag van den kostenden prijs van Neerlandia.

Commissie en Groepsbestuur raden aan dit voorstel te aanvaarden.

Bepaling van het ledenaantal. (Voor de belasting der Afdn.)

De Studenten-afdn. wenschen dit te zien bepaald naar het ledental op 1 Mei of 1 Aug. van het afgeloopen jaar.

Commissie en Groepsbestuur moeten zulk een regeling, als al te nadeelig voor de Verbondskas, ten sterkste ontraden.

Inruiming van een vaste plaats aan de studenten in het Groepsbestuur.

In beginsel bestond deze toestand reeds.

De voorgestelde grondslagen voor het nieuwe reglement der Groep komen bovendien dit verzoek reeds in de ruimste mate tegemoet.

Regeling van het Algemeen Secretariaat der Ver. Besturen van de Studenten-afdeelingen.

In de voorgestelde regeling van dit secretariaat lag het gevaar, dat de rechtstreeksche voeling tusschen Groepsbestuur en Studentenafdeelingen zou verbroken worden en dit Secretariaat zou streven naar het winnen van een plaats tusschen Groepsbestuur en Afdeelingsbesturen in; ook zou het zelfstandig ‘optreden naar buiten’ van de Studentenafdeelingen er door in de hand worden gewerkt. Het zou aldus desorganiseerend kunnen werken, wat het Groepsbestuur gevaarlijk zou achten. Het ontworpen nieuwe Groepsreglement kent nu echter aan elke Afd. der Studenten een plaats toe in den Groepsraad, en daarmee vervalt zoowel de noodzakelijkheid als het gevaar van dit Secretariaat. Onder beding dat nadrukkelijk vast blijft staan, dat de Studenten-Afdn. noch alleen noch gemeenschappelijk ‘naar buiten

[p. 185]

optreden’ zonder toestemming van den Groepsraad, kan, naar Commissie en Bestuur oordeelen, voor het overige aan hen zelf worden overgelaten om, ter vergemakkelijking van hun onderlinge samenwerking, een secretariaat op te richten en in stand te houden.

Gedachtewisseling huldiging Gentsche Universiteit.

Commissie en Groepsbestuur achten zulk een gedachtewisseling thans overbodig, daar de wederzijdsche opvattingen indertijd voldoende zijn toegelicht.

III. De leeftijdsgrens in de Jongelieden-Afd. Rotterdam.

Naar dezelfde Commissie was verwezen de kwestie der Jongelieden-Afd. Rotterdam.

In strijd met het reglement had deze Afd. haar leden die 21 jaar werden, niet doen overschrijven naar de Burger-Afd., doch ze in haar midden behouden, en zij wenscht dezen toestand thans wettelijk erkend te zien.

Commissie noch Groepsbestuur kunnen aanraden, in dit voorstel te treden, dat niet alleen in strijd is met het reglement, maar ook het wezen der Jongelieden-Afdeeling aantast. Voorgesteld wordt de Afd. Rotterdam, en ook andere Jongel. Afdn., waar dit het geval is, ter regeling van den eenmaal geworden toestand, te veroorloven, haar meerderjarige leden alsnog te behouden tot 1 Januari 1919 zonder nochtans nieuwe meerderjarige leden meer aan te nemen. Daarna zal zij tot de voorgeschreven regeling moeten zijn teruggekeerd.

IV. Benoeming van een vertegenwoordiger van Groep Nederland in het Hoofdbestuur voor de bestaande open plaats.

Dubbeltal:

1.	Mr. B. de Gaay Fortman, Dordrecht.
2.	J.H. Lebret, Dordrecht.

Dordrecht, Oct. 1917.

HET BESTUUR.