Vrije studie in Zuid-Afrika.
‘Maak ons studie vrij’ is de naam van een geschriftje, uitgegeven door de Volkstem-drukkerij te Pretoria, ‘'n beroep op die Ed. Agtb. Volksraad, om Afrikaners in hul eie land nie bij vreemdes agter te stel nie’.
Dr. C. Louis Leipoldt, geneeskundig school-inspecteur in Transvaal, toch had beweerd dat Afrikaners in Nederland geen praktijk mochten uitoefenen als geneesheer, na volbrachte studie aldaar, tenzij zij eerst genaturaliseerd worden.
Tegen die bewering komen vele inzenders in de Volkstem - volkomen terecht - op.
Prof. Dr. J.H. Greyvenstein, voorzitter Z.-A. Hospitaal en Diaconessenhuis Vereeniging schrijft o.m.:
‘Holland is sedert honderde jaren bij uitnemendheid 't land van de vrije gedachte en van vrije instellingen Vreemdelingen waren en zijn in Holland altijd welkom. Zelfs op 't gebied van de handel is Holland, naast Engeland, het enige land dat zijn grenzen niet sluit. Van zulk 'n land tans te zeggen dat 't bekrompen genoeg is, om politieke eisen te stellen in wetenschappelike zaken, is op Holland 'n blaam werpen, waartegen wij ernstig protest aantekenen.
Iedere vreemdeling die in Holland de vereiste mediese eksamens aflegt met sukses, mag in Holland en zijn uitgestrekte Koloniën praktiseeren zonder naturalisatie. 't Goede voorbeeld van Holland moge hier navolging vinden!’
De ontevredenheid is hierin gelegen, dat in Zuid-Afrika het Diploma van Holland niet erkend wordt.
Dr. J.A. van Niekerk, tandarts te Ermelo, schrijft, dat hij de eerste Afrikaner was die zich in Zuid-Afrika vestigde na alleen in Holland afgestudeerd te hebben en dat zijn verzoek om toelating in de Kaapkolonie en de Vrijstaat botweg geweigerd werd, omdat hij enkel een buitenlandsch diploma bezat. In Transvaal werd hij na veel moeite na 4 maanden wachtens toegelaten en nadat hij de Medische Raad overtuigd had, dat zijn diploma hem het recht gaf in Holland te praktiseeren.
‘Sindsdien - schrijft van Niekerk - 1911, waren wij allen, die in Holland afstudeerden gedwongen ons hier in Transvaal te vestigen, doordat de Kaap en Vrijstaat nog steeds weigeren ons toe te laten.’