Neerlandia. Jaargang 20

[p. 230]

Beknopt verslag der Hoofdbestuursvergadering van 11 October 1916.

Aanwezig de heer Dr. H.J. Kiewiet de Jonge, voorzitter; mej. E. Baelde, onder-voorzitster; Ch.R. Bakhuizen van den Brink, P.J. de Kanter, J.S.C. Kasteleijn, Dr. W. van Lingen, Th.G.G. Valette, Jhr. Mr. J.L.W.C. von Weiler en N.J. Roelfsema, secretaris-penningmeester.

(De heer Kasteleijn moest tot zijn leedwezen spoedig na opening der vergadering weer vertrekken).

Afwezig met kennisgeving: de heeren Prof. Dr. J. Boeke, Jhr. Mr. G.A.H. Michiels van Kessenich, Mr. Dr. C.F. Schoch, Kapt. J.A. Snijders Jr. en de Vlaamsche leden.

De voorzitter opent de bijeenkomst met een woord van welkom aan de heeren Kasteleijn en Van Lingen, die als afgevaardigden der Groep Nederl. Indië voor het eerst een vergadering van het Hoofdbestuur bijwonen. Den heer De Kanter wenscht spr. geluk met zijn benoeming tot lid van de Tweede Kamer, als hoedanig hij gelijk vroeger de belangen van het Verbond waar mogelijk zeker zal voorstaan.

Punt I. Notulen der vergadering van 29 April.

Deze worden met een kleine aanvulling goedgekeurd.

Punt II. Mededeelingen en ingekomen stukken:

1. Tijdelijke beperking van den omvang van Neerlandia als bezuinigingsmaatregel.

Na toelichting door den algem. secretaris-penningmeester, die de maatregel noodzakelijk acht met het oog op de hooge papterprijzen, wordt besloten als proef den omvang voorloopig eenigszins te beperken.

2. Jaarverslag van den heer Jhr. Von Bose betreffende de propagnda.

De secr.-penningm. deelt er een en ander uit mede. Het Dagel. Bestuur, hulde brengende aan de wijze waarop Jhr. Von Bose zijne dikwijls zoo moeilijke taak vervult, acht het ook om de bereikte resultaten gewenscht, met deze propaganda door te gaan.

De vergadering sluit zich bij de hulde en het voorstel aan.

3. Steun voor de verzorging van Nederl. kinderen in het buitenland.

De voorzitter deelt mede, dat de heer Van Heusden, voorzitter der Afdeeling Berlijn, na overleg met hem, de vorige maand te Amsterdam een Comité heeft gesticht voor de verzorging van Nederlandsche kinderen uit het buitenland, en daarvoor de medewerking heeft ingeroepen van het Algem. Nederl. Verbond. De zaak is nu in gang, voornamelijk door medewerking van het Dagel. Bestuur der Afdeeling Amsterdam.

Besloten wordt, dat het Dagel. Bestuur verder met het Comité in overleg zal treden over de beste wijze van samenwerking en dat f 250.- uit de kas van 't A.N.V. beschikbaar zal worden gesteld.

Punt III. België.

Algemeene bespreking; mededeelingen.

De voorzitter zegt, dat dit punt algemeen geformuleerd is, omdat er zoo velerlei zaken betreffende de Groep België besproken kunnen worden en het onbekend was of de Groep ditmaal hier zou vertegenwoordigd zijn. Nu dit niet het geval is, wenscht spr. de voornaamste punten slechts aan te stippen.

Als zoodanig weidde hij uit over de Gentsche Hoogeschool en Volksopbeuring, in verband ook met ingekomen brieven van leden. Verder over hetgeen het gedaan heeft voor boekenzendingen naar de Vlaamsche soldaten. Spr. leest een schrijven voor van Dr. Van Everdingen op de hem daartoe gedane vraag:

‘Voor de Vlamingen aan het front zijn boeken gezonden aan: Het Comité Belge te 's-Gravenhage 2 groote kisten op 7 Mei 1915; Camp du Ruchard, Indre et Loire, 1 groot pakket op 19 Juni 1915; Het Belgisch Gezantschap in Den Haag, 3 groote kisten op 9 Juli 1915; ‘Het Boek van den Belgischen soldaat' te 's-Gravenhage, 2 groote kisten op 7 Juli 1916; St. Omer. Dr. J. Vermeersch, Hopital de Malaississe; Veurne, Mr. Tobback, telegraafbediende; Ardres lez Calais, Belg. Genie-Depot. De 3 laatste adressen zijn voornamelijk voorzien van couranten en tijdschriften.
Bovendien wordt er nog iedere week een groot pakket tijdschriften en couranten gezonden aan Dr. Paul de Keyser te Harderwijk, die voor doorzending zorgt naar de Vlamingen aan het front.’

Naast het A.N.V. werken nog andere Commissies voor 't zelfde doel, maar 't A.N.V. zit in dezen zeker niet stil.

Ook blijkt herhaaldelijk uit velerlei aanvragen om hulp en raad, meerendeels van vertrouwelijken aard, dat menigeen met zijn nooden tot het A.N.V. komt. dat men ons als middenpunt beschouwt.

Punt IV. Nederl.-Indië.

1. Jaarverslag der Groep over 1915. (In Neerlandia verschenen).

Dit punt geeft geen aanleiding tot gedachtenwisseling.

2. Rapport in zake de bezoldiging der ambtenaren en in diensttreding van buitenlanders (zie Neerlandia, Oct.-nr.).

De vergadering spreekt haar groote waardeering uit voor het belangrijk rapport. Een woord van dank wordt daarbij gebracht voor hetgeen de heer Bosboom ook nog na zijn aftreden als Hoofdbestuurslid, in dezen heeft gedaan.

Een der afgevaardigden voor Groep Indië brengt een en ander in het midden betreffende reclame voor Indië, waarover reeds een paar malen in Neerlandia is geschreven. Noodzakelijk is ze, want zelfs onder ontwikkelde menschen heerscht een groote onkunde over onze koloniën en ook geen belangstelling, waarvoor tot bewijs kan dienen de herhaaldelijke onvoltalligheid der Kamer, vele jaren, als de Indische begrooting aan de orde kwam.

Erkend wordt de werkzaamheid van Vereenigingen als ‘Oost en West’, het Ind. Genootschap, Moederland en Koloniën, Kolomaal Instituut, Onderwijzers-Genootschappen, de pas gestichte Volksuniversiteit, het A.N.V.e.a., maar meestal worden in de specifiek Indische vereenigingen alleen de overtuigden bereikt, zij die Indie goed kennen, niet de onkundigen in hoogere en lagere standen.

Vele jonge Nederlanders van beiderlei kunne willen uit onbekendheid niet naar Indië, waar mooie betrekkingen voor hen te over zijn, en nu door vreemoelingen worden ingenomen.

Een ander merkt op, dat 't vanzelf spreekt, dat oud-Indiërs 't meest voelen voor Indië en er onderling belangstelling voor toonen en aankweeken, maar de mindere standen, die er geen belang bij hebben, kan men hun gebrek aan belangstelling niet kwalijk nemen.

[p. 231]

Een derde geeft als zijn ervaring, dat zelfs zij, die voor den Indischen dienst zich aanmelden, zeer weinig op school over Indië blijken te hebben geleerd en slecht op de hoogte zijn van de toestanden aldaar. Maar met de aanvragen ult Indië om personeel uit Nederland voor tal van dienstzaken wordt ook het aanbod grooter, de toestand gaat vooruit ook in het aantal, dat zich aanmeldt. De belangstelling en durf nemen toe.

Ook wordt nog in overweging gegeven het Rijks schooltoezicht en de plaatselijke besturen aan te schrijven, dat in de aardrijkskundelessen de koloniën niet mogen worden verwaarloosd.

Besloten wordt, dat de Indische afgevaardigden deze zaak in onderzoek zullen nemen en zoo mogelijk met bepaalde voorstellen zullen komen.

Punt V. Suriname.

Uit de mededeelingen van het Dagel. Bestuur blijkt, dat het altijd nog niet is gelukt deze Groep opnieuw te organiseeren, waartoe verschillende ongunstige omstandigheden hebben bijgedragen. In verband met de bestuurswisseling in deze kolonie, worden thans nieuwe pogingen aangewend.

Punt VI. Nederl. Antillen.

Omrent de stichting eener boekerij en leeszaal op Curaçao zijn brieven ingekomen van den Gouverneur en van het Koninklijk Aardrijkskundig Instituut.

Het laatste wil den grondslag leggen door schenking der duplicaten van het Instituut, de Boeken-Commissie van 't A.N.V. zou kunnen aanvullen.

Besloten wordt eerst onderzoek te doen naar de beschikbare boeken.

Punt VII. Zuid-Afrika.

1. Afdeeling Kaapstad. Aanvraag om geldelijken steun.

In beginsel is het Dagel. Bestuur voor inwilliging, daar de Afdeeling een der werkzaamste is in Zuid-Afrika.

Besloten wordt nadere motiveering te vragen.

2. Brief van den voorzitter dier Afdeeling, in zake een leeskamer te Kaapstad.

Gewezen wordt op het belang der instandhouding van zulk een kamer, die ook te Johannesburg, Pretoria en Bloemfontein zoo goed werken. Ook de Zuid-Afr. Vereeniging stelt belang in deze zaak en heeft nader inlichting aan de Afdeeling gevraagd. Deze zal worden afgewacht en daarna steun overwogen.

3. Aanvraag om steun voor de propaganda van het Nederl. lied in Zuid-Afrika.

De Zuid-Afr. Vereeniging wil een rondreis door een bekende zangeres laten ondernemen, als het A.N.V. f 500.- bijdraagt.

Na een uitvoerige gedachtenwisseling, waarin de meeningen over het nut van een dergelijke propaganda in dezen tijd en ook in verband met den stand der kas zeer verdeeld blijken, wordt met 5 tegen 3 stemmen besloten f 300.- voor het doel beschikbaar te stellen.

Punt VIII. Zelfstandige Afdeelingen.

Chicago. Verzoek om oprichting eener derde Afdeeling Chicago; ontradend advies der Afd. Chicago.

De vergadering acht het moeilijk in dezen te beslissen, maar zou het ongeraden achten den raad der Afdeeling Chicago in den wind te slaan.

Besloten wordt te antwoorden, dat een oordeel in dezen voor het Hoofdbestuur zeer moeilijk is en daarom in overweging wordt gegeven ter plaatse zelf door onderling overleg een oplossing te vinden.

Punt IX. Vertegenwoordigers.

Kansas City. Aftreding van den heer Heyneker als vertegenwoordiger. Benoeming van den heer H. Visscher, Consul. Goedgekeurd.

Sydney. Mededeeling, dat de vertegenwoordiger de heer Cordia, er een lezing met lichtbeelden heeft gehouden over Holland en zijn bevolking.

Shanghai. Aftreding van den heer Van Exter, benoeming van den heer Deknatel, oud-vertegenwoordiger.

Benoeming van den heer Van Exter te Chefoo.

Goedgekeurd.