Een boek over Java.
Java Past and Present is de naam van een boek, dat bij Heinemann te Londen is uitgekomen en bezorgd is door de Nederlandsche weduwe van den Engelschman Donald Maclaine Campbell, in wiens papieren na zijn dood in 1913 het handschrift gevonden werd.
Als ambtenaar van het Britsche Consulaat heeft hij 23 jaar op Java doorgebracht. Zijn oordeel valt voor de Nederlanders zeer gunstig uit.
Ziehier één van zijn uitspraken:
‘Ik wensch nog bij één ding stil te staan en dat is, dat na mijn lange loopbaan in het kosmopolitische Oosten, waarvan ik mij gelukkig acht het grootste gedeelte in Nederlandsch Oost-Indië doorgebracht te hebben, er geen vreemde natie ter wereld bestaat (voor mij is zij geen vreemde meer), voor wie ik een hoogeren eerbied gevoel, een grootere en diepere bewondering en waardeering dan voor de Hollanders.
Ik ben bevoegd tot oordeelen, daar ik het voorrecht had, en ik ben daar trotsch op, van omgang met kooplieden, burgers, officieren van land- en zeemacht en landsdienaren, van Zijne Excellentie den Gouverneur-Generaal tot de lageren in rang.
Het spreekt van zelf, dat de Hollanders hun eigenaardigheden hebben, zooals wij de onze, maar in eervol optreden hebben zij, wanneer men bedenkt, dat zij steeds zeker en daarvoor zoo noodig ook langzaam willen gaan, van geen enkele natie iets te leeren, integendeel, zij kunnen hierin waarschijnlijk meer dan één andere tot voorbeeld strekken. Zij zijn een volk van zeer hoog staande eerlijkheid (a people of very high integrity).’