Neerlandia. Jaargang 19

Oost-Indië.

Nederlandsche avond der Afdeeling Buitenzorg.

In September heeft deze Afdeeling, teneinde het plaatselijk werk in ruimer kring bekend te maken, een Nederlandschen avond gegeven, die heeft bewezen dat haar bestuur een juist inzicht heeft in het streven van het A.N.V. en dit weet dienstbaar te maken aan de eischen die Nederlandsch-Indië stelt.

De inrichters van dezen feestavond, welke met de tegenwoordigheid van Z.Exc. den Gouverneur-Generaal werd vereerd, hadden een rijk programma samengesteld, dat geopend werd met het Wilhelmus en het Verbondslied en aangename afwisseling bood van muziek, zang en voordracht.

Mevr. Kooy-Van Zeggelen zei verzen van Adema van Scheltema, een zestal dames zong onder leiding van Dr. De Blieck ‘De Jaargetijden’ van Richard Hol, de heeren I. van Zanten, J.M. van Walsem en J.F. Vos speelden een paar trio's.

Na de rust werd onder meer een reeks lichtbeelden ‘Mooi Nederland’ vertoond, waarbij de voorzitter der Afdeeling, de heer H.A. Kooy een gezellig ‘praatje’ hield en tot slot werd een boerendans ten beste gegeven, gevolgd door een toespraak van Thomasvaêr en Pieternel, die zich aldus voorstelden:

Excellentie, Dames, Heeren,

'k Wed, U kent ons beiden wel;

Wij zijn 't ouderwetsche paertje:

Thomaesvaêr en Pieternel.

Zeer vereerd gevoelen wij ons

Op dit Nederlandsch festijn,

Met den hoogste in den lande

In dezelfde zaal te zijn.

Ze babbelden in hun gezelligen trant over de ‘mallepraet’ die in Holland dikwijls over Indië verkocht wordt, over het ‘korps van vrije krijgers’ te Buitenzorg opgericht, over de ‘rechte man’ Minister Pleyte, over de slechte Indische wegen en kranten, over 's Lands plantentuin, enz. En zij besloten met een samenvatting van het doel van het A.N.V.:

Nederland heeft stamverwanten

In het arme Vlaamsche land,

Neêrland's tale wordt gesproken

Aan het Afrikaansche strand.

Neêrland's vlag waait op de kusten

Van dit schoone Insulind',

Neêrland's woord wordt onderwezen

Op de school aan het Inlandsch kind.

Nederland mag nietig lijken

Maar zijn horizont is wijd!

Daarom Neêrland houd U krachtig

Door den vrede, voor den strijd.

Want alleen door één te wezen

Een in taal, in geest, in daad

Schaart ge U naast andere volken,

Zijt gij tot iets groots in staat.

In het begin van dezen welgeslaagden avond had de heer Kooy een openingswoord gesproken, waaruit met instemming het volgende wordt vermeld:

‘Een Groot Nederland heeft de dichter Hullebroeck bezongen; in een deel van dat Groot Nederland roep ik U een hartelijk weikom toe, waar gij aan een zelfden drang gehoor gevend U vereenigd hebt een jaar van groote beteekenis in stilte te herdenken.

Wij wenschen geen feest te vieren, wij wenschen niet te jubelen, wij wenschen alleen met dankbaarheid te gedenken, dat we nog in Nederland zijn, dat onze driekleur nog vrij en ongeschonden kan uitwaaien.

Het zijn bange dagen die achter ons liggen, dagen van angstig vragen, dagen van pijnlijke berusting. Maar krachtig zijn de oude volkseigenschappen opgeleefd, flink en kordaat hebben onze leiders weten te handelen en zelfbewust houdt onze Vorstinne het roer nog in handen.

Eendrachtig is weer eens gehandeld, het nationale zelfheidsgevoel heeft een grootere aansluiting veroorzaakt en ver over de grenzen van ras en stam is de roep vernomen, ja het vaste voornemen uitgesproken

[p. 271]

met Nederland één te blijven. Dat waren geen klanken, dat was meer. Zoo belooft de droom van een Groot Nederland werkelijkheid te worden, nu hier in het Oosten zelf een gevoel van saamgehoorigheid is ontwaakt.

Maar ook in ons eigen land heeft de ingedommelde Leeuw zich kalm en waardig opgericht, vast besloten elken aanslag op land en haardstee te weren. In den aanvang van den grooten oorlog verscheen een geschriftje: Nederland, wees U zelf.

Goddank is Nederland zich zelf gebleven en mogen we hopen, dat het zich zelf blijft. Wij vormen eene te eigenaardige bevolkingsgroep met eene zoodanige geschiedkundige ontwikkeling, dat we iets afzonderlijks moeten zijn. Dat zit in het volkskarakter, dat zit in de litteratuur, dat zit in de kunst.

De oude en nog voortdurende strijd met de elementen hebben ons zoo gemaakt en in de uren van 't gevaar is gelukkig die deugd weer naar voren gekomen en zijn we, hoe klein ook, juist door ons zelf te zijn, gebleven, wie we zijn en mogen we daar trots op gaan.’

‘De taal is het volk, ja, zeker - maar hier wordt onze taal de draagster van het beschavingswerk. Hier wordt onze taal het voertuig van het intellect en zoo is er voor het A.N.V. nog werk te over.

Buiten de scholen werken de volksleesgezelschappen, werkt onze openbare boekerij, werken onze leergangen voor de Nederlandsche taal.

Ruim hebt ge gegeven voor Belgische dakloozen en Curaçaosche armen, voor behoeftige soldatengezinnen en Roode Kruis-ambulances. Gedenk dezen avond het stille werk van ons Verbond, biedt de behulpzame hand aan wat in eigen kring nog moet worden verricht en draag daarmede een steentje bij tot den groei van ons aller ideaal - een Grooter Nederland.’

In een brief aan de Redactie schreef de voorzitter der Afdeeling o.m.:

‘Of de avond geslaagd is?
Laat ik U mededeelen, dat Z.Exc. zeer tevreden was en dit niet ondubbelzinnig heeft laten blijken. Door lieve dameshanden zijn programma's en tekstboekjes verkocht, om een ieder in de gelegenheid te stellen wat te offeren en later zijn er nog enkele giften nagekomen, die ons alle reden tot tevredenheid mogen geven.
Met de leergangen gaat het goed, dank zij de bijzonder groote toewijding van ons bestuurslid, den heer P.J. Gerke.’

Dat de Afdeeling Buitenzorg haar taak begrijpt, blijkt uit de mededeeling op het programma, dat zij:

1^o.	beheert een openbare Nederlandsche boekerij;
2^o.	bestuurt het volksleesgezelschap;
3^o.	een cursus heeft in de Nederlandsche taal en tot opleiding voor het kleinambtenaarsexamen voor jongelieden van elken landaard;
4^o.	op 1 Sept. j.l. dergelijke leergangen te Soekaboemi opende;
5^o.	deel neemt in het bestuur over het Buitenzorgsche Studiefonds;
6^o.	het initiatief nam tot de oprichting der Vereeniging voor nationale feesten;
7^o.	begonnen is met de inrichting van eene Nederlandsch-Indische Lichtbeeldenvereeniging;
8^o.	lezingen en voordrachten doet houden over onderwerpen van algemeen belang.