Neerlandia. Jaargang 19

De Nederlanders in Canada.

De directeur van het Informatiebureau van de Vereeniging ‘Landverhuizing’ te 's-Gravenhage, de heer J. Maurer, is van zijn studiereis naar Canada en de Vereenigde Staten teruggekeerd en heeft een schriftelijk verslag van zijn bevindingen bij het bestuur der Vereeniging ingeleverd.

Aan hetgeen het Rapport bevat omtrent den algemeenen toestand der Hollanders in Canada, onfleenen wij het volgende:

Wederom bleek, dat de toestanden in Canada, ook door de buitengewone omstandigheden, zoo zeer ge-

[p. 257]

drukt zijn, dat, zoolang die toestand voortduurt, landverhuizing naar daar beslist af te raden is, behalve voor hen, die in 't bezit van voldoende kapitaal en voldoende landbouwkennis, zich een zelfstandige landbouwonderneming willen aanschaffen.

Afgezien van de tijdelijke toestanden is aan den directeur, die vergezeld was van den Rijkslandbouwleeraar J. Elema, in algemeenen zin de toestand onzer landgenooten, die naar Canada geëmigreerd zijn, niet meegevallen.

Canada is zeer zeker een land, waar in normale omstandigheden voor bepaalde personen een goede toekomst is.

Er zijn Nederlanders wien het daar goed gegaan is, en die den Nederlandschen naam eer aandoen.

Zoo wonen in de voorsteden van Winnipeg: Kildonan en Elmwoud, tuinbouwers van Nederlandsche afkomst, die door hun producten algemeen bekend zijn door geheel Canada, en die daar een ruim bestaan hebben. Maar Canada is een land in wording en de toestanden zijn daar, waar men zich naar boven moet werken, dikwijls zoo primitief, dat onze landslieden daarop niet voorbereid, menigmaal voor groote teleurstellingen komen te staan, waardoor velen van hen zoo ontmoedigen, dat zij bij de pakken gaan neerzitten, en mislukken. Honderden, die naar Canada zijn gegaan met het doel zich op den landbouw te gaan toeleggen, hebben ter nauwernood het land gezien. Na zeer korte kennismaking met het platteland zijn zij de scharen losse werklieden (‘unskilled labourers’) in de groote steden gaan vermeerderen, en hoewel hun leven economisch beter is dan dat van den Nederlandschen lossen werkman door hoogere loonen en meer persoonlijke vrijheid, terwijl bovendien gemis van standenverschil hun leven veraangenaamt, zoodat zij in goede tijden aan terugkeer naar het vaderland veelal niet denken, is van het bereiken van het doel geen sprake meer. Er wonen meer Nederlanders in de groote steden dan op het platteland, en volgens mededeeling van den commissioner of immigration te Winnipeg is er geen volk, waarvan zooveel immigranten weer wegtrekken als het Nederlandsche.

Toch behoefde dit geenszins zoo te zijn. Indien alleen naar Canada gaan zij, die daarvoor geschikt zijn en indien zij weten wat hun te wachten staat, weten ten koste waarvan het mogelijk is om in Canada ‘zijn positie te verbeteren’, moeten de teleurstellingen minder zijn. Het Rapport bevat vele mededeelingen en feiten hieromtrent, waarover belanghebbenden mondelinge inlichtingen kunnen verkrijgen aan het Bureau der Vereeniging.

Het kostte vrij wat moeite om gewaar te worden, waar alzoo Nederlanders wonen, daar emigratie naar Canada tot nu toe ongeorganiseerd is gegaan en beheerscht werd door allerlei toevalligheden.

In bijna alle groote steden zijn er een niet onaanzienlijk aantal, in Winnipeg 1600, Calgary 400, Edmonton 300, Montreal en Torento. Verder in de volgende kleinere plaatsen: in de provincie Saskatchewan te Saskatoon, North Batleford, Regina, Moose Jaw, Swift Current, Morse, Cupar, Punnichy, Vonda, Edam, Sedgewick, Langhead en Birch Hills; in de provincie Manitoba te Portage la Prairie, Marden, Argyle, Holland en Rosebank; in de provincie Alberta te Strathmore, Granum, Manarch, Carlstad, Neerlandia, Medicine Hat, Burdett, Mac Leod, Stettler, Lethbridge, benevens een gering aantal in de provincie Nova Scotia en velen verspreid over het geheele gebied.

In Manarch en Carlstad heeft de Gereformeerde Kerk in Amerika een kleine gemeente, doch geen predikant, terwijl de Chr. Gereformeerde Kerk in Amerika een gemeente heeft in Edmonton en Winnipeg met een predikant te Edmonton, die ook nu en dan kleinere plaatsen in Alberta en British Columbia bezoekt en als dan daar preekt.

In Winnipeg bestaat een Nederlandsche Vereeniging: Het Koningin Wilhelminafonds, en in Calgary is door Nederlanders de Club Holland opgericht; in Edmonton concentreert zich het gemeenschapsleven om de kerk en haar predikant, ds. Jongbloed.

Vereenigingen, die den directeur willen uitnoodigen om in het komend winterseizoen een lezing over zijn reis en den arbeid van zijn Bureau te houden; kunnen dit schriftelijk doen aan het Informatiebureau der Vereeniging ‘Landverhuizing’, Lange Houtstraat 36, Den Haag.