Neerlandia. Jaargang 19

Commissie tot bevordering van het gebruik van zuiver Nederlandsch.

Weest Nederlanders, ook in Uw taal!

De Commissie strijdt niet tegen het gebruik van vreemde woorden en uitdrukkingen, die niet of moeilijk vertaald kunnen worden;

strijdt niet tegen het juist en verplichte gebruik van vreemde talen;

maar

wekt elken Nederlander op tot het gebruik van Nederlandsche woorden en uitdrukkingen, die in den regel even goed zijn als de vreemde, waaraan men uit achteloosheid of gemakzucht is gewoon geraakt;

wekt elken Nederlander op, om in brieven, aankondigingen, rekeningen, winkelopschriften enz. de voorkeur te geven aan het Nederlandsch.

Prof. Dr. J. Verdam, Leiden, voorzitter.

Marc. Emants, 's-Gravenhage, onder-voorz.

W.F. Gerdes Oosterbeek, 's-Gravenhage, secretaris.

Mej. Dr. C.C. van de Graft, Utrecht.

Dr. M.A. van Weel, 's-Gravenhage.

Brievenbus.

De Commissie ontvangt gaarne mededeelingen omtrent het misbruik van vreemde woorden en uitdrukkingen aan het adres: 2de Schuytstraat 247, 's-Gravenhage.

Die mededeelingen zende men dus niet naar het Hoofdkantoor te Dordrecht. Inzenders wordt beleefd verzocht naam en woonplaats te vermelden.

* _* *

Het is een verblijdend verschijnsel, dat de Nederlandsche pers zich meer en meer gaat toeleggen op betere verzorging van de taal niet alleen, maar ook meer dan eens de gelegenheid te baat neemt, om de aandacht te vestigen op het bespottelijke van het onnoodig en verkeerd gebruik van vreemde woorden.

Ziehier weder eenige staaltjes, overgedrukt uit de Avondpost en de Haagsche Post:

* In Nederland Nederlandsch.

Een lezer schrijft ons:

Naar aanleiding van uw opstel ‘In Nederland Nederlandsch’, nog het volgende:

Mijn nichtje, van echt Nederlandsche afkomst, die voor een paar weken in Duitschland is, schrijft me op mijn jaardag per briefkaart: ‘Many happy returns.’ Mijn nichtje is pl. m. 40 jaar oud.

Het middagmaal met eenige kennissen gebruikende in een Haagsch restaurant, kregen we daar o.a. Barbue dépecé. Met ons allen konden we die Barbue niet thuis brengen. Dat het iets te maken had met ‘Blauwbaard’ uit het sprookje, werd onwaarschijnlijk verklaard.

Tot gelukkig eindelijk de ‘Ober’ kwam met den schotel, waar de ‘barbue’ op moest liggen.

‘Ober, wat is dat, “barbue”?’

‘Visch!’ zei deze en verdween.

Nu, dat zagen we nu ook. We vonden dien Ober een leukert en aten visch; maar uit wraak, M. de R. lever ik de vertaling niet hierbij. Als men het weten wil, zal men net zoo goed a's wij, er 'n woordenboek bij moeten halen of tevreden zijn met 't antwoord van den ‘Ober’.

Ik zie tot mijn genoegen tusschen uwe advertenties, dat ik in 't Haagje kan krijgen: een pension, met tram, boschjes, prix. mod., bad en tuin en dan uit de tram zag ik in de Elandstraat een coifferie en al komt dat woord in mijn woordenboek niet voor, geloof ik toch wèl, dat ik daar iets aan mijn coiffure kan laten doen.

(Avondpost).

P.M.W. vraagt, of hij onze hulp eens mag inroepen in een specifiek-Haagsche aangelegenheid? ‘Langen tijd aaneen zag ik in een Haagsch blad een advertentie, die het adres gaf van een restaurant: coin Kneuterdijk. Telkens als ik dat las, genoot ik van de alliteratie en zei nog eens zachties voor me zelf na: coin Kneuterdijk. Maar nu lees ik in den laatsten tijd in hetzelfde blad een annonce van een andere zaak - pardon, van een ander maison - die gevestigd is: Korte Voorhout angle Smidsplein. Dat heef! me nu heelemaal in de war gebracht. Wat moet het zijn: angle Smidsplein of coin Smidsplein? Hoe zegt men in Den Haag?’ - Het moet natuurlijk coin zijn; doch in Den Haag spreekt men gewoonlijk van ‘hoek’. De ‘Fransche’ advertenties in onze bladen

[p. 238]

en de dito menu's in onze restaurants dragen echter heel wat bij tot de vroolijkheid der residentie stad.

(Haagsche Post).

* _* *

Goede voorbeelden.

Utrecht, 6 Sept. 1915.

Waarde Redactie,

In den geest van 't Alg. Ned. Verbond werden door den heer J.A.L. Burgerhout alhier op zijn nieuwe zaak, op een mooi punt van Utrecht, de oude opschriften ‘Lunch-room’, ‘Cuisinier’ enz. veranderd. Thans leest men Ververschingslokaal, Kok en Banketbakker. Ter navolging door H.H. Banketbakkers en anderen meld ik U dit en verzoek ik U daarvan ook melding te maken in Neerlandia.

De heer B. verklaarde zich ook bereid als lid 't Verbond te steunen.

Hoogachtend,

JAC. POST, oud-propagandist A.N.V.

* _* *

Een Engelsche zaak te 's-Gravenhage maakt zich bekend als hoedenmakerij.

In vele van onze tijdschriften treffen wij aankondigingen van Duitsche badplaatsen in het Nederlandsch aan.

* _* *

Daartegenover maakt een droevig figuur het herhaalde gebruik van Ansichten of, zooals wij in eenvoudig Veluwsch dorpje op een geschilderd bordje lazen, Ancichten, voor prentkaarten.

* _* *

Evenzoo:

tailleur pour dames et ho m es, zooals een Utrechtsch kleermaker zich in een Zeister blaadje aankondigt;

dutch dolls shop = een Haagsche winkel in echt Nederlandsche poppen in Nederlandsche kleederdrachten.

* _* *

Stijlbloempjes.

Uit een boekaankondiging van een Nederlandschen uitgevèr:

Iederen solieden boekhandelaar neemt bestellingen op bovenstaand werk aan, of wordt na ontvangst van postwissel franco toegezonden door den uitgever.

* _* *

Gelezen op een bord in een Haagschen vischwinkel:

De aangestreepte prijzen zijn beslist laag en kan dus iedereen koopen.

De ambtelijke stijl is soms al niet veel beter; wat denkt men b.v. van het volgende:

Een geschenk van de Koningin-Moeder.

Het heeft H.M. de Koningin-Moeder behaagd, aan de gemeente ten geschenke aan te bieden een bank, die het in de bedoeling van Hare Majesteit zoude liggen, ten behoeve van het publiek te doen plaatsen rondom één der boomen van het Lange Voorhout ter hoogte van Hoogstderzelver paleis.

B. en W. overtuigd, dat de Raad met hun college op hoogen prijs zal stellen dit vernieuwd bewijs van de belangstelling van...........

* _* *

Zonderlinge opvatting van ‘Holland eerst’!

‘Holland eerst’. Verlangt van uwen winkelier superior ‘Patria’ Biscuits. Brusselsche Kermis; Marie; Royal Dessert; Petit Beurre; Fancy Short Bread etc. Hygiënisch verpakt......

Wij zouden boven deze aankondiging willen zetten: Hollandsch lest.

* _* *

Onze effectenhandelaren springen ook soms raar met de taal om; dit blijkt b.v. uit deze aankondiging in het Alg. Handelsblad:

3% Duitschland zijn reeds de geheele week 57¾% biedend geweest.

* _* *

The Panther blijkt niet de eenige lucifersfabriek in ons land te zijn, waarvan de eigenaar zich schaamt voor zijn Nederlanderschap. In de Tandsticksfabriks Ultrajectina (lees: Lucifersfabriek ‘Utrecht’) heeft hij een waardig (?) medestander.