Neerlandia. Jaargang 19
(1915)– [tijdschrift] Neerlandia–
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermdCommissie tot bevordering van het gebruik van zuiver Nederlandsch.Weest Nederlanders, ook in Uw taal!
De Commissie strijdt niet tegen het gebruik van vreemde woorden en uitdrukkingen, die niet of moeilijk vertaald kunnen worden;
strijdt niet tegen het juist en verplichte gebruik van vreemde talen;
maar
wekt elken Nederlander op tot het gebruik van Nederlandsche woorden en uitdrukkingen, die in den regel even goed zijn als de vreemde, waaraan men uit achteloosheid of gemakzucht is gewoon geraakt;
wekt elken Nederlander op, om in brieven, aankondigingen, rekeningen, winkelopschriften enz. de voorkeur te geven aan het Nederlandsch.
| ||||||
Brievenbus.De Commissie ontvangt gaarne mededeelingen omtrent het misbruik van vreemde woorden en uitdrukkingen aan het adres: 2e Schuytstraat 247, 's-Gravenhage. Die mededeelingen zende men dus niet naar het Hoofdkantoor te Dordrecht. Inzenders wordt beleefd verzocht naam en woonplaats te vermelden.
* * * | ||||||
Erkenning van de kracht van het Algem. Nederl. Verbond.Van den toren der Sint-Jacobskerk te 's-Gravenhage beierde het klokkenspel onlangs ons Verbondslied.
* * * | ||||||
Zóó moet het, maar 't kan nog beter!De Minister van Oorlog draagt den Commandant van het veldleger op de Nederlandsche nijverheid de voorkeur te geven boven de buitenlandsche, als ze daarvan op zijn minst 7% in prijs verschilt.
* * * | ||||||
Uit een leerboek voor de Nederlandsche jeugd:Ingekleede vraagstukken. Wat zijn dat? * * *
Een Franschman vraagt ons naar aanleiding van een advertentie, luidende o.m. appartements avec table, of de Nederlanders ook kamers zonder tafel huren? Kan het ook gekker?
* * * | ||||||
Springconcours.Van meer dan één zijde vestigt men er onze aandacht op, dat de schrijver van het stukje, opgenomen op blz. 10 van het Jan.-nr., verkeerd was ingelicht, aangezien springconcours niet is een voorjaarswedstrijd, maar een springwedstrijd. Het zou aanbeveling verdienen, die goede Nederlandsche benaming te bezigen.
* * * | ||||||
Door!We willen in dit stukje iets zeggen over het noodeloos gebruik van door. Als voorbeeld het volgende uit een redactioneel naschrift in een vereenigingsorgaan: ‘Met belangstelling werd door mij van den inhoud van bovenstaanden brief, mij door onzen Redacteur toegezonden, kennis genomen. Niettegenstaande door ons meermalen bij de Besturen der Vereenigingen is aangedrongen, om tot den Bond toe te treden, mogen wij haar nog niet onder onze leden tellen, wat door ons ten zeerste wordt betreurd.’ Waarom toch altijd die omslachtige lijdende vorm? Met belangstelling nam ik kennis is toch korter en krachtiger dan: met belangstelling werd door mij kennis genomen.
Wij plaatsen dit stukje met instemming. Het gebruik van den lijdenden, in plaats van den bedrijvenden vorm is niet alleen omslachtig, maar maakt den zin leelijk en dikwijls onduidelijk, in elk geval minder krachtig. In ambtelijke mededeelingen maakt men zich in den laatsten tijd aan dit misbruik zóó vaak schuldig, dat wij niet kunnen nalaten daarop de aandacht te vestigen. Wij doen, om dit te verduidelijken, slechts een paar grepen uit de vele uitknipsels, welke een belangstellend lid ons zond: In de Memorie van Antwoord van Burgemeester en Wethouders van Den Haag op het Algem. Verslag over de begrooting van 1915, leest men: Hoofden van scholen belasten zich dezer dagen zooveel mogelijk met het onderwijs eener klasse. Op | ||||||
[pagina 109]
| ||||||
het feit dat er zijn, die het nooit doen, is de aandacht van Burgem. en Weth. gevestigd.
Bij een natuurlijken zinbouw zou de laatste zin geluid hebben: ‘Op het feit dat er zijn, die het nooit doen, hebben Burgem. en Weth. hun aandacht gevestigd.’
Uit een rondschrijven van het Departement van Landbouw, enz.:
‘Ik heb de eer u mede te deelen, dat de vraag, op welke wijze gezorgd kan worden, dat voldoende voorraad suiker voor consumptie hier te lande aanwezig blijve, door mij nader onder de oogen is gezien. Daarbij werd tevens overwogen in hoever het mogelijk zou zijn om, met handhaving overigens van het uitvoerverbod voor suiker, aan suikerfabrikanten en raffinadeurs den uitvoer van dat gedeelte hunner productie, dat niet voor binnenlandsche behoeften benoodigd is, toe te staan. Te dezer zake werd door mij met belanghebbenden bij de suikernijverheid overleg gepleegd, welk overleg, zooals u reeds uit de dagbladen zal zijn gebleken, geleid heeft tot eene regeling, waardoor 40 pCt. van de productie der thans begonnen nieuwe suikercampagne voor binnenlandsch gebruik zal worden gereserveerd, terwijl het resteerende gedeelte zal mogen worden uitgevoerd. Na overleg met de door mij ingestelde commissie van advies inzake de suiker heb enz.’
Uit een ander rondschrijven van dat Departement:
Voorts wensch ik uwe aandacht te vragen voor eene, door mij vastgestelde verandering in de bepaling, betreffende de door de meelfabrikanten aan tusschenpersonen te geven korting. Tot nog toe moet aan tusschenpersonen, bij de aflevering van meel en bloem, op verzoek 25 cents per 100 K.G. korting worden gegeven. Het is mij echter bekend, dat verschillende meelfabrieken gewoon zijn te werken met agenten, die voor een aantal dagen zijn aangesteld en tegen provisie orders voor die meelfabrieken aannemen. Bij de thans voorgeschreven wijzen van korting, rijzen vaak geschillen over de vraag of aan die agenten een deel van de aan tusschenpersonen toegekende korting mag worden uitgekeerd. In overleg met de ‘Ned. Ver. van Meelfabrikanten’ is daarom door mij bepaald, dat door de meelfabrikanten aan alle tusschenpersonen eene korting moet worden gegeven van 25 cents per 100 K.G. enz.
Van den opperbevelhebber van land- en zeemacht:
Dagorder.
De opperbevelhebber van land- en zeemacht heeft de volgende order voor land- en zeemacht uitgevaardigd: Door mij wordt bepaald: I. dat enz. De inspecteur van den geneeskundigen dienst der landmacht is door mij gemachtigd gelijke gunsten te doen verleenen. | ||||||
Verzoeken om verlof.De opperbevelhebber van land- en zeemacht heeft de n.v. order uitgevaardigd: ‘In verband met het voortdurend toenemend aantal verzoeken om verlof, welke mij - in strijd met het te dien opzichte bepaalde in artikel 4 van den Inwendigen Dienst - rechtstreeks worden toegezonden, worden de autoriteiten der Landmacht, wien zulks aangaat, uitgenoodigd aan alle onder hen ressorteerende dienstplichtigen te doen bekend maken, dat dergelijke verzoeken door mij niet in behandeling zullen worden genomen.’ * * * | ||||||
Holland op z'n malst:Een Haagsche firma beveelde zich aan voor het leveren van ‘Paaschpolonaises’. ‘Poison d'Avril’. Is dat Aprilvergif soms als Aprilgrap bedoeld?
Pure English Tea for daily use in ½ kilo bussen expressly packed for Firma............, eveneens te 's-Gravenhage.
Friseur vor Herren und Damen. Manicure und Pedicure. Domburg, gegenüber das Kurhaus. Middelburg. Bad- en strandartikelen.
Dameshoeden. Speciaal huis voor particuliere modellen. Aesthetische vormen. Maart 1915. Mevrouw, Ons huis is wel voorzien van elegante modellen. Bij uw geëerd bezoek zal U blijken, Mevrouw, hoe buitengewoon onze modelhoeden uitmunten, door gracieuze vorming en intens fijne garneering. C'est tout de Paris, dat wij offreeren. De dame erkent aan het subtiele cachet der charmante vormen, het artistieke procédé van de parisienne-hand. De coquette chapeau, klein, vlug, flatteerend type, is à la mode-très gentil! Parijzer Modistes prepareeren grootere modellen, die waarschijnlijk beter in den smaak zullen vallen. Onze Chapellerie-Afdeeling is door twee Engelsche Wereldhuizen, rijkelijk van uper ten hats voorzien. Onder beleefde aanbeveling,
Uw Dw. Ds se.,
Deze firma staat blijkbaar aan den kant der Entente-mogendheden!
Gelezen op een ijswagen: Roomijs à la champagne. - Roomijs à la kersen.
E. van de Perre, onderpastoor te Antwerpen, schreef ons eenigen tijd geleden: Dat we in Holland steeds een stut en steun kunnen vinden voor de verbreiding der Nederl. taal in Vlaamsch-België, bewijst weer volgende brief, geschreven door de Fabriques de tourbe-litière, aan Monsieur le Président van de ‘Vereenigde Landbouw’, Pepinchem, Belgique. Dedemsvaart, Mai 1914. Nous remercions votre adresse estimée a un de nos correspondants. Parce-que nous sommes obligés par suite du développement continuel de nos affaires, de chercher un nouveau débit de notre produit tourbelitière et poussiere, nous prennons la liberté de recommander notro firme chez votre maison. Ainsi il nous sera agréable d'entendre que vous seriez disposé de prendre de nous; nous vous pouvons garantir une excellente qualité aux prix les plus réduits. Nous vous prions de nous faire connaïtre quelle quantité annuelle vous désireriez à acheter et à quel prix franco à votre gare, ainsi il nous sera très agréable à vous livrer un wagon à titre-d'essai. En attendant bientôt de vos nouvelles nous vous prions d'agréer nos salutations bien sincères.
De ‘langue douce’ wordt door zulk erbarmlijk samengehaspeld taaltje weinig eer aangedaan. Maar 't heeft toch den schijn van Fransch en dat is al heel wat in de oogen van menschen, die zich met den schijn moeten tevreden houden. Luitjes van over den Moerdijk, ge zoudt nu heusch eens moeten beginnen begrijpen, hoe dom ge U voor- | ||||||
[pagina 110]
| ||||||
doet door in uwe betrekkingen met Vlamingen onze gemeenschappelijke Nederlandsche taal te verstooten, hoe bespottelijk het is u in 't zweet te zetten om zoo'n onsamenhangend Fransch ding uit te kramen. Denk maar niet dat uwe zaken er beter om gaan, wel integendeel, want bij onze meeste Vlaamsche handelaars gaan de aanbevelingen van menschen, die zoo onredelijk handelen, algauw de scheurmand in. |
|