Naschrift der Redactie.
De noot waarop de heer Loosjes doelt, luidt in het vorige nummer op blz. 84, als volgt:
‘'s Lands wijs, 's lands eer. Wie aan slagzwaard en knuppel is verslaafd, vindt floret en degen waardelooze salonwapens; wie in kanongebulder zwelgt, vindt een gewoon pistoolschot kinderspel. Wij Noord-Nederlanders hebben in openbare zaken onzen eigen betoogtrant, aan België den zijne latende en niet benijdende.’
Leest de heer Loosjes daaruit nu werkelijk een bewering der Redactie, als zou hare ‘strijdwijze’ de instemming hebben van alle Noord-Nederlandsche leden zonder onderscheid? Maar stel eens dat zij geschreven had: ‘Wij Nederlanders gaan niet over één nacht ijs’, zou dat beduiden dat zonder uitzondering alle Nederlanders bedachtzaam zijn? Wie zou er aan denken?
De heer Loosjes kan dan ook gerust zijn: de Redactie van Neerlandia wist en weet zeer goed, dat lang niet alle belangstellende leden van het Verbond, voornamelijk onder de jongeren, blind ingenomen zijn met den toon waarop zij zich uit. Tegenover de geestige beeldspraak van het kinderpistooltje, heeft zij een andere geplaatst van floret en degen; het eerste is een salonwapen als men wil, voor behendigheid en gratie, maar de degen? O schimmen van Athos, Porthos, Aramis en d'Artagnan, oprijzende uit de heugenis der Drie Musketiers, kondt gij vechten of niet? Hadt gij een slagzwaard noodig om uw vijand vleugellam te slaan? En wat deedt gij het hoffelijk en als het kon met een schertsend woord! Wat mag de Redactie zelf blij zijn U in den strijd niet tegenover zich te hebben! En de heer Boas ook!
Waar het echter op aan komt: wat weet de uitvinder van het kinderpistooltje met zachtgekookte erwten er van, welke overwinningen het A.N.V. met zijn manier van vechten in Neerlandia, bereikt? Niets en nog eens niets! 't Zijn geen groote geluiden die het geeft, maar al vechtende dringt het vooruit. Wat weten de leden van het Verbond over het geheel van wat het doet? Weinig. En dat is zeer zeker allerminst omdat het hun noodeloos onthouden wordt, maar omdat bij ernstig, onverpoosd streven, de uitslag hier meestal niet anders kan zijn dan omgekeerd evenredig aan het gerucht. Wie achtereenvolgens eenige Hoofdbestuursvergaderingen bijwoont, die kan een oordeel krijgen over hetgeen gedaan en bereikt wordt en die zal leeren inzien dat ‘gevoelige klappen’ nooit overtuigen maar wel dikwijls wrok en tegenstand nalaten, en dat naar ouden trant bezadigdheid en fermheid elkaar niet buitensluiten. Aan Mr. Loosjes behoeft het Latijnsche spreekwoord niet te worden herinnerd.
Meer vrucht zou in dit opzicht kritiek brengen, indien bepaalde gevallen werden genoemd, waarin zoetsappigheid den toon van Neerlandia heeft bedorven. De gevallen die de Redactie zelf zich kan denken als daarvoor in aanmerking komende, vinden alle hun tegenwicht in geuite afkeuring over te ver gaan. Is niet de eenige open weg voor de Redactie, die van haar eigen, eerlijke overtuiging, vooral wanneer die door de overgroote meerderheid van het Hoofdbestuur met kennis van zaken, als de juiste wordt erkend?
Het is met Neerlandia niet gemakkelijk. Wie uit het Hoofdbestuur er altijd door gezet aan zouden moeten werken, zijn voor het Verbond overladen met anderen arbeid. Daarover wordt niet geklaagd, maar er mag wel eens worden herinnerd hoe steeds en steeds de betrekkingen en daarmede de werkzaamheden, zich uitbreiden en de arbeidskrachten dezelfde blijven. Neerlandia zou een vaste bezoldigde redactie moeten hebben, onder toezicht natuurlijk van het Hoofdbestuur; zoo iemand is broodnoodig, maar 't geld dat er voor zou moeten worden losgemaakt uit de begrooting, is ook broodnoodig voor de belangen waarvoor het thans is uitgetrokken. Wij moeten allen maar ons best doen om door voorgang en ledenwerving den invloed en de geldmiddelen van ons Verbond te versterken. Natuurlijk moeten we zoolang maar roeien met de riemen die we hebben, en voortleven in de blijde verwachting van de komst desgenen, die, wat ons maandschrift betreft, de heele wereld, en dan ook nog zijn vader, kan tevreden stellen. Erwten of niet, gekookt of ongekookt, kinderof andere pistooltjes, alles om het even: de tegenwoordige redactie zal doen zooals zij niet anders kan doen, en houdt zich voor krachtiger betoogen aanbevolen bij hare medeleden, mits de trant dan niet te ver valle buiten het raam van het Algemeen Nederlandsch Verbond.