Neerlandia. Jaargang 17
(1913)– [tijdschrift] Neerlandia–
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermdCommissie tot bevordering van het gebruik van zuiver Nederlandsch.Weest Nederlanders, ook in Uw taal!
De Commissie strijdt niet tegen het gebruik van vreemde woorden en uitdrukkingen, die niet of moeilijk vertaald kunnen worden;
strijdt niet tegen het juist en verplichte gebruik van vreemde talen;
maar
wekt elken Nederlander op tot het gebruik van Nederlandsche woorden en uitdrukkingen, die in den regel even goed zijn als de vreemde, waaraan men uit achteloosheid of gemakzucht is gewoon geraakt;
wekt elken Nederlander op, om in brieven, aankondigingen, rekeningen, winkelopschriften enz. de voorkeur te geven aan het Nederlandsch;
ook ontvangt zij gaarne mededeelingen omtrent het misbruik van vreemde woorden en uitdrukkingen.
Zetel der Commissie: 2e Schuytstraat 247, 's-Gravenhage. | |||||||||
Brievenbus.Mededeelingen voor onze Commissie zende men niet naar het Hoofdkantoor te Dordrecht, maar aan het Secretariaat; inzenders wordt beleefd verzocht naam en woonplaats te vermelden.
C.B. te R'dam. - De Nieuwe Courant trachtte indertijd dezelfde woorden ingang te doen vinden door ze herhaaldelijk te gebruiken; echter te vergeefs. | |||||||||
[pagina 296]
| |||||||||
L.P. te Arnhem. - Uw vertaling van Giro acht de Commissie niet duidelijk. H.A. te A'foort. - Wij geven U toe, dat het gebruik van vreemde woorden bij de Nederl. Spoorwegmaatschappijen ergerlijk is; weet U een middel om dit kwaad uit te roeien? Wij totnogtoe niet. G.G.Th. te 's-Gravenh. - Uw vertaling van correspondenten door berichtgevers en exemplaren door stuks, nemen wij gaarne over. Vergeet echter niet, dat alleen onze eigen Afdeeling onder onze oogen komt. D.K. te 's-Gravenh. - Hildebrandt zal wel een zetfout zijn.
Den inzenders van misbruiken van vreemde woorden in het koffiehuisbedrijf merken wij het volgende op: Indien mededeelingen aangaande verblijf, eetwaren, enz. eerst in het Nederlandsch en daarna in vreemde talen worden gegeven, de Commissie daarin haar streven terugvindt. Dwaas is het natuurlijk, wanneer uitsluitend vreemde talen, soms zelfs met grove fouten, worden gebezigd. Persoonlijke invlood van een lid kan daartegen vaak meer doen dan die van de Commissie.
Gaarne ondersteunen wij het onderstaande verzoek van den heer K.D. te R'dam. Nog enkele weken en vele Nederlanders zullen weer onnadenkend de dwaasheid begaan, kaartjes te verzenden of een advertentie te plaatsen als tolk van hun beste wenschen met afkortingen aan een vreemde taal ontleend. Laten wij trachten, dit, door onderstaande afkortingen te gebruiken, tegen te gaan en het Nederlandsch in eere herstellen.
De afkortingen beteekenen: m. = met, h. = hartelijk, w. = welgemeend, o. = oprecht, i. = innig, g. = gelukwensch, d. = dank, t. = tot, a. = afscheid, r. = rouwbeklag.
De Commissie voegt hieraan nog toe: g.d.u. = geheel de uwe, g.d.j. = geheel de jouwe, a.u.b. = als 't u belieft, a.j.b. = als 't je (jou) belieft.
Een belangstellend lid schrijft ons: ‘In de wagens van de Zwitsersche spoorwegen, die van Milaan over den Loetschberg naar Parijs rijden, staat op een lijst in de Duitsche, Fransche, Italiaansche en Nederlandsche taal een opgave, van wat de wagons bevatten.’
In den eetwagen van den sneltrein tusschen Groningen en Amsterdam is het met het Duitsch gedaan, dank zij de bemoeiingen der Vereeniging voor Vreemdelingenverkeer te Groningen. | |||||||||
Ter navolging.De volgende advertenties drukken wij uit het Vaderland af. ‘Groote Magazijnen van Nieuwigheden A L'Innovation, Nieuwstraat, Brussel. Onze firma verkoopt het goedkoopst van gansch België. Maandag 29 September en volgende dagen Algemeene Tentoonstelling der Winternieuwigheden. Op aanvraag toezending van onzen catalogus. Verzending naar Holland franco vracht en inkomende rechten van iedere bestelling van minstens 10 gld. Bijhuis te Antwerpen, Meirplaats.’
‘De ondergeteekenden, voorloopig verhinderd bezoeken af te leggen, betuigen hierbij hun dank voor de ondervonden belangstelling bij hun verloving.’ ‘Afkondiging. Ter algemeene kennis wordt gebracht, dat: 1. .............................., woonachtig te 's-Gravenhage, zoon van den overleden........................ en zijne echtgenoote........................, laatst woonachtig te Brunswijk, 2. en..........................., dochter van den secretaris der Telegraphie, buitendienst,.................. en zijn echtgenoote....................., beiden woonachtig te Brunswijk, eene echtverbintenis willen aangaan. Mochten tegen deze echtverbintenis bezwaren zijn, dan moeten die binnen twee weken bij den ondergeteekende ingediend zijn. Brunswijk, den 9 October 1913. De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand.’ ........................... | |||||||||
Holland op zijn malst.Het Algemeen Handelsblad van 27 Sept. 1913 (Avondblad) vertelt van een Album, dat iemand door Vereerders wordt aangeboden, waarin o.a. de namen van Willem Mengelberg, Dirk Schäfer, Alida Loman en het Boheemsche Strijkkwartet paraisseeren. Een nieuw woord dus, een taalverrijking, die we dankbaar hebben te aanvaarden? of misschien een zetfout voor paradeeren?
Uit een ‘Menu’ van een hotel-restaurant te Groningen. f 1.65. Consommé italienne, croquette à la reine......... gibier roti............; zonder gibier f 1.40. Nog een uit 's-Gravenhage. ‘Erwtensoep et worst’. De ‘ober’ verzekert, dat dit geen drukfout was. 't Is Fransch, weet U!
Gelezen op een uithangbord in Duinoord ('s-Gravenhage): ‘Model bierbottelarij higienique’.
Op de spijslijst van een der grootste koffiehuizen te 's-Gravenhage vonden we een schotel ‘Sol à la meunière’!
Een eenvoudige winkel in een provinciestad kondigt in een plaatselijk blad aan: Pyama's. Agreeable Gentlemen Night-Dress. Great assortment. Look the Showroom. | |||||||||
Nederlands onafhankelijkheid.Door de kinderen uit de school voor M.U.L.O. te Gennep werd in den optocht bij de viering der onafhankelijkheidsfeesten, onder begeleiding van het hoofd der school, gezongen... Die Wacht am Rhein. (Vad.)
Met instemming plaatsen wij nog de volgende stukken, ons door belangstellende leden toegezonden. | |||||||||
Double Dutch.In een Nederlandsch blad, verschijnende in een stad in Nederland, kwam onlangs de navolgende advertentie voor: ‘Dutch Gentleman, established in London, is desirous of entering into negotiations with Dutch houses as Agent or sole representative. Highest references. Apply sub......, Adv. Office, Amsterdam.’ De Engelschen gebruiken ‘Dutch’ in een aantal ongunstige beteekenissen. Zoo spreken zij van ‘double Dutch’ van iets zeer duisters of ongerijmds. Maar zouden zij dezen Hollander, die zich in een Hollandsch blad aan Hollandsche handelshuizen in het Engelsch aanbeveelt, niet driedubbel overgehaald zot vinden?
De Koninkl. Nederlandsche Fabriek van Muziekinstrumenten te Tilburg begint in haar blad De Muziekbode van 18 Oct. 1913 eene aankondiging als volgt: Nieuwe Creatie eener Serie van Koperen en Houten Blaasinstrumenten van kunst- | |||||||||
[pagina 297]
| |||||||||
volle en geheel uitmuntende fabrikatie. De hoofd-redacteur van dat blad, vroeger directeur van de Nederlandsche Opera, schrijft over ‘Das Lied van der Erde’ van Mahler o.a. als volgt: ‘Niet alzoo Mahler... de k-euze zijner teksten verraden het reeds... Hij heeft de ziel van het volk doorschouwd... de teksten zijn meestal ontleend uit de volkspoëzie... Het meet verwondering wekken hoe deze teksten (enz.) vermochten een modern kunstenaar te begeesteren... Het is een bewijs, dat (enz.) groote zielen zich steeds samenvinden... doch immer spreekt de dichter daartusschen... het slot (enz.) gevolgd door een nonesprong hoog A, is uitermate zwaar.... Het wil mij voorkomen, dat de componist dit nummer heeft ingeschoven’ (zou hij het ook kunnen uitschuiven?) ‘om een contrast daar te stellen... het allerschoonste...’ enz. Zie hier eenige staaltjes van z.g. Nederlandsch, die aan een leerling le klasse H.B.S. zeker een 3 voor ‘Nederlandsche Taal’ zouden bezorgen. Misschien heeft toezending aan bedoelde fabriek van het nr. van Uw blad, waarin U dit voorbeeld van taalverknoeiing opneemt, eenigen invloed ten goede. |
|