Nederland
Eerbiedwekkende arbeid!
Toen in 1910 te Amsterdam het zevende Internationale Congres werd gehouden, hebben de Nederlandsche leden aan de buitenlanders door eene Nationale tentoonstelling van het Boek, getoond wat ons land op uitgeversgebied sedert de uitvinding der boekdrukkunst heeft vermocht. En om klem bij te zetten aan die daad van zelfbewuste fierheid, heeft de Vereeniging ter Bevordering van de Belangen van den Boekhandel aan de vreemdelingen bij de opening der tentoonstelling een gedeelte aangeboden van een boekwerk, dat bedeeld was als eene zooveel mogelijk volledige verzameling van alle oorspronkelijke Nederlandsche uitgaven. Wat zij daarmede beoogde was de dwaling te bestrijden, als zou ons volk, bij gebrek aan eigen litteratuur, zich hoofdzakelijk met vertalingen van niet-Nederlandsche schrijvers, hebben moeten voeden. De tijden toch zijn nog niet voorbij dat de vraag wordt gedaan, in Fransch of Engelsch vooral, of wij Nederlanders wel een eigen taal bezitten!
Nu ligt een boek voor ons, statig gedrukt, op prachtig papier - Van Gelder & Zonen stonden het belangeloos af - en al dwingt reeds zijn omvang tot ontzag - 950 bladzijden! -, hooge bewondering eischt de eerbiedwekkende arbeid aan de samenstelling besteed. Maar ook, het boek legt getuigenis af, voor wie het niet wist, tot welke offers, geldelijk en geestelijk, onze Nederlandsche Boekhandel in staat is. Wie indertijd gelezen heeft van de waarlijk vorstelijke ontvangst den vreemden Uitgevers te Amsterdam, en verder in ons land, bereid, die vergeet den indruk niet licht, ook bij hem, schoon buitenstaander maar belangstellende toch in deze uiting van ons nationale leven, te weeg gebracht. Naast onzen geleerden en onzen letterkundigen stand, troont kloek ondernemend en hoog ontwikkeld het rijke gild onzer groote uitgevers.
Dit boek is, ondanks zijn omtrent 33000 titels niet volledig; dat weten de samenstellers zelf het best. Geleidelijk zal het worden aangevuld en zij zijn er borg voor dat eenmaal nagenoeg alles wat oorspronkelijks onze persen heeft verlaten, bijeen zal zijn gebracht en stelselmatig geordend. Voor het A.N.V. heeft het thans al groote waarde; het behoort te berusten bij elk zijner vertegenwoordigers in het buitenland, naast Sijthoffs Nederland in den Aanvang der 20e Eeuw, een boek dat in geen openbare boekerij mag ontbreken.
Zoo is het ook van dit boek, dat tot titel voert Catalogus van Boeken in Noord-Nederland verschenen van den vroegsten Tijd tot op Heden, en dat voor den uitgever Martinus Nyhoff in Den Haag, naast zooveel andere boeken, een ‘monument is duurzamer dan metaal’.