Neerlandia. Jaargang 15

Onze taal in het Belgisch-Nederlandsch verkeer.

In Myosotis, alg. vakblad voor het spoorwegpersoneel in Nederland, vinden we over dit onderwerp eenige beschouwingen naar aanleiding van het stukje door een Telegraaf-beambte in het Maart-nr. van Neerlandia blz. 69 geschreven.

De heer Van H. te Rt. knoopt daaraan de volgende opmerking vast:

‘Waar nu blijkt, dat men in België pleegt te glimlachen over in 't Fransch gestelde brieven, uit Holland afkomstig, hetgeen waarschijnlijk ook wel met onze correspondentie over Spoorwegzaken het geval zal zijn, daar veroorloof ik mij de vraag te stellen, wat er toch op tegen kan zijn, om aan de stations in België in het Nederlandsch te schrijven.

Instede van over onze Fransche brieven te glimlachen, zooals nu geschiedt, zullen onze Belgische collega's, door met ons in 't Nederlandsch te correspondeeren, allicht nog iets daarvan kunnen leeren en daardoor wat meer achting voor ons gaan gevoelen, al blijft de mogelijkheid niet uitgesloten, dat wij misschien dan ook eens zullen moeten lachen.

Nu in België de Nederlandsche taal een officieele plaats bekleedt, en men op het gebruik daarvan, ook in correspondentie nog al prijs stelt, zou men het

[p. 172]

taalgebruik facultatief kunnen stellen, in verband waarmede het zeker wenschelijk zou zijn, als aan het personeel de bevoegdheid werd verleend, zich voor briefwisseling met dat land, zoowel van de Fransche als van de Nederlandsche taal te bedienen.

Het Belgisch-Nederlandsch tarief is ook meertalig ingericht.

Zou het bestuur van de Broederschap deze zaak niet eens in behandeling willen nemen?¹⁾

Onmiddellijk daarop laat de redactie deze ingezonden vraag volgen:

‘Staat de directie der Maatschappij toe, dat men in verkeer met België, waar de Nederlandsche taal toch ook officieel is, zich van deze taal bedient? Wel betreft dit internationaal verkeer, als in de B.-C. bedoeld, doch het betreft hier verkeer tusschen twee landen, die beiden eenzelfde taal bezitten, die dus allereerst voor gebruik in aanmerking komt. Mag de Nederlandsche taal niet voor vrachtbrieven of bijbehoorende documenten gebezigd worden; geldt dit dan ook voor de briefwisselling in 't algemeen?’

Het antwoord luidt:

‘De Berner Conventie laat voor vrachtbrieven, enz. alleen het gebruik van de Fransche en Duitsche taal voor het internationaal verkeer toe.’

En dan worden o.a. de volgende beschouwingen ten beste gegeven:

‘Het stukje van collega Van H. en de vraag mogen we als verblijdende uitingen van een levendig nationaliteitsgevoel begroeten.

Al moge ten opzichte van de Belgische Spoorwegbesturen, die blijkbaar aan het Fransch de voorkeur geven, eenige hoffelijkheid mede hebben voorgezeten, toch meenen we dat de Vlamingen, die het grootste deel der bevolking uitmaken, het integendeel zouden toejuichen, als zij in de spoorwegbriefwisseling zouden bemerken, dat hun taal (die evengoed Nederlandsch is als het Waalsch-Fransch) minstens óók door ons gelijk werd gesteld met het Fransch.

Waarom tegenover onze zuidelijke stamverwanten deze gelijkstelling, welke zij met zooveel moeite hebben bevochten, niet bevorderd?

Waar zijn de namen Gent, Mechelen, Antwerpen, Brussel, Luik, Leuven in onze schrifturen en statistieken? Uit België ontvangen wij meermalen vrachtbrieven met Hollandschen tekst. Wij seinden over eene weigering in de Fransche taal. We ontvingen antwoord in 't Nederlandsch! - dat was van een Vlaming die zijn taal lief had.

Ook wij hebben onze taal lief.

En daarom - al is het, 't verkeer met de vreemde spoorwegen in aanmerking genomen, eenigszins te plaatsen, toch kunnen we 't niet hebben, dat in onze ambtelijke briefwisseling zooveel vreemde woorden worden gebruikt. We treffen ze ook in onze voorschriften aan, als: dechargeeren, karteeren, constateeren en honderd anderen. We hooren van Enclenchement, Emplacement en Raccordement. We lezen van W.C. Closet en Privé en zoo kunnen we doorgaan, langer dan ons lief is. Er is verbetering merkbaar. Het vroeger geijkte woord Verschleppungsrapport o.a. wordt door Verdwalingsrapport (schrijven) verdrongen, voor signaal wordt seinpaal gebruikt, laten zoo vele volgen.

Gij kunt allen in dezen medewerken, 't is een nationaal belang.

Er zijn er die even hun neus buiten onze grenzen hebben gestoken en dan daarbuiten alles even ‘schneidig’, ‘perfect’ of ‘admirable’ vinden en teruggekeerd hunne verbalen met vreemde woorden doorspekken - we zullen dit als een voorbijgaande ijdelheidsgril beschouwen, evenals het geuren van enkele brasems, die, zoo spoedig zij een paar lessen in eene andere taal hebben ontvangen, een innerlijken aandrang schijnen te gevoelen dit den volke kond te doen. Zulke menschen zijn nog ongevaarlijk voor de Taal. Anders wordt dit wanneer in druk de zuivere uiting van de gedachte, vooral ook tegenover minder ontwikkelden, door gebruik van vreemde woorden wordt te kort gedaan.

‘Geen verafgoding van het buitenland, maar een streven om naburige volken in hun innigst wezen te leeren kennen, om daarna ook in ons eigen wezen te dieper af te dalen en dat uit zich zelf te ontwikkelen’, schreef Alberdingk Thym om onze verhouding tot het buitenland te schetsen.

Als gij allen medewerkt tot zuivering van de taal, dan zal die invloed zich ook in andere kringen doen gelden.

1) Wij ondersteunen die vraag, omdat het A.N.V. ondanks de aangewende pogingen er tot heden niet in geslaagd is verandering in deze aangelegenheid te bewerken. Red.