Neerlandia. Jaargang 15

Zuid-Afrika

Kaapstad.

Aan het jaarverslag van den secretaris, den heer M. Wartena, is het volgende ontleend:

Maandelikse vergaderingen.

Op een enkele uitzondering na werden de maandelikse gezellige vergaderingen geregeld gehouden en over 't algemeen vrij goed bijgewoond. Door het houden van lezingen, voordrachten, het opvoeren van kleine toneelstukjes, door zang en muziek werd getracht de gezelligheid op deze bijeenkomsten zoveel mogelik te verhogen. Veel dank is de Afdeling in deze verschuldigd aan haar onder-Afdeling, de Rederijkerskamer Aurora, die telkens met iets nieuws voor den dag kwam.

Het Hollands lied.

In het afgelopen jaar wendde de Afdeling praktiese pogingen aan om het Hollands lied te verspreiden en onder haar leden ingang te doen vinden. Onder leiding van mevrouw Loopuyt - Maas, bestuurslid der Afdeling, werden enige eenvoudige Hollandse liederen ingestudeerd en het is tans de gewoonte geworden, dat onze bijeenkomsten worden geopend met het zingen van het Verbondslied¹⁾. Het bestuur heeft echter gevoeld, dat het nodig zal zijn een andere weg in te slaan. Vermoedelik zullen een of meer afzonderlike maandelikse liederavonden worden gehouden, waarop dan alle leden, die iets voor het doel gevoelen, met hun vrienden en kennissen aanwezig kunnen zijn. Goed zou het zijn wanneer vooraf een kern van dames- en herenzangers gevormd werd, welke kern alsdan op die liederavonden de toon kon aangeven.

1) Beschamend voorbeeld voor de Nederlandsche afdeelingen.

Buitengewone vergaderingen.

Op 11 Augustus werd een buitengewone vergadering gehouden ter feestelike herdenking van het tweejarig bestaan der Afdeling, welke bijeenkomst volgens het algemene oordeel, een groot sukses was.

De Rederijkerskamer ‘Aurora’.

De stukken, welke door de Kamer maand na maand werden opgevoerd, verbeterden telken male wat gehalte betreft, terwijl ook het spel der medespelenden bewijs leverde, dat door oefening de kunst verkregen wordt.

De Unie-feesten.

Bij gelegenheid van de feesten in verband met de viering van het tot stand komen van de Unie van Zuid-Afrika, heeft de Afdeling zich ook niet onbetuigd gelaten. In verband met de historiese vertoningen (pageant) nam zij deel aan twee der voornaamste episoden, t.w.: ‘de landing van Johan van Riebeeck’ en ‘het graven van de Kasteelgracht’, die onder leiding van uwe Afdeling plaats vonden. Ongetwijfeld werd de goede naam, welke de Afdeling zich reeds te Kaapstad heeft verworven door de deelneming aan de historiese vertoningen niet weinig versterkt. Een woord van dank aan alle leden, die aan deze vertoningen hebben deelgenomen, en in 't biezonder aan mevrouw Loopuyt, de H. Ed. oud-President F.W. Reitz (onze ere-voorzitter) en de heer M.J. Brink, is hier ongetwijfeld niet ten onpas.

Taalbond en A.T.V.

Evenals in 't vorig jaar werd door uw Afdeling

[p. 137]

ook ditmaal weder een bedrag aan de Taalbond-Kommissie ter hand gesteld voor prijzen, uit te reiken aan degenen, die de beste merken haalden bij de door dat lichaam gehouden jaarlikse eksamens in de Hollandse taal en letterkunde. Op het Kongres van de Zustervereniging, de ‘Afrikaanse Taalvereniging’ was uw Afdeling dit jaar vertegenwoordigd door uw sekretaris en de penningmeester, die de groeten van onze Afdeling overbrachten.

Bezoek van het Nederlands oorlogschip ‘De Zeven Provinciën’.

Als het enige te Kaapstad bestaande lichaam, vertegenwoordigende Nederlanders, oud-Nederlanders en Afrikaners, nam uw Afdeling het initiatief tot een feestelike ontvangst en onthaal van officieren, onderofficieren en bemanning van ‘De Zeven Provinciën’. De officieren woonden op 10 Januarie een feestavond bij in de zaal der Afdeling, bij welke gelegenheid een adres van welkomst werd aangeboden. Voor de onder-officieren werd een uitstapje naar het ‘Round House’ hotel georganiseerd en voor de korporaals en manschappen een uitstapje naar Grote Schuur en een wandeling langs de voorzijde van de Tafelberg, terwijl met de heren machinisten een motortocht rond de Tafelberg werd ondernomen. Genoeg zij het, dat van de kommandant en officieren tot de minste matroos, stoker of zeesoldaat, allen hun innige dank aan uwe Afdeling hebben toegebracht. De korporaals, matrozen en verdere bemanning gingen zelfs zover om hun dankbaarheid te betuigen van aan uw Afdeling ten geschenke te geven een vergroot portret, in fraaie lijst gevat, voorstellende de aankomst van ‘De Zeven Provinciën’ in Tafelbaai. Van het bijeengebrachte geld, bleef een balans van ongeveer £ 12.-.- over, welk bedrag bij besluit van een daartoe gehouden openbare vergadering van bijdragers, geschonken is aan het onderwijsfonds van uw Afdeling.

Hollands onderwijs te Kaapstad.

Gevoelende, dat het met 't onderwijs in onze moedertaal op de scholen van het Kaapse Schiereiland niet zó is gesteld - om er het minste van te zeggen -, dat een Hollands-sprekend ouder daarmede tevreden kan zijn, en gedreven door het verlangen om iets bij te dragen tot de bevordering en handhaving van de Hollandse taal, stelde uw bestuur zich door bemiddeling van uw sekretaris in verbinding met de heer G.A.A. Middelberg, gewezen direkteur van de vroegere Ned. Z.A. Spoorwegmaatschappij, toen deze hier in Februarie 1910 op bezoek was. Uw sekretaris legde een plan voor dat diens goedkeuring wegdroeg en hij beloofde, na terugkeer in Holland, zijn best te zullen doen om het te doen gelukken. Na lang en geduldig wachten, kwam eindelik het verblijdend bericht, dat een bedrag van f 1800.- (ongeveer £ 150) voor het doel was toegestaan. Tot dit bedrag hadden bijgedragen ieder voor een-derde de navolgende verenigingen: Hoofdbestuur A.N.V., Ned. Z.A. Vereniging en de vereniging Z.A.S.M.

Toen dit bedrag ontvangen werd, koos uw Afdeling een Onderwijskommissie om de verdere aangelegenheden in verband met deze zaak te regelen. Rondschrijvingen werden opgesteld en verspreid, advertenties in de bladen geplaatst, zowel om onderwijzers als om leerlingen (groot en klein), en een rondschrijven aan verschillende personen gericht om de zaak te steunen. Het doel was de klassen in te richten in onze zaal, doch toen alles zo goed als gereed was, werden onze plannen bijna verijdeld door een vreselike slag, welke uw afdeling plotseling en onverwacht trof in de opzegging - namens de eigenaars - van de huur der zaal, waarin uw Afdeling nu ongeveer 2½ jaar haar bijeenkomsten heeft gehouden. Uw voorzitter en sekretaris stelden zich in verbinding met het bestuur van de Duitse school alhier en slaagden erin een overeenkomst aan te gaan, waarbij ons het gebruik van het schoolgebouw der Duitse gemeente werd afgestaan. Eindelik was alles gereed en op 3 Februarie smaakten wij de voldoening tegenwoordig te zijn bij de formele opening der verschillende klassen, bij welke gelegenheid Z.Ed. de administrateur van de Provincie Kaap de Goede Hoop, Sir Frederic de Waal, K.C.M.G., ons een grote dienst bewees door een biezonder bemoedigende en welsprekende rede te houden en de klassen formeel voor geopend te verklaren. Tans zijn de klassen in volle gang en het aanvankelik welslagen geeft reden te vermoeden, dat de gehele onderneming een sukses zal blijken, hoewel natuurlik aanhoudende waakzaamheid en energiebetoning onzerzijds een dringende noodzakelikheid zullen blijven.

Het aantal kinderen, dat tans de klassen van de ‘A.N.V. School’ bijwoont, is ongeveer 70 en dat der volwassenen ruim 30. Het onderwijs wordt gegeven door een onderwijzer en onderwijzeres.

Ledental der Afdeling.

In het afgelopen jaar klom het ledental van 151 tot 168, doch door vertrek naar elders, bedanking en overlijden moesten 28 worden afgeschreven, zodat wij onze vierde jaargang ingaan met 152 leden; d.i. slechts een meer dan bij de ingang van de derde jaargang van ons bestaan.

Nog zij hier vermeld, dat de heer Jac. Loopuyt in de loop van het jaar zijn betrekking als voorzitter der Afdeling neerlegde en dat in diens plaats gekozen werd advokaat J.W. Roux.

Moeilikheden met ons Verenigingslokaal.

Dr. Muir, de superintendant van onderwijs in de Provincie Kaap de Goede Hoop, bood een hogere huurprijs, dan uwe Afdeling kon betalen en het gevolg was, dat wij onze zaal moesten prijsgeven. Evenwel gelukte het aan een deputatie uit uw bestuur om in onderhandeling met Dr. Muir te treden en van deze toestemming te verkrijgen om voorlopig 's avonds van de zaal gebruik te maken, op voorwaarde evenwel, dat het bestuur zijn best zou doen om naar een ander vergaderlokaal om te zien.

Ten slotte rest mij nog een woord van dank te uiten aan allen, die in het afgelopen jaar de Afdeling op buitengewone wijze hebben gesteund. Dank dient te worden toegebracht aan een lid der Afdeling, dat echter onbekend wenscht te blijven, voor een gift van £ 5. Dit is de twede maal, dat zulk een gift van dezelfde persoon ontvangen werd. Voorts danken wij, namens de Afdeling, de heren Jac. Loopuyt en J.A.G. Bremer voor giften van £ 2.10.- elk ten behoeve van de Rederijkerskamer ‘Aurora’ ontvangen, terwijl wij ook niet onvermeld mogen laten de namen van de dames mevr. Jan Luyt, mevr. J.D. de Villiers, mej. Joey Marais, mejuffrouwen A. en C. Hoogendoorn en het B.M.G. (banjomandoline-guitaar) kwartet, die ons bij verschillende gelegenheden op heerlike zang en muziek vergast hebben.

* * *

9 Mei is op den maandelijkschen gezelligen avond van de Afd. Kaapstad en omstreken van het A.N.V. met groot succes door de Rederijkerskamer opgevoerd het bekende kluchtspel: Het spreekuur van den dokter.