West-Indië
Uit Suriname.
In 't laatst van September heeft de officier van gezondheid 1e kl. van Hr. M.'s Utrecht, de heer L.B. van Albada, voor de leden van het A.N.V. een lezing gehouden over Harmonie, Energie, Volksgroei.
Aan het verslag, voorkomend in De West, ontleenen we het volgende:
Na de gebruikelijke inleiding waarin spr. den Gouverneur en mevr. Fock en de aanwezige dames en heeren welkom heette, wordt de noodzakelijkheid betoogd lid te worden van het Algemeen Nederl. Verbond, omdat het doel van den Bond: Verhooging van de zedelijke en stoffelijke kracht van den Nederl. stam; handhaving en verbreiding van de Nederl. taal bij ieder rechtgeaard Nederlander instemming wekt - legt spreker een oorzakelijk verband tusschen de begrippen: Harmonie, Energie en Volksgroei, die het onderwerp van de lezing uitmaken.
Spr. verontschuldigt zich, dat hij deze on-Nederlandsch klinkende woorden in een voordracht bezigt, want hij ziet geen kans zonder aan zekere algemeene belangen te kort te doen, deze zeer gebruikelijke woorden uit te schakelen.
Na uitvoerig de begrippen harmonie en energie te hebben ontwikkeld, kwam spr. tot volksgroei, waaronder we volgens hem hebben te verstaan: ‘die ontwikkeling, die ontplooiing naar geest en naar hart, die in overeenstemming met den harmonischen aanleg van de geheele menschheid bestemd is het geheel te overheerschen’.
Onder volk verstaat spreker niet een scherp omschreven staatsrechtelijk gebied, zooals Nederland is, maar dat gebied, dat door menschen wordt bezet, die een zelfde taal spreken, wier verwantschap blijkt uit overeenkomstig spreken, voelen en denken.
Een volk wordt opgebouwd uit verschillende rassen, die met elkaar samen smelten, wat vooral in Nederland sterk het geval is en dat wijst er op, dat het geheele wereld-ontwikkelings proces gericht is op gelijkmaking en het wegnemen van verschillen.
Die volkeren die zich streng afzonderen, groeien niet, d.w.z. oefenen geen invloed uit op de wereldgeschiedenis, zooals het Chineesche volk.
Een klein land als Nederland heeft veel meer invloed uitgeoefend op de wereldgeschiedenis, omdat het mannen heeft voortgebracht die leiding hebben gegeven aan het ontwikkelings-proces, zooals vroeger o.a. Hugo de Groot, Huygens, Rembrandt, Boerhaave, Spinoza, in later tijd Moleschott, Donders, Kern, Lorentz, De Vries, Van 't Hoff en anderen.
Men moet zich niet stellen op het eigenwijze standpunt, dat men straffeloos zou kunnen loochenen wat er elders op het wereldtooneel wordt voortgebracht, dat den mensch kan opbouwen. Doch daarom is het dan ook noodzakelijk er voor te zorgen dat wetenschap en kunst opbloeien en in goede banen worden geleid, want zij zijn het die harmonieën en daardoor energieën wekken en waarvan de gevolgen zich ultbreiden en voortplanten over heel de aarde, niet alleen wat betreft plaats, doch ook ten opzichte van den tijd.
Spr. eindigde met te wijzen op ons vorstenhuis, dat een band legt om de eens zoo verdeelde Nederlanden, waarvan de groote Zwijger de grondlegger is geweest, die ons geleerd heeft, dat de mensch vrij en onbevangen heeft te staan tegenover den schepper van hemel en aarde, wien hij zijn eerbied en hulde mag betuigen naar eigen gemoedsdrang als een vrij man en dat die mensch ook tegenover zijn vorst mag staan, vrij van alle gewetensdwang, vrij om zich tot hooger te kunnen ontwikkelen, in harmonie, in overeenstemming met den geest van liefde en verdraagzaamheid door Jezus gepredikt.
Met een woord van hulde aan den vader des Vaderlands en een lied gezongen door de zangvereeniging van Hr. M.'s Utrecht werd besloten.
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd