Noord-Nederland
Nederland in den aanvang der XXe eeuw.
Eenige jaren geleden werd door het Bestuur van Groep Nederland ernstig de vraag overwogen, of het niet mogelijk zou zijn van wege het Algemeen Nederlandsch Verbond een boek te doen verschijnen zooals voor België en Zweden reeds bestond en waarin door bekwame handen een overzicht zou worden gegeven van wat ons land op dit oogenblik beteekent op allerlei gebied: staatkunde, letteren, wetenschap, handel, nijverheid, beschaving en verkeer in het algemeen. Na tal van vergaderingen en besprekingen, met name door een daartoe ingestelde Commissie uit het Bestuur gehouden of geleid, moest men eindelijk tot het besluit komen, dat deze zaak met de beperkte middelen, waarover het Verbond te beschikken heeft, niet kon worden tot stand gebracht, terwijl de Regeering, hoewel volkomen bereid tot krachtigen steun en medewerking, ook wellicht door het geven van subsidie, van meening was, dat ook zij niet geroepen was om haar tot stand te brengen. Toch werd het denkbeeld niet opgegeven en de bovengenoemde Commissie trad thans in onderhandeling met verschillende bekende firma's om te trachten langs dezen weg het doel te bereiken, altijd met steun en medewerking van Regeering en Verbond. Na verscheidene mislukte pogingen mocht het eindelijk in den nazomer van 1909 gelukken de bekende fa. Sythoff te Leiden bereid te vinden geheel op eigen risico de zaak krachtig aan te pakken; een der Commissieleden, jhr. mr. H. Smissaert, nam de leiding der onderneming op zich en deed niet te vergeefs beroep op medewerking van een aantal speciale deskundigen. Met buitengewone voortvarendheid geschiedde de voorbereiding en de uitvoering, ook in verband met de nadering der Brusselsche tentoonstelling, en zoo lag het boek 1 Juni 1910 kant en klaar voor ons.
Het is een boekdeel van meer dan 1000 blz. (prijs f 9.50) - eenige vellen druks meer dan oorspronkelijk geraamd was - dat eerlang ook in Fransche, later misschien nog in Engelsche en Spaansche vertaling zal verschijnen en alles geeft wat men in zulk een werk kan verwachten. De rijke illustratie met meer dan 500 welgekozen afbeeldingen: portretten van staatslieden, geleerden, letterkundigen, kooplieden en nijveren, fotografiën naar schilderstukken, van werkplaatsen en fabrieken, schepen en werktuigen worden hier volop gegeven; de heldere druk, de smaakvolle band, de goede registers - alles valt in dit boek te roemen en wij mogen erop wijzen als een waardige beschrijving in woord en beeld van wat Nederland op dit oogenblik is in de wereld. Men vindt er naast geschiedkundige en letterkundige beschouwingen beschrijvingen van land en volk, van kunst en wetenschap, van hier te lande beoefende nijverheid, van onzen handel in Oost en West, van werkgeverstoestanden en arbeiderswenschen, statistieke gegevens op allerlei gebied, armwezen en volkswelvaart, wetgeving op sociaal gebied, verkeersregeling, bank- en muntwezen, inlandsche en koloniale productie. Overal is naast de theorie de praktijk in het oog gehouden, zijn tegenover de bijzondere belangen de algemeene in het minst niet vergeten. Zoo is dit werk, door het initiatief van het Verbond aangevangen, door particulier initiatief voleindigd, een werkelijke triomf voor onze