Jozef Israels te Venetië.
Toen de Internationale Tentoonstelling van Schoone Kunsten te Venetië geopend werd, waar onzen Israels een geheele zaal voor zijn werken was afgestaan, hebben wij Dr. Leopoldo Bizio Gradenigo, den Consul-Generaal der Nederlanden en Vertegenwoordiger van het A.N.V. te Venetië, verzocht den indruk weer te geven, die deze Israels tentoonstelling op de Italiaansche bezoekers maakt. Welwillend heelt Dr. Bizio aan dit verzoek voldaan, waarvoor wij hem hier onzen dank brengen.
Hij schrijft:
In 1899 heb ik een prachtig album aangelegd, dat de foto's en handteekeningen bevat van alle groote Nederlandsche kunstenaars, wier schilderijen tot dat tijdstip geprijkt hadden op de Internationale Tentoonstellingen van Schoone Kunsten te Venetië.
Het is een kostbare herinnring, die ik met trots bewaar, omdat ik mij tot op zekere hoogte als een aangenomen Nederlander gevoel.
In deze schitterende verzameling foto's en handteekeningen, heb ik voorop geplaatst de nobele en pittige figuur van een roemruchten grijsaard, die sedert langen tijd een goede bekende is van de Italiaansche kunstenaars, en wiens werken thans de bewondering wekken van de bezoekers onzer tentoonstelling van schoone kunsten: Jozef Israels.
Men treedt de Israels-zaal binnen als in een tempel: met een gevoel van vereering. Die zaal wordt in onze verbeelding gewijd door het genie van een 86-jarigen grijsaard, wiens geest nog altijd jong is, wiens werkkracht en voortbrengingsvermogen niet verzwakt zijn door den ouderdom.
Hier en daar heb ik uitingen opgevangen, die bewijzen welken indruk zijn meesterwerken maken, vooral op de Italiaansche bezoekers.
Het is wonderbaarlijk, heb ik hooren zeggen, niet alleen dat hij nog altijd doorwerkt, maar dat hij vooraan blijft bij het meest moderne van onzen tijd.
De Israels-zaal toont den groei van een geheel kunstenaarsleven, het altijd dieper doordringen in de kunst en in het leven, het altijd sterker naar voren treden der eigen persoonlijkheid.
Door zijn liefde tot de groote kunstenaren van zijn land, en vooral tot Rembrandt, kwam hij aanvankelijk onder hun invloed; maar het was de invloed van een kunst die zich later tot een volkomen eigene en persoonlijke moest ontwikkelen en die de voorlooper zou worden van nieuwe vormen, die later door de Fransche impressionisten zouden worden aangenomen.
Misschien - zoo zegt men - heeft zijn verblijf in een visschersdorpje - ik geloof Zandvoort - een bijzonderen invloed op zijn kunst gehad. Hij heeft naar de natuur moeten studeeren. Hij heeft de waarheid moeten grijpen in haar meest ongerepte uitingen, en met de waarheid heeft hij zijn geest één moeten maken. Er is een volmaakte overeenstemming ontstaan tusschen zijn gevoel, zijn waarnemingen en de middelen om die weer te geven.
Jozef Israels - dit is de indruk die veel Italianen van hem hebben gekregen - heeft een dubbelen weg gevolgd om tot ontwikkeling te geraken: de vervolmaking van het middel en de verdieping van het gevoel. Vaak is er in zijn schilderijen een weemoedige en stemmingsvolle poëzie.
Israels heeft de waarheid kunnen zien en kunnen voelen, hij is erin geslaagd om in zijn kunst de grens tusschen zijn eigen persoonlijkheid en de buitenwereld weg te vagen.
Deze gedachte moet men weergeven door den Italiaanschen zin, dien ik heb hooren uiten door de bezoekers, welke in bewondering voor zijn werken stonden:
Ha saputo togliere nella sua arte la barriera fra il me e il fuori di me.
Zijn werk schijnt de uiting van een jongen geest, omdat het den stempel draagt van die eeuwige jeugd, welke de ware kunstwerken schept.
Ziehier ten naaste bij de indrukken die de Israels-tentoonstelling op de Italiaansche bewonderaars maakt.
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd