Prof. Dr. P.J. Blok.
(Ter gelegenheid van zijn 25-jarig professoraat).
Blok, voor wie geschiedenis is groei en ontwikkeling van heel het volk, in al zijn nooden en verlangens, stoffelijk en geestelijk, is niet de geleerde die enkel leeft in het verleden. Ook het heden eischt hem op, altijd als voorman, onder diegenen die in bewustheid meewerken aan den onverbreekbaren schakel, die het verleden bindt aan de toekomst.
Wie later nauwkeurig de historie onzer dagen zal doorvorschen, die zal herhaaldelijk stuiten op den man, voor wie het levende leven van eeuwen herwaarts niet grooter bekoring had dan het woelen en strijden en denken van zijn eigen tijd; die, omdat hij moest, krachtens zijn altijd oprechte natuur, steeds mee stond waar de strooming het sterkst en de drang naar ontwikkeling het hevigst was.
Blok niet meevechten in de gelederen van het Verbond? Dat was onmogelijk geweest, van de oprichting af.
Als lid van het Groepsbestuur voor Nederland is hij licht de eerste onder zijns gelijken in toewijding en ernst. Zijn woord heeft altijd het gewicht van zijn veelbeproefde ervaring, zijn helder oordeel en zijn gevoelig hart. En menigeen die naast hem stond, weet hoe groot het plichtbesef en de werklust en werkkracht van dien man hebben moeten zijn, om aan zijn gelaat en woord het stempel te verleenen van dat vaste gemoed, ‘dat in geen blijde weelde smilt, maar stuit gelijk een taaijen schilt, den onvermijbren tegenspoed’.
Zooals zijn persoonlijkheid stuwt en opwekt, altijd parelende van liefde voor zijn land en volk, zoo doen het zijn boeken, die aan geslacht na geslacht in verre toekomst de deugden en de gebreken, maar toch altijd de hooge beteekenis, van Nederland in de rij der volken, met gave eerlijkheid zullen voorhouden.
Zijn Geschiedenis van het Nederlandsche Volk verdient te zijn het boek dat in geen beschaafd Nederlandsch gezin mag ontbreken; wij Nederlanders ook, wij kunnen uit de lezing van ons verleden leeren voor onze toekomst. Er zijn bladen die leeren wat valt te vermijden, waarvoor wij ons moeten wachten; maar meer in aantal zijn de bladen, die ons het recht en den moed geven om met Blok fier te zijn op onzen naam; om al lezende, den man ook te gedenken, die voor ons volksbestaan een weldaad is.
Grijs al jong, maar van zijn betrekkelijk jonge jaren nog bezittende de rapheid en de scherpzinnige luim, blijve Professor Blok nog lang voor volk en stam gespaard. Zoolang het A.N.V. getrouw blijft aan zijn doel, zal het vast op zijn steun en medewerking mogen rekenen.