Neerlandia. Jaargang 12

[p. 143]

Vergadering van het Hoofdbestuur op Woensdag 8 Juli 1908 te Antwerpen.

Aanwezig: de heer Dr. H.J. Kiewiet de Jonge, voorzitter; mej. E. Baelde en de heeren H. Meert, Joh. Kesler, Dr. M. Rudelsheim, Mr. C.Th. van Deventer, H.D.H. Bosboom, Dr. J. Boeke en Mr. W. Dicke, secretaris.

Afwezig met kennisgeving: de heeren Jhr. Mr. O. van Nispen tot Sevenaer, Dr. H.F.R. Hubrecht, J.D. Baron van Wassenaer van Rosande, Prof. P. Fredericq, Mr. W. Thelen, Dr. J.J.A. Muller, J.M. Pijnacker Hordijk, Mr. Dr. C.F. Schoch en Jhr. Mr. J.L.W.C. von Weiler.

Punt I. De notulen der vorige vergadering worden onveranderd goedgekeurd.

Inlichtingen worden gevraagd over de propaganda in Fransch-Vlaanderen, welke Groep België op zich zou nemen.

Namens de Groep is geschreven aan het Comité Flamand de France, dat 320 leden telt, waaronder echter zeer weinig Vlamingen voorkomen. Een der Vlaamsche afgevaardigden zal er eens persoonlijk heengaan.

Nog wordt de aandacht gevestigd op het stamverkeer, waarvoor de Noord- en Zuidnederlandsche Groepen zich in den laatsten tijd inspannen.

Te Gent is door het A.N.V. een Toonkast ingericht, waarin vele Gidsen voor de mooiste streken in Nederland en Vlaanderen zijn opgenomen, een maatregel die zeer bevorderlijk is aan 't vreemdelingenverkeer.

Punt II. Ingekomen stukken en mededeelingen:

Door den Tak Mechelen is een boekje over de Beiaardconcerten uitgegeven. Het Bestuur vraagt of het Hoofdbestuur aan de verspreiding wil meewerken.

Groep B heeft 100 exemplaren gekocht ter verspreiding. Voorts zullen in Neerlandia enkele foto's uit het boekje worden opgenomen met een woord van aanbeveling. (Dit is inmiddels geschied. Red.)

Schrijven van de Ned. Ver. te Brussel, waarin de wenschelijkheid wordt uitgesproken, dat het A.N.V. haar steune. Aangehouden.

Van Groep België is een eerste opgaaf ingekomen voor de Arbeidsbeurs in Neerlandia te openen om leden van het A.N.V. in de gelegenheid te stellen zich voor betrekkingen aan te bevelen. De bedoeling is eenvoudig naam en betrekking, die verlangd wordt.

Schrijven van den heer Snijders uit Curaçao over de afzonderlijke uitgave van Aruba- en andere nummers, met toelichting van den administrateur.

Hierover zal een samenspreking plaats hebben tusschen Dr. Boeke en Luit. Snijders, welke laatste weder in het land is teruggekeerd.

Uit een artikel in de N.R. Ct. blijkt, dat voor aan het Nederlandsch op de internationale couponboekjes voor treinreizen recht zal wedervaren. Hiermee is echter nog niet aan alle klachten tegemoet gekomen.

Een der VI. afgevaardigden deelt mee, dat hij een Fransch antwoord kreeg op een Hollandschen brief aan een Hollandschen vertegenwoordiger eener Hollandsche spoorwegmaatschappij te Brussel en in Holland worden nog Fransche kaartjes uitgegeven voor een reis naar Antwerpen.

Het eerste is inmiddels tot wederzijdsche bevrediging opgelost, op het tweede zal worden gelet.

Schrijven van den heer Joh. Pierson uit Parijs over den rechtstoestand van den Nederlander in het buitenland wonend, o.a. dat deze geen olografisch testament mag maken. Voorts zou voor een Nederlander, die in het buitenland overlijdt, dubbel successierecht moeten worden betaald, wat een reden te meer zou zijn om zich te laten naturaliseeren.

Deze kwesties raken het internationale privaatrecht.

De redactie van Neerlandia zal aan een bevoegd rechtsgeleerde verzoeken een stuk voor Neerlandia te schrijven over deze aangelegenheid.

Schrijven van Groep N.-I. en den heer Bosboom, over inniger samenwerking.

De voorzitter wenscht de vergadering geluk met het aanblijven van den heer Bosboom.

Schrijven van het bestuur der K.v.K. te Johannesburg met dank voor den steun (jaarl. bijdrage van f 25. -) door het A.N.V. verleend.

Brief van den heer Juan Francisco Rhode uit Rio-Hacha, met verzoek om agent van 't A.N.V. te worden. Den schrijver, die zeer veel belang stelt in Neerlandia, is in overweging gegeven te pogen een Afdeeling van 't A.N.V. te stichten.

Brief van den heer Johan van Eeden Nierhoff, die zich gevestigd heeft in Canada en aldaar een export-

[p. 144]

handel wil beginnen en de medewerking vraagt van het A.N.V.

De vergadering is van oordeel, dat steun in dezen vorm niet op den weg van het A.N.V. ligt.

Schrijven der Afd. Berlijn met den uitslag harer bemoeiingen in zake de rondreis van een Nederlandsch spreker in de voornaamste plaatsen van westelijk Duitschland. Uit vele plaatsen kwam van consuls of Ned. Vereenigingen bericht, dat er niet veel voor het denkbeeld gevoeld wordt.

Den voorzitter wordt opgedragen in enkele plaatsen het terrein te verkennen, o.a. te Dusseldorf, Aken, Crefeld, Hamburg enz.

Mededeeling, dat te Standerton en Kaapstad Afdeelingen van het A.N.V. zijn opgericht en te Zeerust eene in voorbereiding is.

Brief van Dr. Kjelberg te Stokholm met verzoek om inlichtingen over de Ned. Taalbeweging.

Dr. Beets te Leiden verklaarde zich, daartoe aangezocht, bereid dezen brief te beantwoorden.

Punt III. Benoeming van een ondervoorzitter.

Met algemeene stemmen op 1 na wordt benoemd mej. E. Baelde, die de benoeming onder dankzegging voor het in haar gestelde vertrouwen, aanvaardt.

De voorzitter verheugt zich daarover en spreekt de verwachting uit, dat mej. Baelde dikwijls met het Dag. Bestuur te Dordrecht zal beraadslagen.

Punt IV. Vertegenwoordigers-aangelegenheden.

Rosario: De vert, aldaar, de heer G.A. Gulden is voor eenigen tijd in het land (te Zalt-Bommel) en heeft zich bereid verklaard een zittingsdag op het kantoor te Dordrecht te houden om inlichtingen te geven over Argentinië.

Caïro: De heer Van Vloten, tijdelijk voor zaken afwezig, beveelt als zijn plaatsvervanger aan den heer G. Vogel. Deze wordt als zoodanig benoemd.

Fiume: De heer R. Venema te Fiume zond bericht, dat hij wil trachten aldaar een Afd. van 't A.N.V. op te richten. Er zijn ongeveer 25 Nederlanders. Den schrijver is dank betuigd en inlichtingen zijn hem gezonden.

Rome: Dr. Brom heeft zijn benoeming aangenomen en zijn bemoeiingen reeds goed ingezet.

Salzbergen: Ook de heer J.H. Mekenkamp aldaar zond bericht van aanneming.

Charkoff: De heer C.C.J. van der Klaauw, vroeger vertegenwoordiger te Boechara is thans te Charkoff gevestigd. Het Dag. Best. stelt voor hem ook in zijn nieuwe woonplaats als vertegenwoordiger te handhaven. Goedgekeurd.

Melbourne: Door vertrek heeft de heer L. Reens als vertegenwoordiger bedankt en in zijn plaats aanbevolen mevr. Semmens te Claremont. Besloten wordt haar te benoemen als vertegenwoordigster voor Australië.

Frankfort a/d. Main: De heer G.J.B. Hofman heeft wegens vertrek ontslag gevraagd. Dit wordt hem eervol verleend.

Kaapstad: Voor deze plaats was aanbevolen de heer H. Honig. Door de stichting eener Afdeeling is de benoeming overbodig geworden.

Tot slot van dit punt komt nog een schrijven ter sprake van Dr. Hendrik Muller uit Boven Birma, waarin inlichtingen worden gegeven over de Nederlanders te Singapore, Ceylon en Rangoon. In eerstgenoemde plaats is een Afdeeling in wording, op Ceylon bestaat een Dutch Club, pas heropgericht na het bezoek van Maurits Wagenvoort, in Rangoon zou getracht kunnen worden een vertegenw. te zoeken.

Punt V. Herziening van het Huishoudelijk Reglement van het Hoofdbestuur en dat voor de alg. vergaderingen van het A.N.V.

Voorgesteld wordt door de commissie voor praeadvies art. 1 van 't Huish. Reglement te lezen aldus: Het Hoofdbestuur vergadert zoo dikwijls als het Dag. Best. of drie andere leden van het Hoofdbestuur dit noodig oordeelen, doch ten minste drie maal per jaar. De vaststelling van den dag der vergadering geschiedt in overleg met de Vlaamsche afgevaardigden. Goedgekeurd.

Punt VI. Van huishoudelijken aard.

Punt VII. Aanvraag van Dr. Esser om boeken voor Maraisburg.

Aan de Boeken-Commissie is thans verzocht daaraan te voldoen.

Punt VIII. De Holl. kerk te Petersburg.

Naar den toestand, waarin deze verkeerd, is een grondig onderzoek gedaan. De uitslag daarvan zal aan de belanghebbenden te Petersburg worden meegedeeld.

Punt IX. De vrijstellingen bij de tandheelkundige examens.

Van den vertegenwoordiger van het A.N.V. te Philadelphia, den heer J. Bierens, is een schrijven ingekomen ook namens zijn Holl. mede-studenten, waarin dank wordt gezegd aan het Hoofdbestuur voor de bemoeiingen, in deze kwestie. Zij willen nu maar wachten tot de nieuwe wet op het hooger onderwijs in werking treedt, waarbij de vrijstellingen opnieuw zullen geregeld worden.

Punt X. Zaak-Veeris (Studiebeurs).

Van huishoudelijken aard.

Punt XI. Het zenden van handelsberichten door de Zelfst. Afd. aan het Min. van L., H. en N. voor het regeeringsweekblad ‘Handelsberichten’.

De handelsberichten, welke door onze vertegenwoordigers aan het Min. afd. Handel worden gezonden, worden door de Regeering gewaardeerd. Van enkele Zelfst. Afdeelingen - Constantinopel, Zoutpansberg, Potchefstroom - zijn verzoeken ingekomen, om ook met die taak te worden belast. De vraag rees: Kan een Afd. als zoodanig handelsberichten inzenden? Het Dag. Best. achtte dit niet gewenscht en heeft voor de Zelfst. Afd. een rondschrijven opgesteld, waarin de besturen worden verzocht een bepaald persoon aan te wijzen voor die taak. De Regeering heeft haar volle instemming met den maatregel betuigd.

Punt XII. Bijzondere steun aan de Boeken-Commissie.

De B.-C. heeft f 100. - subsidie gevraagd om een uitgaaf van den boekhandelaar Meulenhoff te steunen waarin de Ned. uitgaven worden bekend gemaakt. Door verspreiding van dit boek hoopt de B.-C. een nuttig werk voor den Ned. boekhandel te doen.

Het Dag. Best. heeft de aanvraag toegestaan.

Vlaanderen vestigt de aandacht op de behoefte in België aan een lijst van Nederlandsche schoolboeken. Deze zijn er niet bekend, men weet alleen van Fransche leerboeken.

Besloten wordt, dat Groep B een brief over deze zaak naar het Dag. Best. zal schrijven, dat dan voor verspreiding onder de Ned. boekhandelaars zal zorgdragen. Deze zullen zich dan wellicht gedrongen voelen in de leemte te voorzien.

[p. 145]

Punt XIII. Verspreiding van het geschrift-Loman: De toekomst van Curaçao als Ned. Wereldhaven in West-Indië.

Dit geschrift is door de Groep Suriname uitgegeven. Aan het kantoor te Dordrecht zijn een 400-tal exemplaren ter verspreiding gezondene De administrateur deed aan alle leden der Eerste en Tweede Kamer, alsmede aan vele bladen een exemplaar toekomen. De overschietende exemplaren zullen tegen een geringen prijs verkrijgbaar worden gesteld.

Het bestuur der Groep Suriname vraagt opneming van het geschrift in Neerlandia. De redactie maakt met het oog op de ruimte en de reeds plaats gehad hebbende verspreiding bezwaar. Mocht er veel navraag komen dan kan een herdruk in Neerlandia of afzonderlijk altijd nog worden overwogen.

Punt XIV. Benoeming van een afgevaardigde naar 't Leidsche Congres.

Benoemd wordt Mr. W. Dicke en als plaatsvervanger Dr. J. Boeke.

Punt XV. De Holl. kerk in Portugeesch West-Afrika.

Van onzen vertegenwoordiger te Caconda, den heer P. v.d. Smit, is een klacht ingekomen over de verdeeldheid betreffende de Zendingszaak te Humpata. Onderzocht zal worden of er voor het A.N.V. reden en mogelijkheid tot tusschenkomst is.

Punt XVI. De subsidie voor het Ned. onderwijs te Smyrna en het Wilh. hospitaal.

De toestand is in het kort deze:

In 1905 was het A.N.V. de verplichting opgelegd de f 600. - voor het Ned. onderwijs te Smyrna te besteden.

In 1906 idem. In 1907 werd vrijstelling gegeven. In 1908 werd f 3600. - subsidie gegeven zonder bijvoeging van eenige verplichting.

In 1905 werd f 600. - subsidie geschonken aan de Afd. Smyrna voor het Ned. onderwijs, waarvan volgens rekening en verantwoording nog f 282.50 over is. De f 600. - over 1906 liggen nog ter beschikking.

Nu wil de Afd. Smyrna die beide sommen aanwenden ten bate van het Wilhelmina-Hospitaal.

Het Dag. Best. stelt voor afwijzend op dit verzoek te beschikken, omdat de Regeering zelf reeds een flinke subsidie voor het Wilhelmina Hospitaal schonk en het A.N.V. niet het recht heeft zonder toestemming van de Regeering een andere bestemming te geven aan voor een bepaald doel geschonken gelden. Aldus besloten.

Punt XVII. Het uitloven van prijzen voor diegenen, welke bij de Kaapsche Taalbondexamens het hoogst aantal punten behalen.

Deze aangelegenheid zal nader worden onderzocht en overwogen.

Punt XVIII. Betrekkingen tusschen Nederland en Zweden.

Dit punt is op de dagorde gebracht naar aanleiding van een artikel in de N. Ct. over dit onderwerp, waarin gewezen wordt op de sympathieke wijze, waarop het Stockholmer dagblad ‘Värt Land’ over ons land spreekt. Het Dag. Best. zal zijn aandacht aan dit artikel schenken.

Punt XIX. Adres tot verkrijging van een Leerstoel in Ned. Taal, Geschiedenis en Letterkunde aan de Universiteit te Chicago, uitgaande van de Afd. Chicago van het A.N.V.

Het Dag. Best. is van oordeel, dat de petitie staat op het standpunt van het Amerikaansch ingezetenschap en als zoodanig niet door het A.N.V. kan gesteund worden, door het teekenen van een adres.

Voorgesteld wordt op het a.s. Congres te Leiden een motie van instemming uit te lokken.

Punt XX. Het Ned. onderwijs te Brussel.

Herinnerd wordt, dat er te Brussel reeds een Ned. (christelijke) school bestaat, die zich kort geleden in den steun van het A.N.V. heeft aanbevolen. Een samenspreking met het bestuur dezer school is gewenscht.

Een der Vlaamsche afgevaardigden meent te weten, dat het eigenlijk geen Ned. school is, er wordt daarvoor te veel aan 't Fransch gedaan; betoogd wordt dat het te Brussel wel niet anders mogelijk is. Te Antwerpen is de toestand veel gunstiger.

De voorzitter zegt, dat hij ook deze aangelegenheid ter plaatse nader hoopt te bespreken.

Bij de rondvraag vestigt Vlaanderen de bijzondere aandacht op de Wereldtentoonstelling te Brussel in 1910, waaraan naar verluidt de Ned. Regeering schitterend zal deelnemen. De wensch wordt uitgesproken, dat het A.N.V. zijn invloed zal aanwenden om den Nederlandschen handelaren op het hart te drukken, toch vooral hun Nederlandsch-karakter op deze tentoonstelling niet te verloochenen.

De Alg. Secretaris,

Mr. W. DICKE.