Ter gedachtenis.
Mr. J.W.Th. Cohen Stuart †
1855 1908.
In hem is een voorbeeldig Nederlander verloren gegaan. En het A.N.V. zal zijn
trouwen steun nooit vergeten.
Meer dan wordt vermoed gelijkt zijn levensloop op dien van velen onzer landgenooten. Niet allen zoeken het dicht bij huis, in de gezellig koesterende warmte van vaderlandschen haard, dicht bij ouders en verwanten. Er zijn er die er uit moeten, gedreven door inwendigen, onweerstaanbaren drang; voor wier prikkelenden ondernemingsgeest onze grenzen te eng zijn. Maar waar zij zich vestigen, zij blijven getrouw aan eigen aard en tasten mee toe, als het geldt de handhaving en versterking van eigen stam.
Op Java geboren, in Nederland opgevoed. In drie jaren, den kortst mogelijken tijd, te Leiden gepromoveerd. Stichter mee van de Njord. Ziedaar, in kort bestek bewijs van wilskracht, flinkheid en open verstand. Toen naar Amerika, het werelddeel zijner bewondering, maar na kort verblijf door omstandigheden buiten hem, teruggekeerd naar de Oost, zijn land van geboorte. Eerst in 's lands dienst, daarop zelfstandig, als advocaat en journalist, weer in 's lands dienst, tot hij nu vijf jaren geleden als Directeur van Justitie optrad.
Twee overtuigingen hing hij aan, die van den beginne af ook door het A.N.V. zijn verbreid: de wenschelijkheid van de krachtige bevordering onzer taal onder de beschaafde inlanders en de wenschelijkheid van rechtspraak over inlanders door inlanders zelf.
Van dit laatste heeft hij de verwezenlijking mogen aanschouwen; de erkenning van het eerste heeft hij zien groeien. Veel is het A.N.V. aan hem verplicht voor wat hij als voorzitter van het bestuur van Groep Ned. O.-Indië in 1903 en 1904 heeft gedaan; hij is mede pionier geweest bij de zuivering der ambtelijke bestuurstaal, bij de wekking van zin voor onze letterkunde, ook bij Indo-Europeanen en inlanders, bij de verbreiding onzer volksliederen, bij het weg banen voor Nederlandsche tooneelgezelschappen. Stuwkracht ging van hem uit en daarvoor is het Verbond hem dankbaar.
Ook door zijn medewerking is Nederland grooter geworden.
Java verlatende in 1906 heeft hij Britsch lndië bezocht voor vergelijkende studie. Met schat van gegevens keerde hij naar het moederland terug, maar de vrucht zijner ervaringen rijpte slechts ten deele. De dood heeft het zwakke lichaam weggenomen, waarin zoo sterke geest heeft gehuisd.
Aan zijne nagelatenen, waaronder de zoon, zoo jong reeds een der hechtste steunpilaren van het Verbond, wordt hier de stille hulde neergelegd voor den betreurden doode.
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd