Neerlandia. Jaargang 12

Prentwerk.

Uit een brief:

Tegen Kerstmis ging ik naar een van de voornaamste boekwinkels van de groote stad, waar ik woon. Ik heb vrienden buitenslands, die mij om dien tijd of met Nieuwjaar een aardige uitgave uit hun land plegen te zenden, een boekje, een prentwerk, een kalender, en ik zend zoo iets hun. Dat moet dan iets Nederlandsch wezen, zooals zij mij uit Engeland, uit Zweden en Noorwegen, iets Engelsch, Zweedsch of Noorsch zenden.

Maar ik vond waarlijk niets. Er waren wat kalenders, duur en leelijk; vier of zes erg zwarte lichtdrukken naar nieuwe of oude Hollandsche meesters, in weinig passenden, drukken rand van slierlijnen. Er waren wat boekjes met afbeeldingen van nieuwe Hollandsche schilderijen, die - kunst van kleur, niet van lijn - in deze wedergave nauwelijks iets van hun schoonheid lieten raden. En dan hadden enkele dier boekjes nog Engelschen tekst. Neen, dat kon ik met goed fatsoen niet zenden.

Of er dan geen Kerstmisnummers waren, zooals schier alle buitenlandsche tijdschriften ze geven? Of aardige boekjes met prenten van Nederlandsche stadsgezichten en landschappen? Neen, men had niets. Wel een Amerikaansch boek met platen over ons land; zeer fraai, inderdaad, maar geen eigen werk en dan in een prijs, die naar de tien gulden liep. Voor zooveel geld is er over ons land in ons land ook wet iets goeds verschenen. Maar van die uitgaven, kostende, om iets te noemen, tusschen een kwartje en een daalder, wat hebben wij daarin, waarmede men goed voor den dag komt?

En toch hebben die uitgaven groot belang; niet alleen om menschen in staat te stellen, voor niet te veel geld vrienden met Kerstmis of Nieuwjaar iets aantrekkelijks en degelijks te geven, maar als een middel om binnen en over de grenzen de menschen bekend te maken met wat er moois en nuttigs in het land te zien en te koop is.

Ik zal iets vertellen van wat ik met Kerstmis uit Zweden en Noorwegen kreeg. Daar was een prentwerk, waarin een reis langs de Noorsche kust van Kristiania naar ‘het sprookjesland’ in het Noorden, tot Spitsbergen toe, beschreven wordt; klein folio-formaat, een vijftig bladzijden van stevig glanzend papier, en vol wonderschoone foto's. Achter het eigenlijke werk nog een groot aantal bladzijden geïllustreerde advertenties. Zoo'n uitgave, die zeker niet meer dan twee kronen (pl. m. f1.30) kost, moet tal van reizigers lokken.

Een eenvoudiger boekje was Bergensbanen, de beschrijving van den nieuwen spoorweg van Bergen naar Gulsvik, vanwaar de tocht nog met rijtuig en boot tot Kröderen gaat en dan weer met den ouden spoorweg over Dramenen naar Kristiania. Over eenige jaren zal Gulsvik met Roa, aan de lijn Kristiania-Gjövik, verbonden zijn en zal men geheel met den trein kunnen reizen. Die nieuwe spoorweg, een grootsch werk, ten deele door het hoog gebergte, zou reeds geopend zijn, als de sneeuw den weg niet versperd had.

Maar nu vertoont men de wereld al, hoeveel schoons men met dien nieuwen spoorweg bereiken kan. Het is een klein boekje van 32 bladzijden, maar hoe voortreffelijk weer uitgegeven! Al kost het slechts zes stuivers, het staat weer vol met uitmuntende fotografieën op zwaar papier gedrukt, en een hoogleeraar - prof. Yngvar Nielsen - schrijft er den tekst bij.

Maar het belangrijkste kreeg ik toch uit Zweden. Dat is een uitgave, waarvan ik iets meer zeggen moet.

Er bestaat een Zweedsche Toeristvereeniging, die al jaren lang bezig is de Zweden te leeren inzien, wat een eigenaardig en heerlijk land ze bezitten. Zij heeft daartoe reeds een 16.000 foto's van stad en land verzameld en brengt daarvan nu een deel op oorspronkelijke wijze aan den man.

Van haar foto's zijn er 850 autotypieën vervaardigd, zeer goede afdrukken van - zoover ik ze gezien heb - schoone fotografieën, voor 't meerendeel ongeveer 15 bij 10 c. M. groot. Die afdrukken zijn in groepen van 10 tot 65 te koop; elke groep is een afzonderlijk geheel. Zoo is er een groep Gottland, een groep Bohuslän, Stockholm en omstreken, enz. En die uitmuntende prenten kosten 1 öre, d.i. iets meer dan een halve cent, het stuk.

Om het verzamelen aan te moedigen stelt de vereeniging ook albums er voor te koop, en die zijn alweer als ze voor 't doel niet beter konden zijn. Ze zijn in eenvoudig papieren omslag, met een vijftig bladzijden stemmig groen, stevig papier. En dat kost zestien centen. Bij elke groep prenten hoort een boekje beschrijvenden tekst.

Vermeld worde nog, dat de Toeristvereeniging jaarlijks een paar duizend kronen - verleden jaar 4000 kronen (ongeveer f2640) - beschikbaar stelt voor schoolreizen.

Zoo wordt de Zweden geleerd hoe schoon hun land is. En als veel Zweden doen, wat mijn vriend nu gedaan heeft, de uitgaven der Toeristvereeniging naar het buitenland zenden, dan zullen er ook de vreemdelingen tot een bezoek door aangelokt worden.

Ons land heeft niet minder zijn eigenaardig en heerlijk schoon, en steden zoo schoon als Zweden ze niet heeft. Als die schoonheid ook eens op zoo voortreffelijke wijze afgebeeld en zoo goedkoop verkrijgbaar gesteld werd, dan zouden we alvast niet zoo verlegen staan, als we in ruil voor dergelijke goede gaven uit het buitenland, ook iets toonbaars uit eigen land wilden zenden. Gezwegen van het belang van het vreemdelingenverkeer.