Engelsch en Hollandsch.
Wij hebben in Neerlandia wel eens staaltjes ontleend aan het Hollandsch van Afrikaansche examinandi. Daar was 't dan treurig mee gesteld, maar - zullen wij er ons over bedroeven of niet? - met het Engelsch van de Afrikaansche jeugd schijnt 't niet beter te staan.
Ons Land behandelt in een hoofdartikel het verslag, uitgebracht door de examinatoren der Kaapsche universiteit over eenige examens die zij afgenomen hebben, o.a. het matriculatie-examen, dat de brug vormt tusschen school en College. Hoe er over het Engelsch van dit examenwerk geoordeeld wordt - het verslag gewaagt o.a. van het verbazend groot aantal spelfouten - blijkt voldoende uit wat er over het Hollandsch gezegd wordt. Wij halen hier Ons Land aan:
‘Van de kandidaten voor het matrikulatie examen nam 72 percent Hollands als tweede moderne taal, en natuurlik Engels als hoofdtaai. De examinator geeft zijn tevredenheid te kennen over 't werk in zijn geheel zowel als over de stijl en werkelike kennis van de taal. In sommige der groter centra wordt het Hollands uitstekend onderwezen... Elders weer is er ruime plaats voor verbetering, vooral waar men de aandacht verdeelt tusschen Hollands en Duits of Frans. Daar schijnt minder aandacht gewijd te worden aan de praktiese behandeling van de taal, terwijl meer zorg gedragen wordt voor de kennis van betekenloze regels en uitzonderingen; met het gevolg dat de leerling de regels wel op zijn duimpje kent maar niet in staat is een passage zonder fout te schrijven. De spelling levert bij vele kandidaten heelwat moeilikheid op, schoon het aantal spelfouten in 't geheel niet meer is dan in de Engelse antwoorden. Menige kandidaat scheen zich evenmin in 't Engels als in 't Hollands goed te kunnen uitdrukken, en dit schijnt te wijzen op een grote leemte in 't onderwijs geven. Ten opzichte van de vertaling uit en in het Hollands was er een verbetering te bespeuren op vorige jaren. Ten slotte worden onderwijzers over het algemeen aangespoord zich te bedienen van de vereenvoudigde schrijfwijze van de Hollandse taal, als berekend om de beste resultaaten te leveren’.
Engelsch natuurlijk de hoofdtaal! Nu, we mogen al blij zijn, dat 72 pCt. van de candidaten het Hollandsch als tweede moderne taal kozen. De spelling geeft over 't geheel evenveel last als bij 't Engelsch. Er schijnt aan 't onderwijs in 't algemeen wat te haperen. Ons Land eindigt zijn artikel dan ook met te zeggen, dat de opleiding van een bevoegd stel onderwijzers misschien de dringendste eisch bij het onderwijs is. Uit dit verslag ziet men al weer, dat men het Afrikaansche kind op zekere scholen met voorliefde met de ingewikkelde taalregels van het Nederlandsch lastig valt. Niet de manier om er de liefde voor die taal in te brengen! En gevaarlijk bij de mededinging van 't Engelsch, dat even moeilijk te spellen moge wezen, maar eenvoudiger in zijn taalregelen is, eenvoudiger althans dan 't schoolsche Hollandsch, dat men ginds nog veel onderwijst. Maar er schijnt verbetering te komen.
Nederlanders en Stamverwanten, steunt en bevordert eigen Nijverheid!
Nederlanders en Vlamingen, spreekt Nederlandsch in Vlaamsch-België!