trokken en de Hollandsche Kolonies te Orange City en te Harrison, South Dacota stichtten. Over deze laatste Kolonie alleen ga ik nu schrijven.
Een lange tocht door de kale Amerikaansche prairies, eindelooze prairiegrasvelden afgewisseld op groote afstanden door een huis of een dorp, brengt den bezoeker naar Harrison. De loome glooiing van het terrein en de eentoonigheid van het land zonder boomen drukken den reiziger, wanneer hij zoo uren in een trein zit uit te zien. Hoe goed het mij deed, na de reis, in de Hollandsche Kolonie te Harrison allervriendelijkst te worden ontvangen en het kleine dorp met een 150 inwoners eenigermate Hollandsch te vinden, laat zich denken! De twee kerken met hun kleine witte torentjes, de school en de hooge school, the college, maken het plaatsje een middelpunt voor de omgeving mijlen in het rond. Ik stond verwonderd te kijken, toen ze mij vertelden, dat ze een college hadden, waar o.a. Grieksch, Latijn en Hollandsch geleerd wordt! Wij zouden het een gymnasium noemen en dat is een stadje van 150 inwoners! Ook Hollandsch wordt daar geleerd, en alléén daar, want de lagere school geeft geen Hollandsch, zooals niet verwacht kan worden van een Amerikaansche openbare school. Het gevolg nu is, dat de Hollanders in Harrison allemaal vloeiend Hollandsch spreken, maar dat alleen de oorspronkelijke Hollanders hun eigen taal schrijven kunnen. Weinigen slechts nemen het Hollandsch op, wanneer ze op ‘the College’ komen, geloof ik. Voor het Algemeen Nederlandsch Verbond is hier een groot veld, dunkt mij.
Landbouw is de voornaamste bezigheid onder de Hollanders en in de jaren van een goeden oogst, zooals 1905 is geweest, is iedereen welvarend; de winsten en verdiensten zijn groot. Het is een bijzonder genoegen om met de menschen te praten, hun voortvarendheid en ondernemingsgeest te zien. Dat zijn niet meer de oude Hollanders langzaam en voorzichtig op hun doel afgaand, niet te veel wagend in eenige onderneming, maar dit zijn Amerikaansche Hollanders, die voor een nieuwste zaai- of maaimachine een heele groote som zullen besteden en wagen om later misschien meer land te kunnen bewerken, die niet bang zijn hun vermogen op één kaart te zetten en na verlies weer met nieuwen moed beginnen; dit zijn voortvarende, vrije burgers, die zich zelfbewust zijn en geen standverschil meer gevoelen, zooals wij dat in Holland kennen. De Hollandsche boeren daar zijn zoo gemakkelijk in den omgang, zij zorgen zoo goed voor hun uiterlijk en zijn zoo ontwikkeld, dat ik niet geloof, dat iemand hen ooit met dien welwillenden beschermenden toon zal toespreken, die het onmiskenbare teeken is, dat men zich uit zijn hoogeren stand goedgunstig neerbuigt. Die benijdenswaardige kracht van het volk hier in de Vereenigde Staten, die zelfbewustheid van het individu brengen alle bezoekers uit Europa in uitgelaten bewondering en het is een genoegen waar te nemen, dat de Hollandsche Kolonie in Harrison in sterke mate die Amerikaansche eigenschap verworven heeft.
Daarmee echter hebben de Hollanders in Harrison in het geheel niet hun vaderlandsch karakter afgelegd. De taal heeft zoo'n invloed gehad, dat toen in Harrison een groot aantal Hollanders kwamen na den Amerikaanschen burgeroorlog 1865, de Hollandsche taal reden was van een verdeeling en afscheiding in de kerk. Er moest volgens de nieuwe nederzetters in het Hollandsch gepreekt en Zondagschool gegeven worden. Er was een andere officieele reden, vrijmetselaars waren ontdekt onder het kerkbestuur van de oude kerk, maar de taal schijnt de hoofdreden van de afscheiding te zijn geweest. De twee kerkgenootschappen bestaan nu nog naast elkander. Beide kerkgenootschappen hebben zeer geloovige volgers; de gezinnen die om den geloove naar Amerika trokken, hebben hun geloof hoog gehouden.
Wat de taal betreft - natuurlijk heeft die wel wat geleden en invloed van die ouë- of ole-country, zooals de bewoners zeggen, zou wel heel gewenscht zijn. Een kerktoren was door een van mijn vrienden niet gebouwd of opgeknapt, maar: gefixed. Een van de stopwoorden om uit te drukken toestemming en overtuiging op een vraag, waar wij zouden zeggen: Ja, dat zou ik denken! is veramerikaanscht in ‘You bet you’, een uitdrukking, die aardig de dobbellust van den Amerikaan toont - een Amerikaan wil altijd wedden en geen uitdrukking wordt vaker gebruikt dan ‘you bet you’, al hoewel één van de twee ‘you's’ misplaatst is.
Rondom Harrison in Holland en in Corsica zijn ook vele Hollanders; allen behooren tot de Harrison Kolonie. Corsica ligt aan de spoorweg en vele huizen van Harrison werden naar Corsica gerold om van den spoor voordeel te trekken. Die kleine houten Hollandsche dorpjes met hun heldere witte huisjes in de eentonige prairiën van South Dacota zal ik niet licht vergeten en het gastvrij onthaal evenmin.
H. LAMAN TRIP.
Vertegenwoordiger te Kansas City.
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd