Neerlandia. Jaargang 10

Onze Handel met Perzië.

De heer J.P. de Hoog, vertegenwoordiger te Teheran, schrijft d.d. 14 Februari aan het Hoofdbestuur:

‘Naar aanleiding van Uw rondschrijven van Januari l.l. waarin gewezen wordt op het groote belang voor den handel en onze nationaliteit om met het land mijner vestiging handelsbetrekkingen aan te knoopen, vestig ik Uw aandacht op een belangrijker punt door hetwelk alles beter tot stand zou kunnen komen, d.i. het uitbreiden van ons consulaatwezen. Perzië is een uitgestrekt land en wel zeven maal zoo groot als Duitschland. Het is niet voldoende alleen te Teheran, hetwelk meer een residentie dan een handelsstad is, een consul-generaal te hebben; het is wenschelijk ook in havenplaatsen waar de goederen aangevoerd worden en vanwaar de handelswegen beginnen, consuls of vice-consuls aan te stellen, die dan met den consul-generaal te Teheran kunnen samenwerken. Die plaatsen zijn Bushire, hetwelk onder één rubriek met Bender Abbas gebracht kan worden, vervolgens Ahwaz en Resht. Ook moeten het geen honorair-consuls of vreemdelingen zijn, doch ervaren en kundige lieden die de taal en landsgebruiken kennen, die lang in Perzië geleefd en door hun werkkring eene ervaring opgedaan hebben, alsmede door hun bezadigd optreden gedurende hun oponthoud het volle vertrouwen genieten. Voor vreemdelingen hebben de Perzen een zekere terughouding, zoolang zij door daden of door hun levensaard nog niets getoond hebben.

‘Handel, nijverheid, scheepvaart, uitvoering van openbare werken, plaatsing van landgenooten in ambten of betrekkingen van verschillenden aard, zijn de belangen die ons hier bezig moeten houden. In geheel Perzië bestaan op het oogenblik slechts twee Hollandsche firma's die nog betrekkelijk klein te noemen zijn, doch al hun moeite en tijd opofferen om het tot op eene zekere hoogte te brengen en deze firma's bevinden zich in Teheran. Er moeten ook in andere steden zooals Isfahan, Sjiraz, Bushire, Tabriz, Meshed, Resht, Hamadan, Kermanshah en Ahwaz Hollandsche firma's opgericht kunnen worden, die, wanneer zij met beleid en voorzichtigheid gedreven worden, zeer goed kunnen bloeien De toestand in Perzië is op het oogenblik voor den Hollandschen handel beter geschikt dan vóór den Russisch-Japanschen oorlog, waardoor vele handelshuizen en fabrieken zijn teniet gegaan. Zoo is het bijvoorbeeld op het oogenblik zeer

[p. 95]

gunstig om voor suiker zich een afzetgebied te verzekeren. Men heeft nu reeds Fransche en Engelsche suiker aangevoerd, welke vroeger niet met de Russische suiker hebben kunnen wedijveren, doch zelfs op het oogenblik zijn de prijzen te hoog. Het is volstrekt noodig dat de suiker in brooden van 2 kilo ingevoerd worde, hetgeen tot dusverre in Indië niet gedaan werd. Na suiker komt thee, welke het voornaamste artikel in Perzië is. Dan koffie, specerijen, rijst, petroleum, hout, ijzer, metalen, gedrukte goederen (hoofdzakelijk Turksch rood) ook gebleekte en ongebleekte goederen, zooals die in Twente gemaakt worden en waarnaar veel vraag is. Kortom alles vindt hier een afzet, doch de Hollandsche kooplieden moeten niet wachten, totdat zij aanvraag krijgen om iets te ondernemen. Zoolang zij zelf niet bereid zijn eenige consignatiën uit te zenden en met vol vertrouwen op hun landslieden te rekenen, zoolang zal het nooit blijken of Holland in staat is hier een afzetgebied te vinden. Ook moeten de kooplieden, die hier iets willen ondernemen, in de eerste jaren op een niet te groote winst rekenen en zich met een klein verlies tevreden stellen, hetwelk later, wanneer zij eenmaal vasten grond gevonden hebben, kan veranderen in groote voordeelen. Vooral wordt hier veel tijd vereischt, daar het vervoer door middel van muildieren en kameelen plaats heeft, zoodat in het ongunstigste geval de waren eerst na anderhalf jaar aankomen.

Het Hoofdbestuur heeft dezen brief toegezonden aan den Minister van Buitenlandsche Zaken, die den inhoud mededeelde aan den nieuw benoemden Minister-Resident in Perzië, Jhr. Mr. J.E. de Sturler, met verzoek zijne aandacht er op gevestigd te houden.