Zuid-Nederland.
Onze Taalstrijd.
De rubriek Zuid-Nederland werd in de afleveringen van dezen jaargang telkens ingenomen door mededeelingen omtrent de werkzaamheden van onze Takken: Neerlandia is immers in de eerste plaats het orgaan van het Algemeen Ned. Verbond, geroepen om verslag te geven over het Verbondsleven.
Zeer gegrond is evenwel de klacht, dat deze rubriek geen beeld geeft van den Vlaamschen Taalstrijd, die een onderdeel is van den grooten strijd, welke over de wereld geleverd wordt, tot instandhouding en verbreiding van het Nederlandsch, waartoe het Algemeen Nederlandsch Verbond de beste krachten groepeert, en dat het toch van groot gewicht is, dat stamgenooten, elders in gelijkaardigen strijd betrokken, op de hoogte blijven van de wijze waarop de onze gevoerd wordt; een overzicht krijgen van de veelvuldige uitingen van het streven van het Vlaamsche Volk om een eigen, zelfstandig beschavingsleven te ontwikkelen. Daarom zal de vroeger verschijnende Vlaamsche Kroniek, weer hervat worden, om een beeld te geven van den Vlaamschen Strijd in zijn meest kenmerkende, zijn belangrijkste verschijnselen.
Bij het weer opvatten van den vroeger losgelaten draad, zullen we er ons toe moeten bepalen nog even te herinneren aan het welgeslaagde Zesde Studentencongres tot vervlaamsching van de Gentsche Hoogeschool, op 26 Maart te Gent, waarvan thans de Handelingen verschenen zijn; aan den grooten Landdag op 14 Mei te Leuven ingericht ter bespreking van Coremans' Wetsvoorstel en de Regeling van het Taalgebruik vóór de Burgerlijke Rechtbanken in het Vlaamsche land. Een dankbare hulde moeten we brengen aan de prachtige beginselvastheid van Maurits Josson, die, in het proces van de erfgenamen Niellon tegen hem, mits het offer van een paar duizend frank, vóór een Brusselsche franskiljonsche rechtbank het recht gehandhaafd heeft van den Vlaming, om zich te laten verdedigen in zijne taal; een woord van hulde ook aan zijne verdedigers Mrs. Plancquart en Schiltz, die tegen de moeilijkheden, hun door den voorzitter bij die verdediging in den weg geworpen, voet bij stuk wisten te houden; een woord van sympathie voor Mr. Plancquaert, die ter verantwoording werd geroepen vóór den tuchtraad der Gentsche balie, over den hoon door hem den Brusselschen Rechters aaagedaan met in 't Nederlandsch vóór hen te willen pleiten!
Hebben we terloops nog gewezen op groote uitingen van Vlaamsche kunst als de uitvoering van Benoit's Lucifer te Antwerpen, de Jubelcantate van De Tière en Blockx te Brussel tot opluistering van de nationale feesten, dan moeten we nu een woord zeggen over de jongste feiten van de Vlaamsche Beweging. Al zeer vroeg wordt de Vlaming, in wien de liefde tot zijn eigen taaal is ontwaakt, in den Vlaamschen Strijd betrokken; van op de schoolbanken. Aan de meeste onzer Vlaamsche Athenaea en stedelijke colleges, aan enkele middelbare scholen, hebben Vlaamschgezinde leerlingen een ‘Kring’ opgericht, tot beoefening hunner moedertaal en zoo jong als ze zijn, gaan ze zich ook al bemoeien met den strijd om de rechten dier moedertaal, waar ze die verkort zien. Te Gent bestaan de Heremanszonen, te Brugge de Van Maerlantszonen, te Antwerpen de Vlaamsche Bond, te Brussel Help u Zelf enz. Al die kringen zijn tot een Verbond aaneengesloten en hebben hun orgaan in den Goedendag, die ook onder Hollandsche gymnasiasten en Hoogere burgerscholieren zijn lezers en zijn medewerkers telt. In den Goedendag beproeven jeugdige schrijvers en dichters in spe hun eerste krachten, scherpen de strijders voor later hun eerste strijdpen. En gelijk de anderen, hebben zij ook hun jaarlijksch Congres. Dat was dit jaar op 6 en 7 Augustus te Leuven en te Brussel het geval met hun XIe Congres! Daar werd o.m. door den Heer De Bock gesproken over het Vlaamsch Lied, door Aran Burfs over Guido Gezelle en ons Verbond werd niet vergeten. Door den Heer Roosman uit Antwerpen werd voorgesteld, dat het Leerlingenverbond boeken voor Zuid-Afrika verzamelen zou en de boekencommissie van het Algemeen Nederlandsch Verbond steunen zou, wat aangenomen werd. Brave jongens! We wenschen van harte, dat er van hun besluit, wat meer komen zal, dan van de herhaalde aansporing aan de Takbesturen van Groep B. om voor
hetzelfde doel werkzaam te zijn, waarop tot heden toe geen teeken van leven gegeven werd. Het Leerlingencongres zond een huldetelegram aan Prof. J. Mac Leod en beloofde ijverig mee te werken tot de vervlaamsching van de Gentsche Hoogeschool.
Wanneer onze jongens, eenmaal hun studententijd door, in het maatschappelijk leven treden, wacht hun benevens de Vlaamsche strijd, de strijd der gedachten op politiek gebied. Onder onze politieke partijen, is die der Christendemocraten in haar geheel Vlaamschgezind in Vlaamsch België en steunt de Vlaamsche eischen zonder voorbehoud. In de conservatieve partijen, die in hun rangen de leden der hoogere standen tellen, wordt in die hoogere sferen veel weerstand tegen die eischen gevonden, alhoewel ze er onder den drang der openbare meening toch rekening mee moeten houden. Van die partijen maken deel uit de meeste Vlaamschgezinden, die zich hier en daar tot zelfstandige lichamen hebben ingericht. Zoo de Liberale Vlaamsche Bond van Antwerpen, die op 27 Augustus, de Vlaamschgezinde partijgenooten tot een Landdag opriep, waar door bevoegden in degelijke verhandelingen, de balans opgemaakt werd van den arbeid der Vlaamsche Beweging sedert 1830. Met andere woorden: daar werd gedeeltelijk de inhoud van het Vlaanderen-nr. van 1904 behandeld. Dr. Fris handelde over de regeering van Willem I en de grieven van 't jaar 1830. Max Rooses zou handelen over de Beeldende Kunsten maar werd door ziekte verhinderd, zoodat de Heer J. van de Venne
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd