Neerlandia. Jaargang 8

Boekbespreking

Historische Atlas van Hettema.

Meer dan een schoolatlas; ook een voor wie op een kaart, in lijn dus en kleur, de ontwikkeling wenscht na te gaan van land en grens. Een atlas die meegaat met zijn tijd, waarvan de bewerker nieuwe wegen zoekt en dapper het lastige aandurft.

Lastig b.v. is het om in klein bestek aanwinst en verlies van onze koloniën te toonen, vooral waar de bewerker baanbreker is, zooals bij onze West. Dankbaar is dan ook de beschouwer o.a. voor de herinnering aan lang vervlogen bezit zuidoostwaarts van Suriname de kust langs, waar nu Cayenne ligt, Fransch Suriname. Daar hadden eenmaal volgens dezen atlas de Staten van Holland een eigen kolonie, Aprouaque, en de Nieuwe Geoctroyeerde Guajaansche Compagnie de nederzetting Oyapoc. Dit laatste zal voor menigeen nieuw zijn. Hartsinck brengt Oyapoc onder de Gecommitteerde Raden van de Admiraliteit van Holland (bl. 923). Volgens Hartsinck verder is het eerst Engelsch geweest (1604), toen van ons (1627), daarop verlaten; in 1675 werd het weer bezet, omdat onze voorouders na de zware oorlogsjaren behoefte hadden de vlag allerwege te vertoonen; redeloos, radeloos noch reddeloos waren zij meer en daarvan wilden zij doen blijken.

Bij onderwijs zijn noodig leeraar, leerling en leermiddel. Dit laatste zij nog zoo uitstekend, een vadsig leeraar verwaarloost het. In den leeraar schuilt de kracht; hij maakt nog van een dom boekje iets goeds. Bij den atlas echter zijn factoren, die ook de beste leeraar niet kan overwinnen: onduidelijkheid en onoogelijkheid. Hettema's Atlas is duidelijk, misschien iets te flets, is oogelijk tevens; voor een goed leeraar is hij een leerzame en opwekkelijke gids. In dien atlas is een hoofddoel verwezenlijkt van het A.N.V.: belangstelling te wekken in den Nederlandschen stam. Afzonderlijke kaartjes wijzen ons taalgebied in Amerika en Afrika, wijzen waar wij zijn weggeslonken. Een kleine stap verder en de aanwijzing volgt van onze beroepsconsulaten; ook op de volste kaart kunnen die er nog wel bij, zonder vrees helaas, voor overlading.

Op het titelblad staat Historische Atlas enz. door H. Hettema Jr. 4e verbeterde en vermeerderde druk. Zwolle Tjeenk Willink. Prijs f 2.90, gebonden f 3.90.