Neerlandia. Jaargang 8

Vlaanderen

Verslag over de Werkzaamheden van Groep België in 1903.

In den loop van het jaar 1903 hield het Hoofdbestuur twee vergaderingen, eene op 28 Februari te Dordt, bijgewoond door ons Hoofdbestuurslid Smeding, de andere op 20 Juni, bijgewoond door M. Minnaert. Bizonderheden daaromtrent werden in Neerlandia medegedeeld.

Het Dagelijksch Bestuur behartigde de loopende zaken en had zich bezig te houden o.a. met het verkrijgen van een pleiziertrein naar Rotterdam, Den Haag, Amsterdam, en nam de gelegenheid waar om bij het Bestuur van de Nederlandsche Staatspoor te klagen over de veronachtzaming van onze taal in haar kantoor te Brussel en kreeg daarop de belofte, dat er verbetering zou komen.

Het bracht hulde aan Professor Kern, Algemeen Voorzitter van het Verbond, bij gelegenheid van zijn aftreden als hoogleeraar.

Het verleende nog een toelage van 25 fr. aan de takken Mechelen en Oostende voor hunne leergangen van hooger onderwijs voor het volk en van 50 fr. aan het te Gent gehouden Studenten-Congres tot vervlaamsching van de Hoogeschool.

Ter bevordering van de betrekkingen tusschen Noord- en Zuid heeft het Dagelijksch Bestuur zich veel moeite gegeven om een kunstreis van de Dames Mollinger en Wichers door Vlaanderen mogelijk te maken. In den Tak Gent zijn die dames onlangs opgetreden.

Het Bestuur van Groep B hield twee vergaderingen: de eerste op 1 Februari, de andere op 10 Mei, waarin kennis genomen werd van rekening en verantwoording van den penningmeester; te berde gebracht werd een voorstel, dat het Verbond pogingen zou doen om verlaagde posttarieven te verkrijgen tusschen Noord en Zuid. Daar is werk van gemaakt.

Een ander voorstel werd in het Groepsbestuur gedaan: dat het A.N.V. een onderzoek zou instellen naar den toestand, waarin de Vlamingen in het Walenland verkeeren. In de Algemeene Vergadering te Oostende werd een Commissie aangesteld, die bedoeld onderzoek zou doen. Deze Commissie hield eene vergadering, waarin kennis genomen werd van een verslag van den heer Wattez over den toestand der Vlamingen in het Door

[p. 30]

niksche. De Commissie besloot dit verslag, dat zou verschijnen in Germania, uit te geven in enkele honderden ex. Dat is dan ook gebeurd en de rondzending van het verslag heeft, volgens de mededeeling van den heer Wattez, reeds voor gevolg gehad een versterking van den Vlaamschen Kring te Doornik. Verder wordt dat verslag gebezigd tot voortzetting van het onderzoek daar het tot model kan dienen voor hen, die inlichtingen willen verstrekken over andere streken van het Walenland. Dit verslag was de beantwoording van een vragenlijst, die aan tal van personen in het Walenland werd gestuurd en die door enkelen buiten den heer Wattez werd beantwoord. Die enkelen zijn de H.H.: Quicke (Andenne), Tombeur (Charleroy), Van Veerdeghem (Luik), Eerw. H. Cuppens, Loxbergen (vroeger te Luik), Van der Vennet, (Zinnik), Alfred La Gravière te Flénu; Fred. Deschamps (Ter Hulpen), Hektor Schmidt (Brielen), voor Zuidelijk W.-Vl. Een der Commissie-leden, de heer Libbrecht, bestuurder van de Midb. School te Lokeren, heeft zich de moeite getroost om eenige dagen van zijn vacantie door te brengen in de Vlaamsche gemeenten van de provincie Luik en heeft daarover verslag uitgebracht.

Tot zoover is dat onderzoek gevorderd. Het is daarmee op verre na niet voltooid. Over 't algemeen moet men eilaas zeggen, dat de aangeschreven Vlamingen in het Walenland zeer weinig ijver aan den dag leggen om ons hierin ter zijde te staan.

De tijd om van dit onderzoek practische gevolgtrekkingen af te leiden, om maatregelen te beramen, is nog niet gekomen. Doch, wil het Verbond in dezen iets kunnen doen en het niet laten bij het uiten van vrome wenschen, dan moet van nu af aan vooropgesteld worden de onafwijsbare noodzakelijkheid om het Verbond te versterken. Er met een bijdrage van 2,75 fr. willen van af komen, daarvoor het orgaan ontvangen, een drukke werkzaamheid van de takken verlangen en bovendien nog grootsche dingen van het Verbond verwachten is naïef. Men moet het Verbond in staat stellen aan de gekoesterde verwachtingen te beantwoorden.

Het Bestuur van Groep B nam nog een besluit om de Redactie van Neerlandia uit te noodigen geen ingezonden stukken uit Zuid-Nederland meer op te nemen, die hatelijke persoonlijkheden zouden bevatten en daarom bedoelde stukken ter kennisneming en ter beoordeeling te zenden aan het Dagelijksch Bestuur.

* _* *

Takken. - Tak Antwerpen - Deze Tak hield een vergadering waar de heer Alberik De Swarte een voordracht hield over: Internationalisme en Flamingantisme; vergastte bij gelegenheid van de Alg. Verg. in Maart, zijn eigen leden en die van buiten Antwerpen op een schoon Benoit-Concert; richtte de reeks van voordrachten in door Pol De Mont gehouden in het museum van Schoone Kunsten, bijgewoond door een zeer talrijk publiek en bekroond door een prachtigen bijval; hij steunde geldelijk de reeks liederavonden aan Vlaamsche Componisten gewijd door den Oudleerlingen Bond der Koninklijke Academie van Schoone Kunsten. De eerste was gewijd aan Peter Benoit; de tweede aan Edw. Blaes en Edw. Keurvels. De leden van den Antw. Tak hadden toegang.

De inkomsten van dezen Tak waren 530,77 fr., zijn uitgaven 250,67 fr.; batig saldo einde 1903 280,17 fr.

Brussel. - Uit het verslag van dezen Tak deelen we mede, dat het met de Afdeelingen van het Davidstonds en het Willemsfonds meewerkte tot de inrichting van de reeks van 4 voordrachten door Pol De Mont over de Paneelschildering in de Nederlandsche gewesten in de Nederlanden in de 14e, 15e, 16e, eeuw; dat hij medewerkte tot de inrichting van het 11e Julifeest; dat zijn Gemengd Koor een Kunstfeest inrichtte, waarbij de Damesafdeeling hare medewerking verleende, gewijd aan de werken van den dichter Willem Gijssels en die van den toondichter Wilford. Het Gemengd Koor. verleende bovendien zijn medewerking voor het Kunstfeest ingericht door de Distel, voor het 11e Julifeest; voor het Kerstfeest der Afdeeling. De Dames-afdeeling verleende daaraan ook hare medewerking. In de Damesafdeeling werden voordrachten gehouden over onderwerpen uit de Nederl. Letterkunde door Mej. Billiaert, Maria T'Sjoen, Anna Kesler. De Heer Em. De Veen hield voor haar een voordracht over den toestand der vrouwen in het Belgisch Wetboek.

De Tak verleende een toelage van 20 fr. aan de Studenten-Commissie tot Vervlaamsching van de Gentsche Hoogeschool; een andere toelage van 10 fr. aan de Molenbeeksche Commissie voor Hooger Onderwijs voor het volk ten behoeve van een voordracht over de Vervlaamsching van de Gentsche Hoogeschool.

De inkomsten voor den Tak zijn geweest 482.66 fr.; de uitgaven 270.56 fr. Batig saldo einde 1903 212,10 fr.

Diest - Deze Tak was minder werkzaam dan in 1902 tengevolge van lokale omstandigheden. Hij hield twee vergaderingen met voordracht.

Inkomsten 99.25 fr. uitgaven 5.10 fr. batig saldo 94,15 fr.

Gent. - De Gentsche Tak richtte een vergadering in, waarin de Eerw. Heer Verriest met prachtigen bijval sprak over Guido Gezelle; een andere, waarin Prof. Viljoen uit Stellenbosch onze leden toesprak over de Zuidafrikaansche taaltoestanden.

Hij hield 3 Algemeene vergaderingen; uit de verslagen daarover zijn als belangrijkste punten aan te teekenen, dat op de eene een meerderheid zich uitsprak ten voordeele van het stelsel Mac Leod tot vervlaamsching van de Gentsche Hoogeschool en op de andere met 33 stemmen en 3 onthoudingen de motie werd aangenomen: ‘De Gentsche Tak drukt den wensch uit, dat art. 3 van de Grondslagen ongewijzigd blijve.’

Uit de werkzaamheden van het Bestuur van den Gentschen Tak is te vermelden een onderhoud met Prof. Viljoen, dat een zeer belangrijk gevolg had: namelijk de komst aan onze Hoogeschool van den jongen student Dutoit uit de Kaap-Kolonie, terwijl een ander jong Zuid-Afrikaan, een Transvaler, de heer Van Cittert op raad van een Gentsch ingenieur te Pretoria, den weg hierheen gevonden had.

Te Gent is het vooral de Letterkundige Afdeeling, die de kern van het verbondsleven is geweest. Deze Afdeeling houdt om de veertien dagen een vergadering, waarin onderwerpen behandeld worden in verband met den taalstrijd, met kunst en letterkunde. Onder meer traden daar, in den loop van 't voorgaande jaar op: de H.H. Alberik Deswarte, Herckenrath, Lefévre, Gust. Dhondt, Maurits Sabbe, W. De Hovre, Lodw. Scheltjens, met zijn drama Rina, Raph. Verhulst met zijn opera Reinaart de Vos, M. Basse, Maes. De spellingquaestie werd er grondig besproken eerst onder de leden, daarna uitvoerig, tegen en voor de vereenvoudiging, door de H.H. Prayon van Zuylen en Prof. Vercoullie. De leestafel was er voorzien met een schat van Nederlandsche periodische letterkunde, de voortreffelijkste Nederl. tijdschriften, die verschijnen. De Gentsche Tak had aan inkomsten 639,65 fr. aan uitgaven 405,55 fr. Batig saldo 234,10 fr.

Mechelen. - Deze nieuwe Tak maakte in 't bijzonder zijn werk van de inrichting van drie reeksen lessen van Hooger onderwijs voor het Volk. Een eerste reeks over schoolziekten werd in 1903 gegeven door Dr. Gunzburg. De inkomsten van dezen Tak zijn in 1903 geweest 37,50 fr., de uitgaven: 9,94 fr., batig slot 27,56 fr. Voor de lessen van Hooger onderwijs voor het Volk wordt gerekend op een inkomen van 101,50 fr. een uitgave van 140,00 fr. Vermoedelijk te kort 38,50 fr.

Oostende. - Zooals te Mechelen hebben hier de werkzaamheden hoofdzakelijk bestaan in het geven van lessen van Hooger onderwijs voor het Volk. De Tak heeft daaraan 168,63 fr. besteed. Zijn inkomsten bedroegen 330.47 fr. zijn uitgaven 262,92 fr. Batig saldo 67,55 fr.

Oudenaarde. - Deze nieuwe Tak, op 't einde van 1903 in 't leven gekomen, opende zijn werkzaamheden met een voordracht van den Eerw. H. Verriest over Guido Gezelle gehouden in de zaal van 't Stadhuis en bijgewoond door een uitgelezen publiek.

Het verbond telde op den dag van de Algemeene Vergadering 941 leden tegen 824 in 1903, 785 in 1902 zelfden datum. De kans heeft dus nooit zoo schoon gestaan om het 1000-tal te bereiken en te overschrijden. De leden worden daarom nog eens aangezet om ieder in zijne omgeving propaganda te maken.

De Secretaris van Groep B.

H. Meert.