Neerlandia. Jaargang 5

Ingezonden

Leerboeken voor Vreemdelingen om Nederlandsch te leeren.
Haarlem, 24 October 1901.

Ter aanvulling van de mededeelingen omtrent bovenstaand onderwerp diene het volgende:

Bij J.C. Juta & Co. Kaapstad, Port-Elizabeth en Johannesburg is uitgegeven: An elementary Grammar of the Dutch language for the use of lower classes in schools, door Hubertus Elffers schrijver van:

2e.	Practical Dutch Grammar and Analysis.
3e.	Leesboek van Zd.-Afrika.
4e.	Practische Hollandsche spraakkunst.

Het boek is opgedragen aan den heer Langham Dale, superintendent-generaal van Onderwijs, Kaapkolonie ‘a life-long worker in the cause of liberal education in South-Africa’ Het boek werd vóór den oorlog veel gebruikt in Natal. In 1893 verscheen de zesde druk..

Door J.H. de Bussy (Pretoria - Amsterdam) werd onlangs uitgegeven ‘A Concise Dutch Grammar and list of Phrases appended’ compiled bij Fred. H. Olland, prijs 3 shillings. De heer Olland¹⁾, ambtenaar bij het Departement van Onderwijs in de Z.A.R., de bewerker der gegevens omtrent dat onderwijs, welke ingezonden werden op de tentoonstelling te Parijs, schreef deze spraakkunst in vollen oorlogstijd. De uitgever belooft in zijn prospectus een tweede deel, bevattende eene verzameling oefeningen.

Als leerboek voor vreemdelingen om Nederlandsch niet te leeren moet ik noemen de tweede druk van: D. Haek. Die kunst die Hollandische Sprache durch Selbstuntericht sich anzueignen. Dit werkje verscheen als 14de deel van ‘Die kunst der Poly-glottie’ bij A. Hartleben, Weenen, Pest en Leipzig. De prijs is 2 Mark.

In Mei 1898 werd in ‘Hollandia’, het bekende weekblad voor Nederlanders in den Vreemde, de aandacht op dit werkje gevestigd door het geven van een lijstje van fouten. Ik zond dit, aangevuld met meerderen, op aan den heer Haek te Berlijn, die mij mededeelde dat het nog een zekeren tijd duren zou alvorens een nieuwe druk verschijnen zou, hij zou dan echter gebruik maken van deze aanvullingen en verbeteringen. Tevens deelde de heer Haek mij mede, dat weldra van hem eenige geschr ften over Nederlandsche Letterkunde zouden verschijnen (Vondel en Cats), waaromtrent ik echter niets naders vernam.

Op blz. 30 vinden we o.a. dit:

De winter levert alhier zo veele fraaye dagen.

De vochtigst weder van allen dagen.

Eene nieuwe tijding (Zeitung).

Op blz. 31:

De kinderen des smeds.
De glazen zijn gansch.
De gebeurtnis des dags.
Het brod der armen.
De dooren des huizes. (deuren)
De hoop ontwakt, enz. enz.

Dat, omgekeerd, onze boekenmakers ook het Duitsch vijandig tegenover staan, blijkt uit een lijst van fouten uit H.L. Heykoop, Ned.-Duitsch Handelswoordenboek. A'dam. Wilms & Co., welke wij aantreffen in het eerste nummer van de ‘Niederlândische Nachrichten’.

Dit blad wijst ook op dit verschijnsel, dat het woordenboek zooveel bastaardwoorden geeft waar goede Duitsche woorden bestaan. Over het ontbreken van een geslachtslijst sprak het laatste nummer van de ‘Groene Amsterdammer’.

Zou er niet iets vóór te zeggen zijn dat de schrijvers van spraakkunsten hun werk eerst naar het buitenland zonden ter verbetering en aanvulling.

J. Rasch.

1) Deze Fred. H. Olland heeft de weldaden hem aan het Departement van Onderwijs te Pretoria bewezen, al zeer slecht vergolden. Hij is verrader geworden en thans in Engelschen dienst werkzaam aan datzelfde Departement.
(Red.)