Het Hollandsch in de Kaapkolonie.
Aan een brief uit Kaapstad, dd. 17 Juli, in De Telegraaf is het volgende ontleend:
Vandaag zijn de verslagen, de resultaten van de laagste universiteits-examens gepubliceerd. In Holland mag men wel eens zuchten onder examen-last, 't is hier vijfmaal erger. Van standaard I tot de B.A. bul is een aaneenschakeling van examens, minstens twee maal per jaar, officieel eens per jaar. Twaalf honderd studenten zijn geslaagd in hun elementary examen (ik zou het noemen willen: eindexamen Lagere school), en vier honderd voor de school Hooger, (eerste klasse H.B.S.) De volgende examens komen later uit. En aangezien de resultaten gepubliceerd worden in volgorde van de behaalde punten, wordt de wedijver en afgunst tusschen verschillende scholen nog al gevoeld, want de resultaten betreffen de geheele Kaapkolonie, en de namen der scholen staan achter die der candidaten.
Twaalf honderd geslaagd voor Elementary. Dr. Muir mag wel schrijven in zijn Syllabus voor de scholen, dat bij alle examens, tot Elementary toe, het Hollandsch het medium mag zijn, - onder de 1200 is niet een, die niet het Engelsch als medium genomen heeft, en slechts weinigen hebben een D (D is Dutch) achter hun naam, aanduidende, 1e. dat de student dit vrije vak gekozen heeft, 2e. dat hij een voldoend aantal punten er in behaald heeft.
Dit rennen naar examens op Engelsche paarden, doodt het Hollandsch. (Ik hoop, dat deze bewering te kras is.) Zoolang er geen normaalschool is, die onderwrjzers aflevert, welke alle vakken in 't Hollandsch kunnen onderwijzen, zoolang zal zelfs het onderwijs op de afgelegenste farm het Hollandsch als een stief kind behandelen.
De normaalschool van Kaapstad is een instelling van de Nederduitsch Gereformeerde kerk, maar 't is mij een raadsel, dat, terwijl die kerk in haar seminarie te Stellenbosch zooveel zorg heeft voor het Hollandsch der theologische studenten, de normaalschool door en door Engelsch is.
Geen wonder, dat de onderwijzers van die kweekschool, als zij in Transvaal bij 't onderwijs kwamen, nog een voor hen vrij moeilijk examen hadden te doen in de landstaal. Natuurlijk meenden daardoor velen der Afrikaanders, dat zij achtergesteld werden bij Hollanders en zoo komt 't, dat vele kolonisten het niet op dr. Mansvelt begrepen hebben. En toch was diens schoolwet een iuweeltje.....
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd